Những giếng nước lâu năm: Hiểm nguy rình rập

Mới đây tại địa bàn xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình đã xảy ra vụ việc sụt lở giếng nước khiến 2 vợ chồng ông Ngô Đ.H. (SN 1964) và vợ là bà Trần T.L. (SN 1963), trú thôn Nam Hải tử vong.

Một người con của ông H. cho biết, giếng nước của gia đình sâu 12-13m, được đào cách đây hàng chục năm, được bịt lại bằng tấm đúc xi măng, hằng ngày các thành viên trong gia đình vẫn lấy nước, sinh hoạt trên miệng giếng.

"Giếng này đào lâu lắm rồi, thành giếng bằng đất chứ không đặt ống bi hay kè đá gì. Trước đây dùng gầu để múc nước lên sinh hoạt còn để ý được mực nước và có bị lở gì không. Chứ sau này bố mẹ tôi bịt kín bên trên, dùng máy bơm nên không biết hiện trạng. Chắc do lâu ngày nên lòng giếng bị lở, sụt đất xuống nên mới xảy ra chuyện đau lòng", một người con của ông H. buồn bã nói.

Cũng giống như nhiều làng quê khác, người dân ở xã Vạn Ninh có truyền thống đào giếng để lấy nước. Nhiều hộ dân đào giếng sâu nhưng không kè đá hay đặt ống bê tông chống sạt lở.

Đến nay, phần lớn giếng nước trên địa bàn xã  Vạn Ninh đã có tuổi đời hàng chục năm, có những giếng hơn 30 năm. Nhiều hộ gia đình đã gắn máy bơm để đưa nước lên sử dụng, bịt miệng giếng bằng ván, thậm chí bằng bê tông nên ít kiểm tra, duy tu, sửa chữa, do đó nguy cơ sạt lở là rất cao.

Gần nhà của vợ chồng ông H. là gia đình bà Hồ Thị Thuật (SN 1970). Gia đình này cũng đang sử dụng giếng nước được đào cách đây trên 20 năm. Đến nay, giếng nước của bà Thuật đã xuống cấp nghiêm trọng, khu vực xung quanh có hiện tượng nứt nẻ, sụt lún, trong lòng giếng đất sạt lở từng mảng lớn.

"Giếng nước nhà tôi cũng đào lâu lắm rồi, sâu 11m, không kè đá xung quanh. Lâu năm nên giờ cũng sạt lở ở phía trong. Vợ chồng hàng xóm không may gặp chuyện vì sạt giếng nước, trong khi giếng nhà mình cũng xuống cấp khiến tôi rất bất an. Tôi cũng đang thu xếp để tu sửa lại cái giếng này", bà Thuật cho biết.

Trên địa bàn xã Vạn Ninh hiện có khoảng 1.000 giếng nước. Dù phần lớn các hộ dân chuyển qua sử dụng nước sạch từ nhà máy, nước giếng khoan... nhưng giếng đào vẫn được bà con giữ lại.

"Mấy chục năm trước có phong trào đào giếng lấy nước nên gần như nhà nào cũng có một cái. Giếng sâu trung bình hơn 10m, vì lòng đất nhiều đá, sỏi nên không kè hay gia cố gì thêm mà chỉ xây thành giếng.

Gia đình tôi đặt máy bơm rồi bịt kín miệng giếng bằng ván gỗ, rất ít khi mở ra xem tình trạng bên trong như thế nào", anh Ngô Đình Biên, trú xã Vạn Ninh nói.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, bà Trần Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND xã Vạn Ninh, cho hay, vụ việc sụt lở giếng gây thiệt hại về người trên địa bàn vừa qua thực sự là lời cảnh tỉnh đối với người dân trong việc sử dụng các giếng đào có lịch sử hàng chục năm.

Để không còn những sự việc đáng tiếc, chính quyền xã Vạn Ninh đã khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra, duy tu, sửa chữa giếng nước, khuyến khích việc kè, lắp ống chống sạt lở. Với giếng nước xuống cấp nghiêm trọng cần có phương án lấp lại.

"Trước đó chính quyền cũng khảo sát và phát hiện nhiều giếng nước xuống cấp, có nguy cơ sạt lở và cảnh báo người dân. Sự việc không may mới đây, địa phương tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các phương án để đảm bảo an toàn khi sử dụng giếng nước", bà Hạnh nói thêm.