"Ngắc ngoải" những nhà đầu tư trót đổ vốn vào KKT Cửa khẩu Cầu Treo

Khu miễn thuế 112 tỷ xây xong bỏ hoang

Khu kinh tế Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo được Chính phủ và tỉnh Hà Tĩnh khai sinh vào năm 1998. Sau đó, tỉnh Hà Tĩnh đã rất nỗ lực để cho ra đời một Trung tâm thương mại tầm cỡ, đáp ứng nhu cầu mua sắm của người dân trong nước và du khách quốc tế, tăng nguồn thu cũng như làm động lực để thu hút thêm các nhà đầu tư vào khu kinh tế này.

Dù đã nỗ lực kêu gọi đầu tư nhưng cũng phải tới 9 năm sau đó, khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 162/2007/QĐ-TTg công nhận Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo Hà Tĩnh (KKT CKCT) là khu phi thuế quan, với hàng loạt ưu đãi về chính sách tài chính, đầu tư, đất đai cho các nhà đầu tư hoạt động trong KKT, hình hài khu thương mại này mới bắt đầu được hình thành.

Trong số các công ty tiên phong đầu tư kinh doanh thương mại tại vào KKT Cầu Treo, có Công ty cổ phần CK (Công ty CK). Ngoài các chính sách ưu đãi của Chính phủ, Hà Tĩnh cũng đã ưu ái cấp 1 ha đất nằm ngay tại vị Cổng kiểm soát nội địa (còn gọi là cổng B ở xã Sơn Tây). 

Tháng 4, năm 2012, Công ty CK đã khởi công đầu tư 112 tỷ đồng xây dựng Trung tâm thương mại tổng hợp rộng rãi, hiện đại với kỳ vọng sẽ bán các mặt hàng miễn thuế, hàng của các nước trong khu vực.

Khỏi phải nói hết sự kỳ vọng của lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, BQL KKT Cầu Treo và người dân khi chứng kiến khu thương mại miễn thuế này được khởi công. Thế nhưng, thật thảm hại, sau hơn 1 năm thi công, hoàn thành, khu thương mại tổng hợp này nằm im lìm, không hoạt động, bỏ hoang từ đó đến nay.

Do không được sử dụng, duy tu, hiện tổ hợp thương mại này xuống cấp thảm hại, hoang hóa, cỏ dại mọc đầy sân. 

Thảm cảnh Khu công nghiệp Đại Kim

Cùng thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định công nhận KKT CKCT là khu phi thuế quan, tỉnh Hà Tĩnh cũng cho ra đời Khu công nghiệp (KCN) Đại Kim tại xã Sơn Kim 1, với tổng diện tích 35ha.

Ông Trần Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Sơn Kim 1 cho hay, năm 2008 xã thu hồi toàn bộ diện tích trên thuộc đất 2 lúa của 4 thôn Kim Cương 2, Khe Dầu, Kim Cương 1 và Hà Trai để bàn giao cho KCN Đại Kim.

Sau khi khu công nghiệp hình thành đã có 4 dự án triển khai ở đây, tất cả đều có số vốn đầu tư tính bằng trăm tỷ đồng/dự án. Tuy nhiên, không như kỳ vọng, tất cả những dự án này đều đổ vỡ, chủ đầu tư đều "bỏ của chạy lấy người".

Dự án đầu tiên đổ vỡ thảm hại đó là Nhà máy sản xuất, lắp ráp ôtô, xe máy và các sản phẩm công nghiệp SOKI - CT do Cty cổ phần xe điện Hà Tĩnh làm chủ đầu tư với tổng vốn đầu tư (báo cáo) là 371 tỉ đồng. 

Khởi công thực hiện từ tháng 6/2008 trên diện tích 3,45 ha, chủ đầu tư chỉ xây dựng một số hạng mục, trong đó có xưởng lắp ráp xe máy điện rồi dừng hẳn cho đến nay. Hiện nhà máy lắp ráp xe điện này bỏ không, chỉ có một vài bảo vệ trông coi tài sản.  

Dự án thảm hại kế tiếp là Nhà máy may Five Star Hà Tĩnh, thực hiện từ tháng 1/2016, do Cty CP May Five Star Hà Tĩnh đầu tư với số vốn (báo cáo) 150 tỉ đồng trên trên diện tích 6,5 ha.

