Những tiêu chí khắt khe trong tuyển chọn chó nghiệp vụ biên phòng

Việc đào tạo huấn luyện viên và chó nghiệp vụ phục vụ nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, tìm kiếm cứu nạn... là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Trường Trung cấp 24 Biên phòng, Bộ đội Biên phòng (Bộ Quốc phòng).

Liên quan đến khâu tuyển chọn chó vào huấn luyện, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với Thiếu tá Trần Quốc Hương, Cụm trưởng, Cụm Cơ động chó nghiệp vụ 1, Trường Trung cấp 24 Biên phòng.

Chó nghiệp vụ có nguồn gốc từ giống chó Berger Đức, Malinois Bỉ

Xin ông cho biết, việc lựa chọn những chú chó đưa vào huấn luyện thành chó nghiệp vụ tại nhà trường dựa trên những tiêu chí như thế nào?

- Những chú chó được lựa chọn đào tạo thành chó nghiệp vụ đều có nguồn gốc từ giống chó Berger Đức, Malinois Bỉ. Nhà trường chủ yếu nhập chó bố, mẹ về, sau đó tiến hành nhân giống tại trường.

Trước khi đưa vào huấn luyện, đào tạo, chó nghiệp vụ được tuyển chọn theo 2 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Chó con mới sinh được lựa chọn theo tiêu chí: ngoại hình đẹp, không có dị tật bẩm sinh, kêu, sủa tốt, linh hoạt trong mọi động tác,... Sau khi được lựa chọn sẽ được bấm mã số cho từng con chó.

Giai đoạn 2: Chó được nuôi dưỡng, khi đến khoảng 3 - 4 tháng tuổi sẽ bước vào khóa huấn luyện "chó choai". Giai đoạn này bắt đầu cho chó làm quen với dây cương, cổ dề, rọ mõm, tên gọi,...

Đến khi chó được 10 - 12 tháng tuổi, nhà trường sẽ thành lập hội đồng tuyển chọn chó để đưa vào huấn luyện chính thức theo từng chuyên ngành. Tùy theo khả năng, ngoại hình, thần kinh của từng con chó mà đưa vào huấn luyện những chuyên ngành phù hợp.

Hiện nay nhà trường đang huấn luyện chó nghiệp vụ theo những chuyên ngành nào, thưa ông?

- Hiện, Trường Trung cấp 24 Biên phòng đang có 5 chuyên ngành đào tạo, huấn luyện, gồm: Chó chiến đấu, chó phát hiện ma túy, chó phát hiện chất nổ, chó tìm kiếm cứu nạn và chó giám biệt nguồn hơi, hỗ trợ công tác điều tra hình sự.

Như ông nói ở trên, tùy theo khả năng, ngoại hình, thần kinh của từng con chó mà đưa vào huấn luyện theo chuyên ngành phù hợp, ông có thể nói rõ hơn về điều này?

- Quá trình huấn luyện chó từ giai đoạn 3 - 4 tháng tuổi cho đến 10 - 12 tháng tuổi, nếu phát hiện con chó nào ham thích và hay cắp các đồ vật, hoạt bát và hay có biểu hiện hít, ngửi sẽ được đưa vào đào tạo các chuyên ngành chó phát hiện ma túy, chó phát hiện chất nổ, chó tìm kiếm cứu nạn và chó giám biệt nguồn hơi, hỗ trợ công tác điều tra hình sự. Con chó nào thần kinh mạnh, linh hoạt và hay cắn đồ vật, hay sủa sẽ được đưa vào đào tạo chuyên ngành chó chiến đấu;...

Một con chó chỉ được học một chuyên ngành

Một con chó sẽ được huấn luyện tất cả các chuyên ngành hay chỉ một chuyên ngành và huấn luyện trong vòng bao lâu để trở thành chó nghiệp vụ trưởng thành, thưa ông?

- Khi chúng tôi bước vào giai đoạn tuyển chọn chó để đưa vào huấn luyện, đào tạo sẽ phân vào từng chuyên ngành. Ví dụ đợt này tuyển chọn chó vào chuyên ngành phát hiện ma túy, giám biệt nguồn hơi, tìm kiếm cứu nạn thì chúng tôi tập trung tìm những con chó ham thích và hay cắp các đồ vật, hoạt bát và hay có biểu hiện hít, ngửi để huấn luyện.

Chó chiến đấu cũng vậy, chúng tôi tuyển chọn những con chó có thần kinh tốt, mạnh, linh hoạt và khả năng chiến đấu tốt.

Nghĩa là một con chó sẽ chỉ được học một chuyên ngành cho đến khi kết thúc khóa học, ra trường về các đơn vị làm nhiệm vụ.

Mỗi chú chó sau khi được sinh ra từ 10 - 12 tháng tuổi còn phải trải qua ít nhất 12 tháng tiếp theo huấn luyện, đào tạo mới được ra trường trở thành chó nghiệp vụ.

Lựa chọn chó khắt khe như vậy, còn lựa chọn các học viên vào trường để đào tạo thành huấn luyện viên chó như thế nào, thưa ông?

- Hàng năm, nhà trường đào tạo huấn luyện viên chó nghiệp vụ theo chỉ tiêu số lượng của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng giao. Khâu tuyển sinh học viên để vào nhà trường đào tạo huấn luyện viên chó nghiệp vụ là xét học bạ và các tiêu chí khác theo quy định tuyển sinh của Bộ Quốc phòng.

Huấn luyện chó nghiệp vụ đòi hỏi huấn luyện viên phải có sức khỏe tốt mới đảm bảo cường độ huấn luyện cao. Khi đã được xét duyệt theo quy định của Bộ Quốc phòng, qua quá trình sàng lọc về sức khỏe nếu không đảm bảo, nhà trường sẽ báo cáo về Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, tiến hành các thủ tục cần thiết, trả học viên đó về đơn vị cũ tiếp tục công tác.

Giáo án, bài giảng huấn luyện chó nghiệp vụ do nhà trường soạn ra hay tham khảo từ bên ngoài, thưa ông?

- Thời gian đầu, khi mới thành lập nhà trường, chúng tôi dùng giáo trình của nước Nga từ những năm 1959 - 1960.

Qua quá trình huấn luyện và đào tạo, đúc rút từ kinh nghiệm thực tiễn và trong thực hiện các nhiệm vụ trong và ngoài nước, nhà trường đã xây dựng nhiều giáo án nhằm phù hợp với điều kiện huấn luyện của Việt Nam.

Hiện nay nhà trường chỉ dùng giáo án, bài giảng huấn luyện của Việt Nam. Đây là những giáo án, bài giảng được đúc rút từ thực tiễn kinh nghiệm công tác của những huấn luyện viên kỳ cựu của Nhà trường.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!