Khu bảo tồn thiên nhiên “chảy máu”

Rừng sến Tam Quy thuộc địa phận hành chính các xã như: Hà Lĩnh, Hà Tân, Hà Đông, của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, cách quốc lộ 1A khoảng 4km, thuộc tiểu khu 464. Kiểu rừng chính của Tam Quy là rừng xanh đất thấp đặc trưng bởi sự ưu thế của loài sến mật và lim xanh.

Khu bảo tồn thiên nhiên rừng sến Tam Quy được đưa vào hệ thống rừng đặc dụng quốc gia từ năm 1986 với diện tích 360ha. Dự án Khu bảo tồn thiên nhiên rừng sến Tam Quy được phê duyệt năm 2001 trong tổng diện tích tự nhiên 518,5 ha. Tại đây, tập hợp những cánh rừng có nhiều cây được xếp vào sách đỏ như lim xanh, sến mật...

Năm 2013, ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức công bố Quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững khu rừng đặc dụng sến Tam Quy. Mục tiêu quy hoạch là quản lý, bảo vệ, bảo tồn và phát triển bền vững rừng đặc dụng Khu bảo tồn loài sến Tam Quy gắn với việc sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn nguồn gen, bảo vệ cảnh quan và môi trường; làm cơ sở cho việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng rừng đặc dụng; huy động sự tham gia rộng rãi của cộng đồng, các tổ chức trong và ngoài nước vào hoạt động bảo tồn và phát triển bền vững rừng đặc dụng Khu bảo tồn loài sến Tam Quy.

Nhiều cây có đường kính gốc khoảng 90cm.

Trong quy hoạch đã được công bố thì nhiệm vụ bảo vệ rừng, phục hồi sinh tháỉ, bảo vệ, tôn tạo, cảnh quan thiên nhiên, giá trị văn hóa, lịch sử; môi trường; lưu trữ và cơ sở dữ liệu; cứu hộ sinh vât; các chương trình nghiên cứu khoa học được quan tâm. Tổng vốn đầu tư cho quy hoạch này là hơn 55 tỷ đồng.

Tuy nhiên, một thực tế đang diễn ra ở đây là nhiều cây lim xanh nằm trong khu bảo tồn này đang bị chặt hạ. Chiều ngày 24/3, nhóm phóng viên đã có mặt tại xóm 14, xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Đi đến chân đập cầu theo cách gọi của người dân địa phương là khu Lò Đá, một trong những “cửa ngõ” chính mà những người khai thác gỗ đang ngày đêm đốn hạ lim xanh rồi đưa ra ngoài.

Những người dân địa phương chứng kiến cảnh tượng rừng bị chặt hạ hết sức bức xúc, nhưng khi họ thắc mắc thì được những người khai thác ở đây cho biết, việc chặt hạ gỗ là có phép. Dọc con đường đi vào khu rừng, vẫn in hằn vết bánh xe chở gỗ giày xéo. Hai bên đường thỉnh thoảng thấy những đống cành lim chưa kịp dọn còn ngổn ngang. Để chặt những cây lim xanh có đường kính từ 60 - 90 cm, cao chừng 10 - 13m, đã xảy ra hiện tượng va đập vào các cây sến mật xung quanh.

Theo người dân địa phương, từ khoảng giữa tháng 3 đến nay, hàng chục cây lim xanh có tuổi đời hàng trăm năm bị đốn hạ. Nhiều người dân địa phương đặt câu hỏi không biết số gỗ này sẽ được đưa đi đâu?

Ông Lưu Văn Tấn - Chủ tịch UBND Hà Lĩnh xã cho biết: “Đó là rừng đặc dụng, không phải rừng phòng hộ. Họ (những người khai thác-PV) có giấy tờ đầy đủ, chúng tôi được cấp trên bảo là cho chặt”. Tuy nhiên, khi phóng viên đề nghị được cung cấp giấy tờ, thông báo về việc này thì ông Tấn im lặng.

Theo quy định của nhà nước, Khu bảo tồn thiên nhiên còn gọi là khu dự trữ tự nhiên và khu bảo toàn loài sinh cảnh, là vùng đất tự nhiên được thành lập nhằm mục đích đảm bảo diễn thế tự nhiên. Nhà nước cấm hoàn toàn các hoạt động: Làm thay đổi cảnh quan tự nhiên; Làm ảnh hưởng thay đổi đến đời sống tự nhiên của các loài động thực vật hoang dã; Cấm thả và nuôi trồng các loài động thực vật từ nơi khác tới; Cấm khai thác tài nguyên sinh vật; Cấm chăn thả gia súc; Cấm gây ô nhiễm môi trường; Cấm mang hóa chất độc hại vào rừng, đốt lửa trong rừng, ven rừng.

Những gì còn sót lại sau khi cây lim bị đốn hạ.

Khu rừng này ngày xưa là nơi trú ẩn của bộ đội ta.

Có những cây một người ôm không hết.

Lê Mạnh - Trần Lê