Ông Chủ tịch xã Sơn Kim cho biết, năm 2016 khi dự án nhà máy may khởi công, theo cam kết giải quyết việc làm của chủ đầu tư, xã vận động 120 người là con em địa phương đi học nghề may. Đến nay hầu hết các em đã tốt nghiệp nhưng nhà máy thì chỉ là một công trường ngổn ngang.

Được kỳ vọng rất lớn, thế nhưng Nhà máy may hiện là một "công trường chết", không một bóng người. Trong khuôn viên 6,5ha, hai phân khu là nhà điều hành và phân xưởng xây dở dang, cỏ mọc um tùm.  Không người trông coi, khu nhà máy may này trở thành bãi chăn thả trâu bò của người dân trên địa bàn. 

Hai dự án còn lại là Nhà máy sản xuất kính (Cty CP kính an toàn Sơn Kim) và Khu thương mại dịch vụ tổng hợp Kim cương cũng chết yểu ngay sau khi khởi công.

Dự án khu đô thị 9 năm chỉ là... vùng đất hoang

Dự án Hạ tầng khu dân cư tập trung thuộc khu đô thị Nam sông Ngàn Phố (tại thị trấn Tây Sơn) do Công ty CP Đầu tư - Xuất nhập khẩu Cầu Treo Hà Tĩnh làm chủ đầu tư, được khởi công tháng 6/2011, trên diện tích 15 ha, với tổng mức đầu tư theo kế hoạch là 268 tỷ đồng.

Với cơ sở hạ tầng thiết kế đồng bộ, quy hoạch hơn 400 lô đất, nằm trong địa bàn được hưởng nhiều ưu đãi, BQL Khu kinh tế Cầu Treo (nay là BQL KKT tỉnh Hà Tĩnh) kỳ vọng khu đô thị sẽ thu hút được một bộ phận doanh nhân về sinh sống, đầu tư trên địa bàn.

Thế nhưng, sau hơn 6 năm kể từ ngày khởi công, giờ đây, dự án là một bãi đất nham nhở với hạ tầng trống không. Sau nhiều năm bỏ hoang, mới đây, một số người dân địa phương đã mượn mặt bằng trồng gừng. Cả một bãi đất đẹp ngay trung tâm thị trấn Tây Sơn – “trái tim” của KKT Cửa khẩu Cầu Treo, nhếch nhác với những tấm lưới che nắng xộc xệch và hàng nghìn bao bì trồng gừng xen đầy cỏ dại.

Ngay cạnh đó, dự án khu nghỉ dưỡng sinh thái rộng 2,8 ha của Công ty Việt Thái cũng bỏ hoang sau nhiều năm được bàn giao đất. Trước khi giao đất cho Công ty Việt Thái, vị trí này là sân vận động của địa phương; nhưng sau khi bàn giao cho đơn vị này, họ đã cho đổ mấy chục xe đất rồi… để đó. Từ chỗ một sân vận động khá đông vui, trở thành bãi đất nham nhở, hoang hóa. Sau nhiều năm dự án không được triển khai, mới đây, tỉnh đã cho thu hồi dự án này.

Theo báo cáo của Ban quản lý KKT tỉnh Hà Tĩnh, sau khi KKT Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo được xem là khu phi thuế quan với hàng loạt ưu đãi về chính sách tài chính, đầu tư, đất đai tổng cộng có 30 dự án đăng ký đầu tư vào KKT này với tổng số vốn đăng ký 2.591 tỷ đồng. Thực tế, đầu tư lại hoàn toàn trái ngược.

Hiện tỉnh Hà Tĩnh đang rất đau đầu trong việc đốc thúc các chủ đầu tư triển khai đầu tư đúng lộ trình cam kết, trường hợp doanh nghiệp không thực hiện được thì sẽ thu hồi để kêu gọi một số doanh nghiệp nhỏ và vừa khác vào đầu tư. Tuy nhiên, việc thu hút nhà đầu tư hiện nay vô cùng khó khăn vì những cơ chế chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp tại khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo không còn.

Văn Dũng - Minh Lý