Lạ lùng chuyện đất “nở” ở Bắc Giang

Tờ quyết định “nhập nhèm”

Đã 4 năm nay, bà Trần Thị Huyền cùng một số cư dân thị trấn Nếnh gửi đơn khiếu kiện lên các cấp ngành, phản đối sự mập mờ trong các văn bản về đất đai do lãnh đạo huyện gửi xuống. Sự việc bắt đầu từ khi thị trấn Nếnh được thành lập năm 2003.

Năm 1994, ban lãnh đạo thôn Sen Hồ, xã Quảng Minh, huyện Việt Yên (Bắc Giang) có văn bản giao thầu 400 lô đất ruộng bám dọc quốc lộ 1A cho xã viên lâu dài. Diện tích đất đó hiện thuộc về thị trấn Nếnh. Tháng 9/2003, UBND huyện Việt Yên có quyết định số 1377/QĐ-CT thu hồi 83 lô đất trong số đó chuyển mục đích sử dụng thành đất ở với tổng diện tích hơn 14.000 m2 để xây dựng khu dân cư thị trấn.

Hội đồng thẩm định giá huyện Việt Yên đã có biên bản xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất là 903.000 đ/m2. Ngay sau đó, thị trấn đã tổ chức thu tiền của 83 hộ dân (mỗi hộ từ 60-65 triệu đồng) theo giá đó. Tuy nhiên, đến ngày 30/12/2003, Chủ tịch UBND huyện Việt Yên lại ký quyết định số 3075/QĐ-CT về việc giao đất cho thị trấn Nếnh với nội dung giao hơn 6.400 m2 cho 90 hộ để làm đất thổ cư; phê duyệt mức giá đất 1.380.000 đ/m2.

Hàng loạt thắc mắc của dân “bật ra” từ quyết định 3075 này. Người dân rất băn khoăn về mức giá thu tiền sử dụng đất tăng thêm này. Tiếp nữa, những hộ dân có đất rất bức xúc về việc mỗi lô đất của họ có chiều rộng 4,5m bám mặt đường, giờ bị cắt bớt 0,5m. Từ 83 lô đất thu hồi đến nay “phình” thành 90 lô. Dân thị trấn Nếnh nghi ngờ, có hay không việc chia chác đất công?

83 hộ dân, đại diện là bà Trần Thị Huyền, cho rằng quyết định 3075 đã ban hành trái với các quy định của pháp luật. Khiếu nại ở nhiều cấp, nhiều cơ quan suốt 4 năm qua, các hộ dân thị trấn Nếnh nhận được những văn bản giải thích rất khác nhau, đặc biệt từ hai bản xác minh đơn khiếu nại của Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) và Sở tài chính.

Trên giải thích nhưng dân không thông, kết quả là vụ việc ngày càng kéo dài, phức tạp. Đơn thư đã chất thành đống nhưng việc giải quyết vẫn bế tắc.

“Ông nói gà, bà nói vịt”

Ngày 25/3/2005, Sở TN-MT có báo cáo số 35 nêu rõ nhiều điểm sai phạm của các cấp chính quyền, đặc biệt của quyết định 3075 là “thiếu căn cứ và không đầu đủ trình tự thủ tục, vi phạm Luật đất đai”.

Trước hết, cơ sở để thu hồi đất ở thị trấn Nếnh của 83 hộ dân để chuyển đổi mục đích sử dụng là theo quyết định 1377 của UBND huyện Việt Yên. Sở TN-MT đã chỉ ra, trong danh dách các hộ bị thu hồi đất theo quyết định này có 66/68 hộ không đúng thực tế với các hộ đang sử dụng đất. Như vậy, 66 hộ này không có tên trong danh sách được bồi thường đất và hoa màu.

Nghĩa là UBND thị trấn Nếnh đã thu tiền sử dụng đất của các hộ gia đình trước khi có Quyết định của UBND huyện; đặc biệt là thu chủ yếu của các hộ không có trong danh sách được giao đất. Hậu quả của việc này rất phức tạp và khó khắc phục.

Sở TN-MT khi đó đã xác định mức giá thu tiền sử dụng đất của huyện chưa đủ căn cứ và thủ tục không đầy đủ. Sở đã căn cứ vào Nghị định 87/CP của Chính phủ để xác định 83 lô đất này thuộc nhóm đường phố loại III, với mức giá thu tiền sử dụng đất 903.000 đ/m2 là đúng. Việc Chủ tịch UBND huyện đưa ra mức giá 1.380.000 đ/m2 vì cho rằng đó là đường phố loại I là không chính xác, không căn cứ trên cơ sở của cơ quan chuyên môn về lĩnh vực giá.

Từ những kết luận đó, Sở TN-MT đã kiến nghị biện pháp xử lý rất hợp lòng dân là hủy quyết định 3075.

Tuy nhiên, các cấp chính quyền và cơ quan chức năng của huyện, tỉnh đều phủ nhận báo cáo số 35 này của Sở TN-MT. Ông Trương Văn Nam - trưởng phòng tiếp dân UBND tỉnh Bắc Giang - đưa ra bản báo cáo số 163 ngày 26/10/2006 của Sở Tài chính và khẳng định nội dung đó mới đúng.

Văn bản này cho rằng, việc UBND huyện Việt Yên xác định mức giá 1.380.000 đ/m2 trong quyết định là hoàn toàn thuộc thẩm quyền chủ tịch UBND huyện.

Phó Giám đốc Sở Tài chính, ông Nguyễn Đức Kha, tỏ ra khá gay gắt, cho rằng Sở TN-MT không có thẩm quyền xác minh vấn đề giá đất. Việc xác định vị trí 83 lô đất đó thuộc nhóm đường phố loại I (đường chính của thị trấn, đã làm hệ thống thoát nước) là đúng.

Vấn đề 83 lô đất thu hồi đến khi giao đất lại “nở” thành 90 lô được ông Chủ tịch UNBD thị trấn Nếnh Nguyễn Hữu Tỉnh giải thích: Ban đầu, mỗi lô đất của các hộ dân có chiều rộng trung bình bám mặt đường là 4,5m. Nhưng theo quy hoạch khi đó, mỗi lô đều cố định diện tích 72 m2 với chiều rộng 4m, dài 18m nên tính đủ 83 hộ vẫn còn “dôi” ra một số đất. Một số cán bộ thôn khi đó đã “hợp lý hóa” số đất để huyện có thể nhanh chóng ra quyết định giao đất bằng cách mỗi cán bộ đứng tên “hộ” một vài lô cho đủ số đất dư ra.

Còn những sai sót như trong danh sách người thu hồi đất là lỗi của cấp dưới, sẽ xử lý người làm sai. Cuối cùng tỉnh khẳng định quyết định 3075 chỉ sai về trình tự, thủ tục; không cần thiết phải hủy; chỉ đạo UBND thị trấn Nếnh tiếp tục “truy thu” phần tiền dôi ra của các hộ dân.

Người dân ở giữa không biết nên quyết định thế nào, họ không hiểu tại sao cùng là cơ quan nhà nước mà lại có những văn bản trái ngược nhau như vậy. Hướng giải quyết xem ra vẫn bí. 83 lô đất hiện vẫn bỏ hoang.

Thái Anh