"Phố cổ" thứ hai của Hà Nội
(Dân trí) - Khi mới hình thành, thị xã được kiến trúc như một đô thị, nằm bên bờ sông Nhuệ. Đến nay, thị xã Hà Đông đã trở thành một quận rộng thứ hai của Hà Nội, song vẫn còn đó bóng dáng của một đô thị cổ sầm uất trước kia.
Thị xã Hà Đông chính thức thành lập vào ngày 6/12/1904 (tỉnh lỵ Hà Đông), cho đến nay đã tồn tại hơn một trăm năm. Nằm trong một tỉnh nhiều lần điều chỉnh địa giới hành chính, Hà Đông - Hà Tây - Hà Sơn Bình - Hà Tây tái nhập, thị xã vẫn luôn luôn giữ vai trò trung tâm bởi vị trí đắc địa.
Đây là nơi phát triển giao thương vô cùng nhộn nhịp ở phía tây nam của Hà Nội và là một vùng làng nghề tiểu thủ công rất phát triển. Khi mới hình thành, thị xã được kiến trúc như một đô thị, nằm bên bờ sông Nhuệ. Đến nay, thị xã Hà Đông đã trở thành một quận rộng thứ hai của Hà Nội, song vẫn còn đó bóng dáng của một đô thị cổ sầm uất trước kia.
Khi mới hình thành thị xã Hà Đông chỉ rộng khoảng 1 km2 nằm dọc 2 bên quốc lộ 6 ven sông Nhuệ. Tại khu trung tâm các phố được chia nhỏ như ô bàn cờ.
Một ngôi nhà còn khá nguyên vẹn được xây dựng năm 1926 nằm trên phố Trưng Nhị.
Cạnh chợ Hà Đông mới được xây dựng, các khu phố còn giữ được khá nhiều ngôi nhà cổ.
Thị xã Hà Đông có vị trí quan trọng khi nó nằm án ngữ con đường 6 đi các tỉnh Tây Bắc. Nơi đây cũng được thực dân Pháp xây dựng nhiều công trình kiến trúc quan trọng.
Những hoa văn theo kiến trúc cổ vẫn còn được giữ khá nguyên vẹn ở ngôi nhà số 8 Phan Bội Châu.
Bà Trần Thị Đình - người sống tại thị xã Hà Đông từ bé bên ngôi nhà của mình ở số 46 Trần Hưng Đạo, sát chợ Hà Đông.
Các ngôi nhà cổ nằm im lìm tại phố Trưng Nhị, đây là con phố có khá nhiều ngôi nhà cổ gần trăm năm tuổi.
Các khu phố nhỏ kiểu ô bàn cờ tập trung gần chợ Hà Đông như: Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Trung Nhị, Hoàng văn Thụ, Lê Lợi, Bùi Bằng Đoàn được cho là khu trung tâm của thị xã Hà Đông xưa.
Số lượng các nhà cổ còn lại của thị xã còn lại ít và nằm xen kẽ rất khiêm tốn so với các ngôi nhà mới xây dựng.
Ngã tư Bà Triệu - Trần Hưng Đạo nhìn khá giống với phố cổ Hà Nội.
Ngôi nhà số 14 Trần Hưng Đạo được xây dựng từ 1930 nằm sát chợ Hà Đông lúc nào cũng đông đúc.
Thị xã Hà Đông xưa là trung tâm giao thương với rất nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng như lụa Vạn Phúc, dao kéo Đa Sỹ...
Hữu Nghị