Nghị quyết chưa từng có tiền lệ giúp Việt Nam "hạ cánh mềm"

Sáng 25/5, Quốc hội thảo luận trên hội trường nội dung Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề "việc thực hiện Nghị quyết số 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023".

Nghị quyết 43 ban hành đầu năm 2022 và dự kiến thực hiện trong năm 2022-2023 với mục tiêu phục hồi kinh tế sau Covid-19. Theo đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị), chính việc chậm triển khai Nghị quyết 43 khiến nó mang lại hiệu quả. Vì nếu triển khai mạnh vào đầu 2022 khi mới ban hành, sẽ bơm thêm vào bong bóng tài sản lúc đó đang phình to.

Nhưng vì việc triển khai chậm, lúc bong bóng đã qua đỉnh và bắt đầu quá trình hạ cánh, nên Nghị quyết 43 có tác dụng giúp Việt Nam "hạ cánh mềm", thay vì "hạ cánh cứng" như nhiều nước khác.

Ông Đồng đánh giá thời điểm đó, Nghị quyết 43 của Quốc hội đưa ra các giải pháp hợp lý và Chính phủ cũng có nhiều giải pháp điều hành mang lại hiệu quả rất tốt như giảm thuế xăng dầu, gia hạn nộp thuế…

Về chính sách tài khóa, vị đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho rằng việc miễn, giảm, giãn thuế phát huy hiệu quả cao do dễ làm. Trong khi đó, chính sách ở mảng chi tiền từ ngân sách ra như đầu tư công, hỗ trợ lãi suất, có tác dụng kém hơn.

"Các nước khác sử dụng chính sách đầu tư công để phục hồi kinh tế rất hiệu quả, nhưng chúng ta gặp nút thắt về pháp luật và siết kỷ cương bộ máy, nên đầu tư công không phát huy được hết tác dụng", đại biểu Hà Sỹ Đồng nhận định.

Cũng trong hai năm 2022 và 2023, ông ví von đây là thời điểm "toát mồ hôi" của chính sách tiền tệ, và những chỉ đạo điều hành khi ấy, theo ông Đồng, có thể coi là thành công.

Song về lâu dài, đại biểu này cho rằng cần tiến tới sử dụng các công cụ lãi suất để điều hành tín dụng hơn là công cụ về hạn mức tăng trưởng tín dụng. Đại biểu đề nghị Ngân hàng Nhà nước sớm có tổng kết, đánh giá chính sách hạn mức tăng trưởng tín dụng và tiến tới luật hóa với vấn đề này.

Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị cũng phản ánh thực tế có tình trạng "tát nước theo mưa", nhân việc Quốc hội và Chính phủ đang có gói hỗ trợ phục hồi kinh tế, có ngành "xin thêm", như ngành ô tô xin gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, giảm lệ phí trước bạ, khiến năm 2022 là năm ngành này có doanh số kỷ lục.

Trong thực thi chính sách, đại biểu Đồng nêu bài học kinh nghiệm "tập trung vào tính khả thi và chọn thời điểm".

"Trong tương lai, chúng ta lại có các chương trình, gói hỗ trợ kinh tế vĩ mô, phải cân nhắc rất kỹ về yếu tố thời điểm đưa chính sách vào cuộc sống. Còn như Nghị quyết 43 lại cho thời hạn thực hiện 2 năm, trong thời gian đó thì rất nhiều thứ đã khác", ông Đồng nói.

Theo ông, nếu gặp tình huống cần chính sách hỗ trợ, thứ đầu tiên cần nghĩ đến là giảm thuế, có thể cân nhắc việc giảm thuế mức lớn và cần tập trung vào một ngành rất cụ thể.

"Ví dụ vào thời điểm mới bắt đầu hết giãn cách, khôi phục các đường bay, nên tính đến việc giảm VAT hàng không về 0% hoặc giảm các loại phí, lệ phí sân bay. Điều này có thể giúp hàng không phục hồi nhanh hơn", vị đại biểu gợi mở.

Phát biểu trước đó, đại biểu Đặng Thị Bích Ngọc (Hòa Bình) đề nghị Quốc hội xem xét kéo dài việc thực hiện chính sách cho vay hỗ trợ việc làm, duy trì, mở rộng việc làm và chương trình cho vay để mua, thuê mua nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội, do những hiệu quả mà chính sách mang lại thời gian qua.