Phát hiện hàng loạt vi phạm của Bộ GTVT khi triển khai dự án giao thông

Ông Lê Sỹ Bảy - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ vừa ký thông báo kết luận thanh tra thực hiện một số dự án sử dụng trái phiếu Chính phủ còn dư tại các dự án nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

Kết luận cho biết, đến thời điểm thanh tra các dự án đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng công việc tổng thể. Dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng cơ bản đã góp phần khắc phục ách tắc giao thông và từng bước đồng bộ các tuyến tránh, kết nối Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh như mục tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, thanh tra một số nội dung tại 7 dự án, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện không ít khuyết điểm, vi phạm.

Bộ GTVT "dính" nhiều vi phạm

Về đề xuất danh mục dự án, Thanh tra Chính phủ kết luận Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và Bộ Kế hoạch - Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ giao danh mục dự án đầu tư và kế hoạch vốn tiếp tục còn dư cho các dự án, trong đó có 8 dự án chưa đủ điều kiện theo quy định tại Nghị quyết 99/2015 của Quốc hội.

"Bộ GTVT đã giao Sở GTVT các tỉnh làm chủ đầu tư 19 dự án nhưng chưa làm rõ năng lực của các Ban Quản lý dự án thuộc Bộ, năng lực quản lý của Sở GTVT các tỉnh trước khi giao nhiệm vụ theo đúng quy định", kết luận thanh tra nêu rõ.

Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng giao thông Kon Tum và Sở GTVT Kon Tum đã lập, trình Bộ GTVT phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án tuyến đường tránh TP Kon Tum theo Quyết định số 608/2017 của Bộ GTVT quy mô đầu tư đường cấp IV không phù hợp, không đúng quy định, dẫn đến phải phê duyệt điều chỉnh quy mô thành đường cấp III.

UBND tỉnh Kon Tum phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hướng tuyến tránh TP Kon Tum không phù hợp mục tiêu đầu tư tuyến đường tránh nhằm khắc phục ùn tắc giao thông cho tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên.

"Bộ GTVT phê duyệt tổng mức đầu tư dự án thành phần đầu tư xây dựng cơ bản tuyến đường kết nối giữa đường cao tốc Cầu Giẽ (Ninh Bình) với Quốc lộ 1A không đúng (Thanh tra Bộ Tài chính kết luận tăng trên 476 tỷ đồng), dẫn đến giao vốn vượt nhu cầu của dự án (vốn tồn đọng đến thời điểm thanh tra là trên 926 tỷ đồng)", kết luận nhấn mạnh.

Đồng thời, phê duyệt dự án đầu tư mở rộng các cầu trên Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Tiền Giang trên cơ sở kết quả khảo sát, thiết kế không sát với thực tế, lựa chọn phương án xây dựng các đơn nguyên cầu mới bên cạnh cầu cũ làm thay đổi cục bộ hướng tuyến so với quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khi chưa thực hiện thủ tục điều chỉnh.

Thanh tra Chính phủ phát hiện Bộ GTVT phê duyệt lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án bằng hình thức chỉ định thầu đối với dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình với Quốc lộ 1A giai đoạn II và Dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi (tỉnh Cà Mau) giai đoạn II không thuộc đối tượng được chỉ định thầu.

Dự án tuyến đường tránh TP Kon Tum có hồ sơ dự thầu của nhà thầu không nêu rõ xuất xứ vật tư, báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu của chủ đầu tư không đánh giá từng thành viên liên danh thực hiện các gói thầu, sai quy định về hồ sơ mời thầu.

Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường nối Quốc lộ 1A đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đường ven biển tỉnh Quảng Nam, Ban quản lý dự án 5 đánh giá hồ sơ dự thầu đối với Gói thầu số 09 quá 24 ngày; ký kết hợp đồng thi công không quy định về số lần thanh toán, giai đoạn thanh toán, thời điểm thanh toán là vi phạm Nghị định 37/2015 của Chính phủ.

Dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam, tỉnh Nghệ An và tỉnh Hà Tĩnh, Dự án xây dựng mới đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn- Đất Mũi (giai đoạn II), hồ sơ mời thầu (gói thầu xây lắp) không quy định rõ nội dung và nguyên tắc sử dụng chi phí dự phòng làm cơ sở cho nhà thầu chào thầu.

