Ngư dân "chê" vốn Nghị định 67 vì khó tiếp cận

Khó tiếp cận nguồn vốn

Huyện Hoài Nhơn là địa phương có số lượng tàu lớn nhất tỉnh Bình Định với trên 2.400 tàu cá, công suất với gần 800.000 CV, trong đó gần 800 tàu chuyên đánh bắt xa bờ ở các ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa. 

Tính từ đâu năm đến nay, ngư dân Hoài Nhơn đã đóng 180 tàu cá công suất lớn, với số vốn bình quân khoảng 4 tỷ đồng/tàu nhưng số hộ tiếp cận, vay vốn ngân hàng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Nghị định 67 (NĐ 67) của Chính phủ đi vào triển khai đã thực sự mở ra hướng làm ăn bền vững cho bà con ngư dân. Nhưng khi tiếp cận nguồn vốn vay, bà con gặp những khó khăn, vướng mắc về thủ tục khiến nhiều ngư dân nản lòng.

Ngư dân Phùng Ngọc Thanh (ở thôn Tân Thành 2, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn) xin rút không tham gia NĐ 67 mà tự vay vốn đóng tàu vỏ gỗ. Ông Thanh cho biết: "Sau khi tỉnh triển khai vay vốn theo NĐ 67, tôi là một trong những ngư dân của huyện tiên phong tham gia và đã ký hợp đồng với Xí nghiệp đóng tàu Tam Quan (thuộc Công ty cổ phần thủy sản Hoài Nhơn) đóng tàu vỏ gỗ, công suất 400 CV hành nghề câu cá ngừ đại dương kiêm mành chụp theo mẫu thiết kế của tỉnh, tổng trị giá trên 6,7 tỷ đồng".

Để đóng tàu, ông Thanh đã đầu tư 500 triệu đồng mua gỗ, xem ngày thi công đóng tàu nhưng chủ xưởng gỗ chỉ xuất hóa đơn 150 triệu nên ông không đồng ý. Trong khi đó, nhiều lần ông đến Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh huyện Hoài Nhơn xin giải ngân nhưng ngân hàng không giải quyết.

“Theo quy định, khi đóng tàu mới không được sử dụng máy móc, ngư lưới cụ cũ. Trong khi đó, máy móc rồi ngư lưới cụ trang bị trước đó vẫn dùng tốt phải bỏ đi thì quá lãng phí, bán lại thì quá rẻ nên tôi xin rút không tham gia nữa", ông Thanh nói.

Theo thống kê của Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn, trong 38 chủ tàu (17 tàu vỏ thép, 20 tàu vỏ gỗ và 1 tàu vỏ composite) được tỉnh phê duyệt đủ điều kiện vay vốn đóng tàu thì đến nay chỉ có 3 chủ tàu ở xã Tam Quan Tam, Hoài Thanh, Hoài Hương ký hợp đồng tín dụng với các ngân hàng và ký hợp đồng đóng tàu mới với các cơ sở đóng tàu trong nước.

Điều đáng nói, trong 38 chủ tàu đủ điều kiện có 7 chủ tàu đã xin rút không tham gia. Trong khi đó, các chủ tàu khác thì vẫn dài cổ chờ ngân hàng giải ngân vì những bất cập trong việc vay vốn. “Muốn ngân hàng giải ngân, ngư dân phải cam kết các điều khoản, hàng năm phải trả đủ 100% gốc và lãi theo quy định ngân hàng đưa ra. Nghề khai thác cá trên biển nhiều rủi ro, có năm được, có năm thất thu nên đề nghị họ năm nào bội thu sẽ trả tiền gốc nhiều gấp 2, 3 hoặc 4 lần để bù lại những năm khác, miễn sao trả nợ đúng kỳ hạn nhưng ngân hàng không chịu”, ngư dân La Tình ở thôn Thiện Chánh 1, xã Tam Quan Bắc, bộc bạch.

Gỡ “nút thắt”

Theo Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn, một trong những nguyên nhân chính khiến một số ngư dân tự xin rút lui không tham gia vay vốn theo NĐ 67 của Chính phủ là do khi ngư dân nộp hồ sơ vay vốn cho ngân hàng bị “ngâm” hồ sơ hoặc không ấn định thời gian trả lời cụ thể. Thậm chí, có ngân hàng tự soạn thảo biên bản, đưa ra những quy định khắt khe khiến ngư dân "choáng".

Một vấn đề nữa là mẫu tàu và dự toán mẫu tàu vỏ gỗ hiện nay chưa phù hợp với tập quán của ngư dân địa phương. Trong khi đó, giữa các cơ sở đóng tàu dự toán giá thành tàu đóng mới chênh lệch nên ngư dân không có cơ sở để so sánh, thẩm định giá trị thực của tàu. Ngoài ra, nhiều ngư dân đủ điều kiện vay vốn đóng tàu mới nhưng còn e dè, chờ kết quả của những người đăng ký trước làm trước rồi mới thực hiện theo.

Theo ông Phạm Văn Chung, Phó Phòng Kinh tế huyện Hoài Nhơn, thời gian tới, huyện sẽ làm việc với các chủ tàu để nắm bắt những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện NĐ 67. Đồng thời phối hợp với các ngân hàng thương mại tìm cách tháo gỡ những khó khăn để ngư dân thuận tiện hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn.

Ông Chung đặc biệt lưu ý, ngành thuế cần tháo gỡ khó khăn trong việc hoàn thuế VAT cho ngư dân theo quy định tại NĐ 67 của Chính phủ; tháo gỡ khó khăn về hóa đơn, chứng từ mua gỗ đóng tàu vỏ gỗ và thanh quyết toán để các ngân hàng thương mại giải ngân vốn vay…

“Để giảm chi phí cho ngư dân, sẽ cho sử dụng máy cũ còn giá trị trên 70%, kéo dài thời hạn vay trả vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân hoàn trả vốn vay. Bên cạnh đó, các cấp ngành cần tăng số lượng thiết kế mẫu tàu cá phù hợp với tập quán và ngành nghề khai thác để ngư dân lựa chọn”, ông Chung chia sẻ.

Doãn Công

(Email: ledoancong@dantri.com.vn)