Khám phá khu rừng hàng ngàn “cụ” pơmu cổ thụ trên đỉnh Trường Sơn

Để đến với vùng rừng có quần thể pơmu hiếm có trên đỉnh Trường Sơn, từ trung tâm huyện lỵ Tây Giang (Quảng Nam) đi khoảng 30km là đến trung tâm xã Axan. Gần trung tâm xã Axan có trạm bảo vệ rừng Axan thuộc BQL rừng phòng hộ Bắc Sông Bung rồi rẽ trái. Từ đây, vào trung tâm vùng lõi của vườn pơmu gần 6km. Tuy nhiên, đường rất khó đi. Nếu trời mưa thì đành chịu, còn bình thường chỉ có xe ô tô 2 cầu mới “bò” được vào nhưng cũng phải tốn gần 1 giờ đồng hồ cho gần 6km.

Tại vùng lõi của khu rừng pơmu, huyện Tây Giang đã đầu tư xây dựng một số nhà rông để phục vụ cho việc nghiên cứu, bảo tồn và là nơi ăn nghỉ cho du khách muốn khám phá rừng pơmu này.

Sau một đêm ngủ giữa rừng già với tiếng thú, tiếng mưa rừng…, trời còn chưa sáng hẳn, ông Bí thư huyện Tây Giang Bh’riu Liếc đã giục mọi người dậy để ông dẫn đường đi khám phá rừng pơmu có một không hai với hơn 700 cây cổ thụ vừa được công nhận Cây Di sản Việt Nam.

Ông thông báo, từ vùng lõi này nếu ai có sức khỏe kém thì đi đoạn đường rừng khoảng 45 phút, ai khá hơn thì đi đoạn đường hơn 1 tiếng, còn ai có sức khỏe dẻo dai thì đi 2 tiếng sẽ khám phá hầu hết các “cụ pơmu” trong khu rừng này.

Ông cũng thông báo, quần thể pơmu rộng trên 4 ngàn ha, trong đó vùng lõi có diện tích trên 400 ha. Ở vùng lõi này có nhiều cây pơmu to đến gần 10 người ôm và có những cây pơmu với những hình thù kì dị…

Với một người đã thường đi rừng như ông Bí thư huyện thì cứ quần lửng áo phông băng băng mà đi, còn với những người nghiệp dư đi rừng thì phải chuẩn bị đủ thứ, trong đó không thể thiếu dụng cụ chống vắt rừng và cây gậy giúp sức.

Trong khi ông Bí thư huyện cứ dép lê quần lửng băng băng đi về khu rừng có các cây pơmu cổ thụ thì “đám nghiệp dư” phía sau phải rất vất vả để “bò” qua từng vạt rừng, từng con suối nhỏ… Nhiều lúc, chân cứng đơ không thể nhấc nổi lên một cây cổ thụ ngã nằm vắt ngang đường đi.

7 giờ sáng, đoàn khám phá đã đi được một đoạn khá xa nhưng những cây pơ mu cổ thụ vẫn còn ở phía trước. Khu rừng già trong buổi sáng sớm mát lạnh, dù đã 7 giờ sáng nhưng mặt trời chưa thể xuyên thủng tán cây. Dưới chân, lớp lá cây và mùn dày làm bước chân êm như đi trên tấm nệm.

Vắt rừng là vật cản trở đáng kể trong chuyến khám phá rừng pơmu. Chỉ vài chục phúc sau khi xuất phát, nhiều người đã phải dừng lại để gỡ vắt đang bám chặt dưới chân và trên tay.

Khi mọi người đã thấm mệt thì “cụ pơmu” cổ thụ cũng hiện ra. Ông Bh’riu Liếc cho biết, nơi đây có độ cao khoảng 1.500m so với mực nước biển và bắt đầu vào vùng lõi có nhiều cây pơmu hàng trăm năm tuổi đang sinh trưởng tốt.

Một “cụ pơmu” khác có gốc xù xì và quái dị như một con voi to đến 8 người cùng ôm mới gần hết một vòng gốc.

Ông Bh’riu Liếc cho biết khu rừng pơmu này đã được khám khá khoảng gần 10 năm trước đây. Ông cũng rất nhiều lần đích thân đi đếm và đánh số các cây pơmu lớn để quản lý. Có tất cả trên 1.300 cây pơ mu có đường kính từ 10cm trở lên, còn những cây pơmu nhỏ và mới lớn thì không tính.

725 cây pơ mu vừa được công nhận là Cây Di sản đều là những cây cổ thụ có độ tuổi từ 250 năm đến 1.000 năm. Có những cây pơmu cao hàng chục mét, tán xòe rộng đến nỗi không nhìn thấy bầu trời xanh.

Hành trình khám phá rừng pơmu chỉ khoảng 1 giờ đồng hồ nhưng ông Bh’riu Liếc cho biết nếu để tìm hiểu hết rừng pơmu này thì phải mất vài ngày mới đi hết.

Ông Bh’riu Liếc cho biết để bảo vệ rừng pơmu này một cách hiệu quả, ông vận động người dân, già làng ở địa phương cùng nhau chăm sóc và trông coi, nếu không gắn việc bảo vệ rừng với người dân ở địa phương thì sẽ không bảo vệ được rừng pơmu này.

Công Bính