Những bài học đắt giá và đau xót!

Bài học về sai sót trong tố tụng

Cũng như tất cả các vụ TNGT khác, nếu như hồ sơ tài liệu ban đầu được làm cẩn thận, đầy đủ, chính xác thì quá trình tố tụng xác định sự thật của vụ án, không phải điều tra lại nhiều lần, không thể bị kéo dài.

Nhưng đáng tiếc, trong vụ án TNGT làm chết hai em học sinh con ngoan, trò giỏi của Hà Nội -  Phạm Phương Linh và Phạm Anh Thư vào ngày 19/11/2001, CA Hà Nội đã không làm được điều đó, bắt đầu từ những sai sót trong công tác khám nghiệm, lập biên bản hiện trường khiến vụ việc trở nên phức tạp.

Trong Kết luận điều tra ngày 26/10/2005 của cơ quan CSĐT - Bộ Công an và một số tài liệu đã thể hiện: Biên bản Sơ đồ khám nghiệm hiện trường của CA Hà Nội vẽ và đo liên quan đến 2 vết phanh ôtô ở hiện trường không chính xác, có sự viết thêm, sửa chữa.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự, tội đua xe trái phép do lỗi cố ý nên mức hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn rất nhiều so với tội vi phạm các quy định về an toàn giao thông.   Sau một thời gian “lấy lên” điều tra, hiện Cơ quan điều tra, Bộ Công an đã có bản kết luận điều tra chuyển hồ sơ sang cho Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ra cáo trạng truy tố.

Và biên bản hiện trường đã sửa chữa này thể hiện số đo của hai vết phanh không thể do một xe ôtô matiz gây ra. Trong khi đó, sau khi bản ảnh được cơ quan CSĐT-Bộ Công an đưa đi giám định cho thấy, ảnh chụp vết phanh để lại tại hiện trường thể hiện hai vết phanh thẳng, không bị rê trượt và là do một xe ôtô matiz  29N - 0165 do Phạm Hồng Quân điều khiển gây ra.

Có thể thấy, nếu chỉ trên cơ sở sơ đồ hiện trường “có vấn đề” đó, đương nhiên dư luận và người nhà nạn nhân có quyền nghi ngờ đây có dấu hiệu một vụ đua xe. Không những thế, sau khi đã trót chụp ảnh hiện trường không đảm bảo kỹ thuật, không biết vì sợ trách nhiệm hay vì lý do gì mà CSGT không đưa bản ảnh vào hồ sơ vụ án.

Trong khi bản ảnh là tài liệu cực kỳ quan trọng, liên quan đến xác định dấu vết tại hiện trường. Kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã nêu rõ: “căn cứ vào bản ảnh hiện trường, các dấu vết để lại trên phương tiện thể hiện chính xác khi xảy ra tai nạn chỉ duy nhất có xe ôtô 29N - 0165 trên hiện trường, ngoài ra không có ôtô nào khác, không có việc va chạm giữa xe 29N - 0165 với ôtô khác trước khi đâm vào xe đạp của cháu Linh và Thư.”

Vậy mà bản ảnh quan trọng này suýt nữa đã không được đưa ra “ánh sáng”! Những sai sót của CSGT đã khiến dư luận  khi đó đặt câu hỏi, phải chăng vì Quân là con của ông Phạm Hồng Sơn - cán bộ phòng CSGT nên được Công an Hà Nội bao che, làm sai lệnh hồ sơ, biến vụ án đua xe thành vụ án tai nạn giao thông?

Bài học về sự thiếu thẳng thẳn

Thêm một điều gây bức xúc trong dư luận và gia đình nạn nhân trong vụ án này là việc Cơ quan CSĐT - CATP Hà Nội đã không bắt ngay Phạm Hồng Quân sau khi vụ án xảy ra nhưng lại trả xe ôtô gây tai nạn cho công ty TNHH Thương mại Sơn Dương ngay sau đó.

Trong kết luận điều tra, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an cũng đã khẳng định: “các cán bộ công an Hà Nội đã có nhiều sơ hở, thiếu sót trong công tác tổ chức khám nghiệm hiện trường, chưa áp dụng hết các biện pháp nghiệp vụ trong điều tra, chưa tích cực tổ chức điều tra ban đầu khiến vụ án từ đơn giản trở nên phức tạp, khiến dư luận hiểu sai lệch về vụ án. Cơ quan tố tụng các cấp cũng vì thế mà không hiểu bản chất của vụ án để đưa ra các quyết định đúng đắn, làm kéo dài thời gian tố tụng”.

Điều đáng tiếc là ngay trong quá trình điều tra, báo chí cũng như các cơ quan tố tụng khác đã nhắc đến những sai phạm của Công an Hà Nội nhưng suốt 5 năm qua, không hiểu lãnh đạo công an Hà Nội nghĩ gì, quan tâm tới vụ án như thế nào mà chưa một lần Phòng CSGT, cơ quan CSĐT dám thừa nhận sai sót và công khai xin lỗi gia đình các nạn nhân.

Thậm chí đến bây giờ, Bộ Công an đã kết luận vụ án, chỉ rõ những sai phạm, CA Hà Nội đã ra quyết định kỷ luật một số cán bộ nhưng vẫn chưa có một lời xin lỗi công khai với gia đình các nạn nhân. Trong khi những sai phạm của họ đã làm kéo dài vụ án suốt 5 năm, làm kéo dài nỗi đau của gia đình họ, làm giảm niềm tin của dư luận với Công an Hà Nội.

Bài học về tình người

Ai cũng biết, tai nạn giao thông xảy ra do lỗi vô ý, việc xử lý hay không phụ thuộc rất nhiều vào ý kiến chủ quan của phía bị hại. Mỗi năm, Hà Nội xảy ra mấy ngàn vụ TNGT. Tuy nhiên, số vụ án TNGT đưa ra truy cứu trách nhiệm hình sự không nhiều vì trong quá trình giải quyết án TNGT, bị hại và người gây tai nạn giao thông nhiều trường hợp đã tìm được sự chia sẻ, cảm thông bởi họ biết lấy cái tình đặt lên trên cái lý.

Trong vụ án đau lòng nói trên, hai cháu Linh và Thư bị thiệt mạng, nỗi đau của các bậc cha mẹ và hai bên gia đình có thể nói không gì so sánh được. Bạn bè, người thân quen và cả dư luận vô cùng thương xót và thấu hiểu nỗi đau của gia đình. Nhưng đáng tiếc, có một người không hiểu - đó chính là ông Sơn - bố của bị cáo Quân.

Ông Sơn đã xử sự không có chữ Tình, chữ Tâm. Không những không ăn năn, hối lỗi mà ngay từ đầu, ông Sơn đã có những việc làm thể hiện sự vô trách nhiệm, vô đạo đức, đã bị báo chí và dư luận xã hội lên án.

Đáng tiếc là Phòng CSGT và CATP Hà Nội, nơi ông Sơn công tác, trước thái độ và việc làm không có lương tâm, đạo lý của ông Sơn lại không nhắc nhở. Lẽ ra họ phải nghiêm khắc xem xét hành vi, ứng xử, thái độ của ông Sơn xem có xứng đáng với phẩm chất đạo đức là người chiến sĩ công an nhân dân hay không?

Gia Vinh - M.H