Một liệt sỹ trở về sau gần 40 năm báo tử

Là con trai thứ 5 trong gia đình nông dân nghèo, 19 tuổi, Nguyễn Song Thao lên đường tòng quân. Ông Thao cho biết trong một trận đánh ở Thừa Thiên-Huế vào năm 1968, ông bị thương vào đầu, bất tỉnh, được người dân cứu sống.

Vết thương làm ông mất trí nhớ, đi lang thang và dạt vào tỉnh Khánh Hòa. Tại đây, ông Nguyễn Song Thao được anh Nguyễn Văn Chức (thợ sửa chữa điện tử) trú tại đường Nguyễn Trãi - TP Nha Trang đưa về nuôi dưỡng.

Trong lúc đó, giấy báo tử gửi về gia đình ông năm 1968, đến năm 1977 gia đình ông nhận được bằng Tổ quốc ghi công. (Bằng số 446b, cấp ngày 18/5/1977, mang tên liệt sỹ Nguyễn Song Thao).

“Dần dần sức khỏe tôi bình phục, tuy nhiên trí nhớ vẫn “có vấn đề”, tôi không thể nhớ chính xác mình quê ở xã, huyện nào, chỉ nhớ mang máng tỉnh Nghệ An” - Ông Thao kể.

Vừa phụ giúp anh Chức bán hàng, vừa học hỏi nghề sửa chữa điện tử, ông Thao có thể sửa được đài, tivi. Năm 1979, ông lập gia đình cùng bà Vũ Thị Tuyết Minh, vợ ông sinh được 3 người con.

Cô con gái đầu lòng Nguyễn Thị Thảo Vi (SN 1980), hiện làm nhân viên ngành du lịch tại TP Nha Trang; Con trai thứ Nguyễn Vũ Anh Khôi (SN 1981) bị nhiễm chất độc da cam, 26 năm ăn nằm một chỗ và đã mất năm ngoái.

Cô con gái út (SN 1991) vừa chào đời được 3 ngày thì mất, vợ chồng ông chưa kịp đặt tên cho con. Ông Thao cho biết, gia đình ông hiện trú tại tổ 7, Vĩnh Châu, Vĩnh Hiệp, Nha Trang.

Con trai “hy sinh”, 5 người con khác lần lượt ra ở riêng, căn nhà tranh của cha mẹ ông Thao ở xóm 6 Hưng Tiến, Hưng Nguyên trở nên trống trải. Nhớ thương con, không tìm được mộ chí, cụ Trần Thị Hai (mẹ của ông Nguyễn Song Thao) đâm ra sầu não.

Tuổi già và mất mát do chiến tranh để lại làm cụ Hai trở nên lú lẫn, thường bỏ nhà đi lang thang ngoài đường. “Nhiều đêm, mẹ tôi ngồi trước thềm vừa khóc vừa gọi tên Thao!” - Ông Nguyễn Văn Hiếu - anh trai của ông Thao kể.

Đột ngột, ngày 19/9/2007, liệt sỹ Nguyễn Song Thao trở về. Em gái út Nguyễn Thị Nhung (58 tuổi) là người đầu tiên nhận ra anh ruột mình: “Đúng là anh rồi chứ không thể ai khác!”, bà Nhung kêu lên.

Làng xóm kéo sang, anh em ùa đến, mừng mừng tủi tủi. Ông Thao nhìn lên bàn thờ nghi ngút khói hương, trên đó đặt bức ảnh chân dung của mẹ ông. Cụ Hai ra đi mà chẳng nhìn thấy mặt đứa con trai sau gần 40 năm mất tích. “Tôi thật có lỗi với mẹ, cả đời chưa một lần báo hiếu với mẹ!” - Ông Thao rơm rớm nước mắt (Bố ông Thao mất năm 1953).

“Tại sao mấy chục năm qua ông không tìm về với quê hương?”, chúng tôi hỏi. “Tôi chỉ nhớ mình quê ở Nghệ An, không biết chính xác ở xã nào, huyện nào, mấy lần cất gót đi tìm nhưng không thành” - Ông Thao nói.

Theo Quang Long
Báo Tiền phong