Những điểm mới của Luật Bảo hiểm xã hội

Sáng 23/7, tại Phủ Chủ tịch, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 7, bao gồm: Luật Thủ đô; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng; Luật Đường bộ; Luật Bảo hiểm xã hội.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà chủ trì họp báo, công bố Lệnh của Chủ tịch nước đối với các luật trên.

Thông tin về các điểm mới, quan trọng, cơ bản của Luật Bảo hiểm xã hội, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Nguyễn Thị Hà cho biết Luật gồm 11 chương, 141 điều; có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Mục tiêu đặt ra khi xây dựng luật là bảo đảm an sinh xã hội theo quy định của Hiến pháp; thể chế hóa quan điểm, đường lối, nội dung cải cách trong Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội và các văn kiện, nghị quyết có liên quan; sửa đổi căn bản vướng mắc, bất cập từ thực tiễn; mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội. 

Theo đó, Luật Bảo hiểm xã hội có những điểm mới, trọng tâm liên quan đến bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội; bổ sung quy định nhằm gia tăng sự liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội và bảo hiểm xã hội cơ bản; mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội.

Luật cũng bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, bổ sung chế độ thai sản vào chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Bên cạnh đó, gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội; đảm bảo tốt hơn quyền tham gia và thụ hưởng bảo hiểm xã hội đối với người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam; nâng cao hiệu quả đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội; quy định "mức tham chiếu" thay cho "mức lương cơ sở"...

Đáng chú ý, Luật đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Theo Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) Phạm Trường Giang, riêng nội dung liên quan hưởng bảo hiểm xã hội một lần đã được đại biểu Quốc hội biểu quyết riêng khi thông qua luật.

Nội dung này cũng nhận được sự quan tâm của dư luận xã hội rất lớn và chủ trương của Ban soạn thảo, Chính phủ khi trình Quốc hội là gia tăng bảo vệ, tăng quyền lợi, lợi ích nhằm đảm bảo cho người lao động thụ hưởng chế độ hưu trí thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần và tôn trọng quyền của người lao động.

Theo đó, Luật quy định những người tham gia bảo hiểm xã hội trước 1/7/2025 (khoảng 18 triệu người) hoàn toàn có quyền nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Với những người tham gia bảo hiểm xã hội từ 1/7/2025, vẫn có quyền nhận bảo hiểm xã hội một lần nhưng trong 4 trường hợp.

Các trường hợp bao gồm: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm, ra nước ngoài để định cư, đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS, có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người khuyết tật đặc biệt nặng.

"Như vậy, không có chuyện cấm, dừng quyền hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người tham gia sau 1/7/2025", ông Phạm Trường Giang khẳng định.