Người Hà Nội bức bối vì khói mù bủa vây

Thứ ba, 19/06/2012 - 08:04

(Dân trí) - Năm nào cũng vậy, cứ vào thời gian tháng 6, tháng 7, người đi đường ở những vùng ngoại thành Hà Nội, nhất là vào đầu giờ sáng, cuối giờ chiều, đều gặp phải cảnh “hứng” khói; làm hạn chế tầm nhìn, không thấy đường, cay mắt và khó thở.

“Dính” khói nặng nhất là khu vực Mỹ Đình, đường 32, trục giao thông Quốc lộ 21B, nối liền Hà Nội với các huyện ngoại thành thuộc tỉnh Hà Tây cũ. Nhiều người dân sinh sống ở những khu vực trong thành phố còn có thể cảm nhận rõ rệt mùi khét và không khí ngột ngạt những ngày vừa qua.

Các con đường ngoại thành Hà Nội mù mịt khói (Ảnh: Minh Mai)

Cũng liên quan đến vấn đề này, thành phố đã mời cả các nhà khoa học, các chuyên gia để tìm hiểu nguyên nhân và tư vấn các giải pháp xử lý. Một kết quả chung được đưa ra trong việc xác minh nguồn gốc của nhựng cuộn khói khổng lồ này chính là nạn đốt rơm rạ gây khói ở các huyện ngoại thành ven đô.

Việc đốt rơm rạ đã biến cả khu vực ngoại thành Hà Nội mù mịt như có sương mù. Nhiều quãng đường người tham gia giao thông phải bật đèn đề phòng tai nạn. Nạn đốt rơm còn mang khói và bụi bao trùm Thủ đô Hà Nội trong vài ngày, gây ra hiện tượng khói bụi mù, ảnh hưởng tới sức khỏe và cuộc sống của người dân nội thành. Không chỉ cản trở về tầm nhìn, gây hại cho môi trường, nạn đốt rơm, rạ trên các tuyến đường giao thông còn khiến diện tích mặt đường bị thu hẹp, khói che kín tầm nhìn của người tham gia giao thông, nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông luôn thường trực.

Mờ ảo trên Đại lộ Thăng Long. (Ảnh: Tiến Nguyên)

Vài ngày trở lại đây, không chỉ các vùng ngoại thành mà ngay ở trung tâm thành phố Hà Nội cũng xảy ra hiện tượng khói mù bao phủ. Chị Nguyễn Hải Linh cho biết, chiều qua (18/6), gia đình chị có việc phải đi lên Láng, Hòa Lạc. Dọc đường, bà con nông dân đốt rơm rạ sau mùa gặt khiến khói mù mịt. Đến 9h tối, khi trở về nhà ở Hoàn Cầu (phường Ô Chợ Dừa, Đống Đa, Hà Nội) chị vẫn thấy không gian bị khói mù bao phủ. “Dù không mù mịt giống khói người dân đốt rơm rạ, nhưng cảm thấy vô cùng bức bối, khó thở, cay mắt nên cả nhà đã phải đóng kín các cửa, bật điều hòa. Sân chơi chung cư tầng 1 mọi người đông trẻ em chơi là vậy, nhưng tối qua, mọi người đưa con xuống lại phải chạy lên ngay vì khó chịu”, chị Linh cho biết.

Theo PGS.TS Nguyễn Xuân Cự, trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), hiện tượng khói mù bao phủ này do nhiều yếu tố, không chỉ do người dân vùng ngoại thành đốt rơm rạ sau mùa gặt, mà nó gồm cả hiện tượng khói mù quang hóa, do hiện tượng bụi tán xạ (môi trường nhiều bụi bẩn dưới ánh nắng của mặt trời) nhìn thêm mù mịt và hiện tượng đảo nhiệt.

Hiện tượng khói mù diễn ra cả ở trung tâm TP Hà Nội (Ảnh: Hồng Hải)

Theo PGS Cự, khói mù quang hóa là hiện tượng ô nhiễm không khí rất nguy hiểm. Bình thường, các loại khí thải, bụi mù được khuếch tán lên không trung nên người ta không nhìn thấy khói, bụi hoặc nếu có thì cũng với mật độ ít hơn. Nhưng khi khí độc, khí thải ô nhiễm, khói, bụi mù không thoát lên cao mà tập trung ở dưới mặt đất gây nên hiện tượng “khó mù quang hóa”. Hiện tượng này có rất nhiều nguyên nhân khác nhau như trong không khí có nhiều chất bụi, ô nhiễm, cộng với bức xạ mặt trời, lại bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng đô thị nên dễ gây ra hiện tượng này. “Dù không thể đưa ra kết luận khói mù ở Hà Nội hiện này là hiện tượng khói mù quang hóa hay không thì phải tiến hành phân tích, đo đạc nhưng tôi cho rằng nó có liên quan, đồng thời với hiện tượng người dân đốt rơm rạ sau mùa gặp mới gây tình trạng khói mù bao phủ toàn Hà Nội như vậy”, TS Cự nói.

