Người dân bị ảnh hưởng cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu mỏi mòn chờ tái định cư

Trong chuyến thị sát, kiểm tra tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại Đồng Nai ngày 24/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Đồng Nai cơ bản phải bàn giao mặt bằng trước ngày 15/10 để các nhà thầu đẩy nhanh thi công, bù tiến độ dự án đang rất chậm.

Hiện tại, trong khi dự án thành phần 3 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua địa phận tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu dần thành hình, vượt tiến độ thì ở Đồng Nai, công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khu vực hai phường Phước Tân và Tam Phước (TP Biên Hòa, Đồng Nai).

Chờ cấp đất tái định cư 

Công tác giải phóng mặt bằng nhanh, thuận lợi và kịp tiến độ, việc xây dựng hoàn thiện các khu tái định cư có vai trò quan trọng, then chốt, nhưng với dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua tỉnh Đồng Nai, cả 4 khu tái định cư được triển khai rất chậm. Trong đó 2 khu tái định cư ở TP Biên Hòa vẫn chưa khởi công. 

Ngày 11/10, phóng viên Dân trí quay lại khu dân cư trong diện di dời, giải phóng mặt bằng để xây dựng cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại hai phường Phước Tân, Tam Phước (TP Biên Hòa, Đồng Nai). Tại khu dân cư Vườn Dừa (phường Phước Tân), khu vực đầu tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại TP Biên Hòa, kết nối với đường Võ Nguyên Giáp, tuyến tránh trung tâm TP Biên Hòa.

Đây là khu vực có tiến độ giải phóng mặt bằng chậm nhất của tỉnh Đồng Nai do số lượng hộ dân phải di dời lớn, nhiều thửa đất vắng chủ, tình trạng người dân xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp lớn. Việc chưa có khu tái định cư cũng ảnh hưởng việc bàn giao mặt bằng của người dân gặp nhiều khó khăn. 

Đang ngồi trầm ngâm trước căn nhà của mình ở 20 năm, ông Lê Ngọc Khả (64 tuổi, phường Phước Tân, TP Biên Hòa), cho biết, gia đình ông đã nhận quyết định bàn giao đất rất lâu rồi. Chính quyền địa phương đã đo đạc đất, nhà của ông Khả và lên phương án đền bù, nhưng việc chưa được cấp đất tái định cư nên gia đình ông chưa biết chuyển đi đâu. 

"Bà con khu phố Vườn Dừa đa phần dân nhập cư, mua đất xây nhà từ 20 năm trước. Việc bàn giao đất để Nhà nước xây cao tốc ai cũng vui và đồng thuận, nhưng thời gian qua ai cũng thấp thỏm vì thấy giá bồi thường chưa hợp lý, chưa biết được cấp đất tái định cư hay không ", ông Khả nói.

Bà Nguyễn Thị Lý (55 tuổi, quê Thanh Hóa) cho biết, vào Đồng Nai 30 năm, hai vợ chồng làm công nhân, chắt chiu mua được căn nhà, giờ thì thấp thỏm. "Khi gặp lãnh đạo phường, bà con được giải quyết, bố trí vào khu tái định cư tại TP Biên Hòa mà không phải chuyển đến nơi ở xa nhưng hiện khu tái định cư ở Biên Hòa vẫn chưa xây dựng. Nếu bố trí về các khu tái định cư huyện Long Thành thì xa quá. Giờ bàn giao nhà cho dự án thì chúng tôi không biết chuyển đi đâu", bà Lý chia sẻ.

"Đang có cuộc sống ổn định không ai muốn phải đến nơi ở mới. Tuy nhiên gia đình tôi vẫn đồng thuận chủ trương của Nhà nước. Gia đình tôi đông người, giờ ra ở trọ rất khó khăn. Tôi đang đợi Nhà nước cấp đất tái định cư để xây nhà mới, nhưng đến nay vẫn chưa có", người phụ nữ nói thêm.

Những ngày này, người dân phường Phước Tân đi đâu cũng bàn tán, trao đổi về việc bàn giao mặt bằng cho dự án. Hầu hết người dân mong muốn địa phương sớm hoàn tất thủ tục, sớm xây dựng khu tái định cư để người dân bàn giao đất, xây dựng nhà mới ổn định cuộc sống, con cái học hành. Tình cảnh ngồi chờ đợi, thấp thỏm, ảnh hưởng đến kế hoạch cuộc sống của người dân. 

Tỷ lệ bàn giao mặt bằng rất chậm

Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua Đồng Nai dài 34,2km đi qua TP Biên Hòa và huyện Long Thành, bao gồm 2 dự án thành phần (thành phần 1 và thành phần 2). Để triển khai dự án, Đồng Nai sẽ thu hồi hơn 290ha đất của nhiều tổ chức và khoảng 3.500 hộ dân.

Theo kế hoạch việc tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua tỉnh Đồng Nai sẽ bàn giao 70% diện tích mặt bằng của các gói thầu xây lắp trước ngày 30/6/2023 và cơ bản bàn giao diện tích còn lại trước ngày 31/12/2023. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện thu hồi, bồi thường, tái định cư gặp nhiều vướng mắc, khiến tiến độ dự án đang rất chậm so với yêu cầu đề ra.

