Những câu chuyện cảm động của cụ ông 10 năm ở bên Bác

Căn nhà nhỏ của ông rất giản dị, được bố trí gọn gàng, ngăn nắp, cùng với tấm hình đen trắng chân dung Bác Hồ đặt nơi tôn nghiêm nhất trong nhà. Dù đã ở tuổi 78, mái tóc bạc trắng, nhưng giọng nói ông vẫn sang sảng, dáng đi nhanh nhẹn.

Ông bồi hồi xúc động kể cho chúng tôi nghe những kỷ niệm hơn 40 năm về trước, về quãng thời gian ông ở bên Bác, từ năm 1960 cho đến khi người đi xa.

Ông sinh ra tại vùng cao Cấm Sơn, Lục Ngạn (Bắc Giang), bố mẹ ông không may qua đời khi ông vừa tròn 5 tuổi. Ông lớn lên trong sự yêu thương đùm bọc của các anh chị em và tình người nơi miền sơn cước. Năm ông 18 tuổi, cũng là lúc cuộc kháng chiến chống pháp đang bước vào thời kỳ cam go quyết liệt.

Cũng như bao lứa trai làng đi theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, ông xung phong đi bộ đội. Tuy nhiên, cả ba lần đều không được vì không đủ cân nặng và sức khỏe không đảm bảo. Với suy nghĩ góp một phần nhỏ bé cho cách mạng, ông liền tham gia các hoạt động tại địa phương, rồi tham gia đoàn dân công đi xây dựng khu tự trị Việt Bắc. Sau đó ông chuyển về công tác tại Nông trường Bố Hạ.

Đầu năm 1960, Văn phòng Chủ tịch nước cần người về chăm sóc vườn cam cho Bác Hồ. Tỉnh Hà Bắc đã cử ông cùng đồng chí Ngô Văn Các đi.

"Các chú chào Bác mà vẫn đút một tay trong túi quần..."

Dù đã hơn 40 năm trôi qua, nhưng với ông kỷ niệm những tháng ngày được ở bên và phục vụ Bác vẫn còn vẹn nguyên. “Vào một buổi sáng sau 4 tháng vào Phủ Chủ tịch lần đầu tiên tôi được tiếp xúc và trò chuyện với Bác. Lúc đó tôi đang tưới nước cho cây thì Bác đến bên và hỏi: “ Chú có biết cây này là cây gì không?, tôi hồi hộp, lúng túng trả lời: “Thưa Bác! Cháu không biết ạ”. Bác ôn tồn, chậm rãi chỉ từng cây giảng giải cho tôi nghe: “ Đây là cây móng bò, còn kia là cây tường vi…”.

Từ năm 1964, ông được phân công làm cần vụ, trực tiếp chăm sóc bữa ăn giấc ngủ cho Bác. Ở gần Bác, ông càng học được nhiều điều bổ ích sâu sắc từ những việc làm tưởng chừng hết sức giản dị, bé nhỏ của Bác.

“Bác sống giản dị, làm việc nguyên tắc. Đức tính tiết kiệm của Bác không chỉ trong việc ăn uống. Tôi còn nhớ, có một buổi sáng, tôi đến dọn phòng cho Bác để Bác tiếp khách thì thấy Bác rút một chiếc chiếu ở gầm giường ra và nói với tôi: “Chiếc chiếu này bị rách, chú mang về vá lại cho Bác”. Tôi mang chuyện này hỏi anh Vũ Kỳ (thư ký của Bác), anh Kỳ bảo: “Làm gì có ai vá chiếu bao giờ, đồng chí chuẩn bị cho Bác chiếc chiếu mới”.

Khi đó Mỹ cũng bắt đầu thực hiện cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc. Có nhiều công việc cần phải giải quyết, Bác phải dùng bữa ngay tại phòng làm việc. “Ba ngày đầu mang cháo đến phòng làm việc của Bác mà trong lòng tôi thấy bao ái ngại. Đến hôm thứ tư, nhìn vào bát cháo ngô, thương Bác tuổi đã già không kìm nén được tôi đã khóc trên đường mang cháo đến cho Bác.

Tới nơi, tôi mạnh dạn đề nghị Bác dùng cơm nhưng Bác từ chối và nói: “Bác là người đề ra chủ trương này mà Bác không thực hiện thì bảo ai sẽ thực hiện”. Bác của chúng ta là vậy đấy, cả đời Bác chỉ nghĩ cho dân tộc, đất nước thôi”.

Mỗi lời nói, cử chỉ, hành động, việc làm của Bác đều là tấm gương sáng ngời để mọi người học tập. Ông Quang cho biết thêm, những năm cuối đời sức khỏe Bác đã yếu đi nhiều. Năm 1967, tranh thủ thời gian Bác đi công tác ở nước ngoài, Bộ Chính trị đã thống nhất làm cho Bác ngôi nhà 67 (gần nhà sàn) để Bác được an toàn hơn và đỡ phải lên xuống cầu thang. Cuối năm 1967, Bác trở về, Bác về hôm trước thì hôm sau họp Bộ chính trị.

Sau khi họp xong Bác cùng với một số đồng chí trong Bộ chính trị đi bách bộ trong vườn. Đến ngôi nhà 67, Bác hỏi: “Ai cho phép các chú làm cái nhà này cho Bác”. Lúc đó Đồng chí Phạm Hùng nhanh miệng đáp: “Báo cáo Bác! Tập thể anh em chúng cháu ạ”. Bác hỏi tiếp: “Tập thể phải có cá nhân phụ trách, vậy ai phụ trách?”. Mọi người im lặng không ai nói gì. Một lúc, Bác nhẹ nhàng nhắc nhở: “Nhà cửa có rồi thì xây làm gì thêm lãng phí. Theo báo cáo của các địa phương hiện giờ đang thiếu rất nhiều trường lớp cho con em đi học. Tiền của này để xây dựng trường lớp cho các cháu”.

Lấy cho chúng tôi xem tấm hình đen trắng chụp ngày mà “đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa”, ông Quang nói ông may mắn và hạnh phúc khi được ở gần bên Bác. Lúc Bác mất ông được vinh hạnh túc trực bên linh cữu Người. Khi Bác mất, vì thương nhớ Người mà ông ốm nặng, sút gần 10 kg. Sau đó ông phục vụ Chủ tịch Tôn Đức Thắng đến năm 1971 thì xin về công tác tại Nông trường Bố Hạ cho tới khi nghỉ hưu.

Với những đóng góp của mình ông được Nhà nước tặng nhiều bằng khen và danh hiệu cao quý. Ông được coi là tư liệu sống về tấm gương đạo đức của Chủ Tịch Hồ Chi Minh vĩ đại.

Ông Quang chia sẻ: “Đã bao năm rồi tôi vẫn nhớ như in những lời Bác dạy cùng ánh mắt hiền dịu, nụ cười ấm áp của Người. Từ khi ở bên Bác cho tới bây giờ tôi luôn làm theo những lời Bác dạy, không đánh mất phẩm chất đạo đức của người cách mạng, cống hiến cả đời cho tổ quốc, quê hương”.

Nguyễn Khoát - Duy Tuyên