Đụng đâu sai đó

Về quản lý thi công công trình, Thanh tra Chính phủ phát hiện, dự án thành phần đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối giữa cao tốc Cầu Giẽ (Ninh Bình) với Quốc lộ 1A (giai đoạn II), chủ đầu tư đã ký kết hợp đồng xây dựng với nhà thầu bằng hình thức bù trừ giá trực tiếp, không đúng quy định.

Đối với công trình cầu dự án giai đoạn II làn xe, nhà thầu chỉ thi công một phần rào, không đúng nội dung hợp đồng về phần việc chuẩn bị mặt bằng thi công, công trình phụ trợ, bến tạm, hàng rào,…

Dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội bắc qua sông Lam, khối lượng thực tế nhà thầu thi công hạng mục cọc trụ cầu nhỏ hơn khối lượng thiết kế và hợp đồng; trong đó, khối lượng cọc bê tông giảm 1.800m dài, tương ứng số tiền trên 2,4 tỷ đồng, khối lượng đóng/ép cọc bê tông đúc sẵn giảm 2.266m, tương ứng số tiền trên 714 triệu đồng.

Về thanh toán, quyết toán vốn đầu tư, Thanh tra Chính phủ cho rằng, dự án xây dựng cầu, đường hai đầu cầu Đắk Bla mới và vuốt nối với các đường hiện hữu thuộc dự án tuyến tránh TP Kon Tum, Bộ GTVT phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán Gói thầu số 08 sai định mức từ đào đất hữu cơ thành đào đất cấp 1, cấp 2. Từ đó làm tăng giá trị dự toán 688 triệu đồng và sai cự ly vận chuyển vật liệu, làm tăng giá dự toán 840 triệu đồng; dẫn đến giá trị hợp đồng sai tương ứng trên 1,5 tỷ đồng.

Dự án tuyến tránh TP Kon Tum, Bộ GTVT phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán các gói thầu số 07, số 08 sai về cự ly vận chuyển vật liệu, dẫn đến giá trị hợp đồng gói thầu xây lắp tăng sai, tương ứng gần 2,4 tỷ đồng.

Dự án thành phần tuyến đường nối giữa cao tốc Cầu Giẽ với Quốc lộ 1A, Bộ GTVT phê duyệt dự toán gói thầu số 10 giai đoạn 2 làn xe sai khối lượng, chi phí cầu Quán Vinh và hạng mục đường giá trị 163 triệu đồng. Việc lập dự toán xây dựng công trình giai đoạn 4 làn xe sai khối lượng, chi phí cầu Đông Thịnh trị giá 194 triệu đồng.

Thanh tra Chính phủ cho rằng Bộ GTVT giao vốn cho dự án vượt nhu cầu dẫn đến tồn đọng vốn đến thời điểm thanh tra trên 926 tỷ đồng. Chủ đầu tư thu hồi tạm ứng của nhà thầu không đầy đủ theo từng đợt thanh toán, sai quy định.

Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Năm Căn - Đất Mũi đã phê duyệt trong dự toán gói thầu tăng sai đối với các phần việc đổ bê tông bịt đáy trên cạn mố, trụ với tổng số tiền 109 triệu đồng. Nhà thầu không thi công một số thành phần công việc theo hợp đồng: Sửa chữa cầu cũ trị giá 527 triệu đồng; không thi công các hạng mục đảm bảo giao thông, báo hiệu đường sông, trạm điện tại cầu Rạch Bàu nhỏ trị giá 492 triệu đồng, tại cầu Xóm Mũi trị giá 492 triệu đồng.

Thanh tra nêu rõ, tại dự án đầu tư xây dựng cầu Cửa Hội, Bộ GTVT phê duyệt dự toán gói thầu XL.01 tăng sai đối tượng các phần việc: Bê tông đập bỏ đầu cọc, đắp đất và sản xuất bê tông bằng trạm trộn tổng số tiền 132 triệu đồng. Ban Quản lý dự án 6 chấp thuận cho các nhà thầu tạm ứng không đảm bảo thủ tục, sai quy định tại hợp đồng.

Dự án đầu tư mở rộng các cầu trên Quốc lộ 1A, đoạn qua tỉnh Tiền Giang, hạng mục cọc khoan nhồi Cầu Mỹ Quý, Bộ GTVT phê duyệt biện pháp thi công dưới nước không phù hợp thực tế làm tăng dự toán chi phí 700 triệu đồng.