Ông Vũ Quốc Thái, Phó chủ tịch UBND TP Biên Hòa (Đồng Nai), cho biết, với đoạn tuyến qua TP Biên Hòa dài 6,2km với diện tích thu hồi hơn 59ha. Tổng số 1.125 thửa đất phải thu hồi và 1.514 hộ thuộc diện giải tỏa. Đến nay cơ quan chức năng đã phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ cho 585 hộ trên tổng số hơn 1.500 hộ, đã chi trả tiền cho 214 hộ với số tiền hơn 700 tỷ đồng. Cơ quan chức năng đã bàn giao gần 30ha trên tổng số 59ha đất cần bàn giao, đạt 50% tổng diện tích cần bàn giao.

Theo ông Thái, UBND TP Biên Hòa đã xét cho 159 hộ tái định cư và 218 hộ giải quyết nơi ở, còn lại khoảng 500 trường hợp không đủ điều kiện xét tái định cư. Thời gian tới, địa phương sẽ phối hợp với hai phường Phước Tân và Tam Phước tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng. Cùng với đó, những trường hợp cố tình không bàn giao mặt bằng ngành chức năng sẽ lên phương án tiến hành cưỡng chế. 

Tại cuộc họp giao ban về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu các địa phương huy động cả hệ thống chính trị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng. Các sở, ngành hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương xử lý các khó khăn, vướng mắc. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục để sớm khởi công 2 khu tái định cư tại TP Biên Hòa vào tháng 2/2025 tới.

Ông Đức cũng yêu cầu các chủ đầu tư sau khi được bàn giao mặt bằng phải huy động nhân lực, máy móc thi công ngay. Sở Công Thương phối hợp, hỗ trợ các địa phương, đơn vị liên quan thực hiện di dời hệ thống hạ tầng, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án. "Đến ngày 15/10, TP Biên Hòa, huyện Long Thành tổng hợp đơn vị nào bàn giao xong mặt bằng sẽ được UBND tỉnh khen thưởng và ngược lại đơn vị nào chưa xong sẽ phải chịu hình thức kỷ luật", ông Đức nhấn mạnh. 

Tái định cư cho hơn 2.400 hộ

Để thực hiện dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, tỉnh Đồng Nai phải thu hồi diện tích đất gần 290ha thuộc địa bàn thành phố Biên Hòa và huyện Long Thành với hơn 3.400 hộ dân bị ảnh hưởng, hơn 2.400 hộ dân thuộc diện phải bố trí tái định cư. Tuy nhiên hiện tiến độ xây dựng các khu tái định cư đang rất chậm, đặc biệt 2 khu tái định cư tại TP Biên Hòa vẫn trong giai đoạn hoàn thiện thủ tục, hồ sơ.

Dự kiến đến tháng 2/2025, dự án mới có thể khởi công xây dựng. Dự án xây dựng khu tái định cư phường Phước Tân diện tích 49,32ha, khu tái định cư phường Tam Phước có diện tích 31,52ha. 

Tại huyện Long Thành, tổng diện tích đất cần thu hồi phục vụ xây cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu gần 230ha. Trong khu vực triển khai dự án có gần 2.800 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng. Theo cơ quan chức năng huyện Long Thành, dự kiến, địa phương sẽ bố trí tái định cư cho 1.505 hộ dân nhường đất để thực hiện dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Đến nay, hội đồng bồi thường dự án đã thông qua hồ sơ xét tái định cư cho 1.450 trường hợp, trong đó có 695 trường hợp được xét duyệt đủ điều kiện bố trí tái định cư.

Để bố trí tái định cư, huyện Long Thành đã triển khai xây dựng 2 khu tái định cư tại xã Long Đức và Long Phước. Hiện nay, khối lượng xây dựng tại Khu tái định cư ở xã Long Đức đã đạt trên 95% tổng khối lượng dự án. Các cơ quan chức năng cũng đã thực hiện cắm mốc, phân lô và tiến hành bốc thăm vị trí đất cho các hộ dân được bố trí tái định cư tại đây. Hiện huyện Long Thành đã bàn giao một số lô đất tại Khu tái định cư xã Long Đức cho các hộ dân triển khai xây dựng nhà cửa, ổn định nơi ở mới.

Trong khi đó, Khu tái định cư tại xã Long Phước hiện khối lượng thi công đạt hơn 45% tổng khối lượng toàn dự án. Dự kiến, khi hoàn thành xây dựng, khu tái định cư này sẽ đáp ứng khoảng 1.048 lô đất tái định cư. UBND huyện Long Thành vừa có quyết định hỗ trợ kinh phí tạm trú cho các hộ dân với số tiền 15 triệu đồng/gia đình trong lúc chờ đợi nhận đất tái định cư. 

Chỉ đạo đẩy nhanh các khu tái định cư, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức yêu cầu các sở, ngành hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương xử lý các khó khăn, vướng mắc. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục để sớm khởi công xây dựng 2 khu tái định cư tại TP Biên Hòa vào tháng 2/2025 tới. Với hai khu tái định cư huyện Long Thành, địa phương sớm hoàn thiện hạ tầng, làm thủ tục bốc thăm, giao đất cho bà con sớm xây nhà, ổn định cuộc sống.