Nắng hạn gay gắt, hồ đập cạn nước, hoa màu chết khô

Liên tục trong thời gian qua, nắng nóng đã khiến cho nhiều diện tích hoa màu bị cháy khô, một số diện tích đất canh tác nông nghiệp do không đảm bảo đủ lượng nước tưới cũng đang đứng trước nguy cơ bị mất mùa. Các hồ, đập trên địa bàn cũng bị cạn nước trầm trọng. 

Toàn tỉnh có 130 hồ thủy lợi và hơn 200 đập dâng, trong đó có những hồ, đập lớn như Trúc Kinh, La Ngà và Bảo Đài, với dung tích mỗi hồ từ 25 đến 40 triệu m3. Các hồ, đập đã phục vụ tưới cho 23.700ha đất canh tác. Tuy nhiên, do năm 2014 lượng mưa ít chỉ đạt khoảng 60 đến 70% so với trung bình nhiều năm, nên hiện tại các hồ đập đang trữ nước ở mức thấp, chỉ từ khoảng 40 đến 50% dung tích thiết kế.

Trước thực tế trên, tỉnh Quảng Trị đã đưa ra nhiều biện pháp ứng phó với nắng hạn. Tuy nhiên, nếu trong thời gian tới không có mưa thì việc sản xuất của người dân sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.

Theo dự báo mùa khô năm 2015, nguồn nước ở phần lớn các hệ thống sông có khả năng thiếu hụt từ 40 đến 80%, có nơi thiếu trên 80%, dẫn đến tình trạng thiếu nước, khô hạn có khả năng xảy ra trên diện rộng.

Hiện tại, do lượng nước tưới không đủ đáp ứng, nên nhiều diện tích cây trồng đã bị cháy khô. Đặc biệt, tại huyện miền núi Hướng Hóa, nước sinh hoạt ở các thôn bản cũng cạn dần. Rất nhiều diện tích cây công nghiệp không đủ lượng nước để tưới. Bên cạnh đó, hàng ngàn héc ta cây hoa màu của người dân tại các địa phương trên địa bàn cũng đứng trước nguy cơ bị mất mùa.

Báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị, hiện các vùng sản xuất nông nghiệp trên địa bàn đều đã rơi vào tình trạng thiếu nước. Khu vực các huyện Triệu Phong, Hải Lăng, hệ thống thủy nông Nam Thạch Hãn cũng chỉ đảm bảo nước tưới cho 3.600/5.300ha. Các huyện Gio Linh, Cam Lộ cũng đang đối diện với nắng hạn.

Thực tế kiểm tra tại một số hồ đập trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và công trình thủy lợi Nam Thạch Hãn cho thấy, dung tích trữ của các hồ, đập thủy lợi đều thấp hơn rất nhiều so với cùng thời kỳ nhiều năm.

Để tiết kiệm nước tưới, ngay từ đầu vụ đông xuân 2014-2015, các địa phương đã tận dụng nguồn nước ao, hồ, trục tiêu, nước hồi quy, be bờ giữ nước trên ruộng để phục vụ cho công tác làm đất, gieo cấy.

Tuy nhiên, nguy cơ hạn hán và xâm nhập mặn xảy ra trên địa bàn tỉnh trong vụ hè thu 2015 là rất lớn. Trong đó, sản xuất lúa chịu ảnh hưởng nhiều nhất, dự báo nhiều diện tích lúa không có nước tưới sẽ bị khô hạn, hoặc nếu có thì nguồn nước cũng không đảm bảo suốt vụ, khiến năng suất bấp bênh.

Ông Nguyễn Duy Thông, TGĐ Công ty TNHH MTV quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị, cho biết: Để chủ động trong việc phục vụ tưới tiêu năm 2015, thì việc tưới tiết kiệm và sử dụng nước có hiệu quả chính là giải pháp ưu tiên hiện nay, trong đó giữ nước cho các hồ đập được xác định là quan trọng nhất.

Trong đợt kiểm tra tình hình hán hán tại các địa phương vừa qua, ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, đã yêu cầu các đơn vị chủ động chống hạn với các phương án tối ưu, nhất là có kế hoạch kịp thời cho tình trạng xâm ngập mặn có thể xảy ra.

Ngoài ra, Sở NN&PTNT cần phối hợp với các địa phương có kế hoạch phù hợp trong thực hiện lịch mùa vụ, tránh rủi ro có thể xảy ra trong sản xuất. Các địa phương thường xuyên kiểm tra các hồ chứa trên địa bàn để căn cứ thực tế tình hình nguồn nước, tích nước, xây dựng kế hoạch điều tiết nước phù hợp gắn với việc bố trí cây trồng hợp lý. Công ty TNHH MTV quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị phối hợp với các địa phương để có kế hoạch hợp lý trong điều tiết và cung ứng nguồn nước; chuẩn bị máy bơm nước dự phòng để có thể bơm hỗ trợ khi cần thiết.

Đăng Đức