Tình trạng khói mù bủa vây Hà Nội cũng là do có hiện tượng đảo nhiệt. “Mùa này, không khí nóng bức, trong khu vực nội thành càng bức bí hơn. Nhiệt nóng thì khí nhẹ bốc lên trên. Trong khi đó khu vực xung quanh Hà Nội chủ yếu miền quê, cây xanh, đồng lúa nên nhiệt độ không khí thấp hơn, như vậy áp suất không khí vùng xung quanh lớn hơn, tràn vào trong thành phố gặp phải khí đang bốc lên gây hiện tượng khói mù.

Nhưng quan trọng nhất, khói mù này là tổ hợp của nhiều chất độc khác nhau, bụi mù khiến không khí bị ô nhiễm, ngột ngạt, khó thở, ảnh hưởng sức khỏe. Ảnh hưởng nhiều nhất là đến hệ hô hấp, những người đang bị các bệnh mãn tính nếu gặp hiện tượng thời tiết này, bệnh tình cũng nặng hơn.

Về vấn đề này, BS Nguyễn Văn Lộc, nguyên Phó Giám đốc BV Nhi T.Ư cho biết: “Lởn vởn ngay sát chúng ta là các loại bụi, chì, các chất độc như CO, SO2... Chúng ta nói chuyện, chúng ta thở đều hít những chất độc này vào mũi, miệng... nên rất dễ bị viêm họng, viêm mũi, lên cơn hen. Khi mắc những bệnh này, nếu biến chứng nặng có nhiễm trùng, nhiều trẻ còn phải uống kháng sinh mới khỏi bệnh. Khi đó, người bệnh ho, sốt khiến tình trạng sức khỏe yếu đi, ăn uống cũng kém đi. Chưa kể những người uống kháng sinh có thể bị tác dụng phụ của thuốc gây rối loạn tiêu hóa, đi ngoài làm cơ thể càng mệt mỏi hơn, ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe”.

Cũng theo BS Lộc, không chỉ khi có hiện tượng khói mù bao phủ mới ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là sức khỏe đường hô hấp. Mà trong điều kiện bình thường, môi trường khói bụi, ô nhiễm khí thải công nghiệp, khói xe cũng là một tác nhân gây bệnh. Nhiều người, khi đi đường, nếu không bịt khẩu trang thì bụi bám vào mặt đen sì, bám quanh lỗ mũi... Rất nhiều người có thói quen đeo khẩu trang, chỉ sau một hôm không đeo, đi đường hít khói bụi nhiều quá, về nhà là đã bị sụt sịt mũi, viêm mũi, thậm chí lên cơn hen ở những bệnh nhân bị hen. Theo BS Lộc, chính bầu không khí không đảm bảo, bị ô nhiễm bởi bụi, khói, hơi hóa chất… khiến số người mắc các bệnh hô hấp ngày càng gia tăng.

Theo PGS Cự, khi gặp hiện tượng khói mù quang hóa, rất khó để khống chế, giảm thiểu sự ảnh hưởng của nó tới sức khỏe con người. Ở nhà đóng kín cửa hay đi ngoài đường đều không thể tránh khỏi hiện tượng này vì cả một bầu không khí bao phủ xung quanh chúng ta các chất bụi, ô nhiễm... Tuy nhiên, ở những gia đình có điều hòa, đóng kín cửa, bật điều hòa cũng là một giải pháp tốt trong những ngày này. Còn khi đi ra đường gặp hiện tượng này cần đeo khẩu trang, từ đó giảm thiểu sự tương tác của sương khói vào hệ hô hấp. Còn về lâu dài, cần giảm tác hại của hiện tượng này, giảm tần suất lặp lại của hiện tượng, đó là làm trong lành bầu không khí.

Qua tìm hiểu được biết, việc đốt rơm ngay tại ruộng vừa giúp bà con tiết kiệm chi phí và công sức vận chuyển, lại vừa làm màu cho đất. Một số địa phương được coi là trung tâm của việc đốt rơm bừa bãi, gây ảnh hưởng lớn tới môi trường là: khu vực xã Dân Hòa, xã Bình Minh thuộc huyện Thanh Oai, quốc lộ 32 đoạn qua xã Phụng Thượng, Đại Đồng, thuộc huyện Phúc Thọ và Thạch Thất...

Người dân chất rơm thành từng đống lớn để đợi đốt. Bà con thường đốt tập trung vào buổi chiều và tối, sau khi kết thúc ngày làm việc. Những đống rơm khi cháy, khói đen bốc lên mù mịt, gây ô nhiễm cho môi trường khu vực xung quanh.

Nhưng đến nay, mặc dù đã xuất hiện từ nhiều năm, nạn đốt rơm, rạ của bà con vẫn tái diễn. Trong khi chưa có những giải pháp cụ thể, ngăn chặn được nạn đốt rơm, để tự bảo vệ mình, người tham gia giao thông trên các tuyến đường ở Hà Nội phải chủ động có biện pháp ngăn ngừa khói bay vào mắt, mũi; đồng thời làm chủ tốc độ khi điều khiển phương tiện giao thông và cảnh giác cao với nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông do mất tầm nhìn.

Hồng Hải - Minh Nghĩa