Một viên thuốc được qua bao nhiêu tầng trung gian, tỷ lệ lợi nhuận thế nào?

Thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) cho rằng, định hướng về quản lý giá thuốc tại các tầng, nấc trung gian còn thiếu.

Đại biểu dẫn chứng các công ty với hàng chục nghìn đơn vị phân phối dược và nhà thuốc bán lẻ. Trong khi đó, nhà thuốc bán lẻ tập trung ở những nơi đông dân cư nhưng còn thiếu ở vùng sâu, vùng xa.

"Chúng ta muốn quản lý giá thuốc nhưng lại không quy định được một viên thuốc được quyền qua bao nhiêu tầng nấc trung gian, tỷ lệ lợi nhuận cho phép là bao nhiêu, mà chỉ trông cậy vào việc tự kê khai", nữ đại biểu nhận định.

Theo bà Lan, nếu chưa định hướng quản lý được hệ thống phân phối thì tình trạng mua bán lòng vòng, bán thuốc kê đơn thoải mái hoặc trà trộn thuốc giả, thuốc kém chất lượng vẫn có thể xảy ra.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho hay, qua báo cáo nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới trong hồ sơ do Bộ Y tế trình Quốc hội, mô hình quản lý giá thuốc là cơ quan quản lý nhà nước quy định trần giá như ở Nhật Bản, Indonesia, Thái Lan…

Tuy nhiên, theo đại biểu, dự thảo hiện nay quy định mức giá bán buôn tối đa lại do cơ sở nhập khẩu thuốc, cơ sở sản xuất thuốc xác định và các doanh nghiệp kinh doanh thuốc khác phải thực hiện theo.

"Quy định này có thể dẫn đến nguy cơ độc quyền thuốc trên thị trường. Ví dụ, trong trường hợp cơ sở nhập khẩu thuốc xác định mức giá bán buôn dự kiến rất thấp và thành lập chuỗi nhà thuốc để bán lẻ, sau đó đẩy giá thuốc tăng lên ở hệ thống bán lẻ của mình. Đây chính là kênh bán hàng trực tiếp cho người dân và người dân vẫn phải mua thuốc giá cao", bà Hà nhận định.

Về quy định những biện pháp quản lý giá thuốc, quy trình khi tiếp nhận hồ sơ công bố giá bán buôn thuốc dự kiến, Bộ Y tế không thực hiện rà soát mà chỉ thực hiện kiến nghị về mức giá khi thuốc đã được lưu hành.

Ngoài ra, dự thảo quy định chỉ công bố lại giá bán buôn thuốc dự kiến với thuốc kê đơn. Đại biểu đặt câu hỏi về quản lý đối với thuốc không kê đơn.

Về quy định UBND tỉnh "tổ chức tiếp nhận hồ sơ kê khai giá thuốc của các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn theo quy định tại Luật Giá", bà Hà cho rằng quy định này không có tiêu chí để các địa phương có thể ban hành danh sách các cơ sở kinh doanh dược phải kê khai giá.

Điều này dẫn đến mỗi địa phương có cách tổ chức thực hiện khác nhau, cùng một doanh nghiệp kinh doanh trên nhiều địa bàn thì việc kê khai giá cũng khác nhau.

Từ đó, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị quy định tiêu chí đối với cơ sở dược phải kê khai giá thuốc để các địa phương tổ chức thực hiện.

Giải trình về các vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thuốc là mặt hàng đặc biệt nên việc quản lý giá thuốc cũng rất quan trọng.

"Chúng ta đã nghe có bài báo nói tại sao giá thuốc tăng vô tội vạ dù quản lý từ 2016?", Bộ trưởng Bộ Y tế nêu thực tế việc quản lý đã có từ năm 2016 nhưng rất khó khăn.

Với tính chất mặt hàng đặc biệt và quy định về quản lý giá bán buôn đã được triển khai thực hiện từ năm 2016 đến nay, bà Đào Hồng Lan đánh giá là rất hiệu quả. Nữ Bộ trưởng cũng nhìn nhận giá thuốc trong những năm qua có tăng, song phù hợp với diễn biến thị trường.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan đánh giá, trong Luật Dược 2016 và Luật Giá năm 2023 quy định về việc thực hiện việc kê khai thuốc bán buôn dự kiến. Nội dung này trong quá trình tiếp thu ý kiến đại biểu cũng đổi thành biện pháp công bố dự kiến giá bán buôn tại dự luật.

Theo Bộ trưởng, các luật đã góp phần quản lý giá thuốc ở Việt Nam, giúp giá thuốc tương đối ổn định trong thời gian qua.