Khắc phục triệt để oan sai, ngăn chặn tẩu tán tài sản

Xử lý chưa tương xứng với tình hình thực tế tham nhũng

Theo nghị quyết, năm 2015 và những năm qua, Chính phủ, VKSND Tối cao và TAND Tối cao đã có nhiều cố gắng, nỗ lực triển khai nhiều biện pháp thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao, kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, kịp thời giải quyết các tranh chấp trong nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án về cơ bản đã bảo đảm tuân thủ đúng quy định của pháp luật, hạn chế oan sai và tạo được những chuyển biến bước đầu quan trọng theo tinh thần của Hiến pháp 2013 về thực hiện quyền tư pháp, tôn trọng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Tuy nhiên, hiệu quả một số mặt của công tác tư pháp vẫn còn hạn chế; tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm còn diễn biến phức tạp.

Tội phạm ma túy, sử dụng công nghệ cao, trộm cắp, cờ bạc, buôn lậu, chống người thi hành công vụ, tội phạm có tổ chức, sử dụng bạo lực, cướp của, giết người đặc biệt nghiêm trọng,… gây lo lắng trong nhân dân. Trong khi đó, việc chấp hành pháp luật trong công tác điều tra, xử lý tội phạm có lúc, có nơi chưa nghiêm, có trường hợp dẫn đến oan, sai, bỏ lọt tội phạm.

“Tham nhũng trong nhiều lĩnh vực còn nghiêm trọng, nhưng việc phát hiện và xử lý chưa tương xứng với tình hình thực tế tham nhũng”- nghị quyết nhận định.

Số phạm nhân chết do tự tử, đánh nhau trong trại giam, vi phạm nội quy, phạm tội mới chưa giảm nhiều, công tác thi hành hình phạt không phải là phạt tù chậm chuyển biến. Một số cán bộ tư pháp vi phạm pháp luật phải xử lý hình sự.

Nghị quyết giao Chính phủ chỉ đạo cơ quan điều tra các cấp bảo đảm chất lượng tỷ lệ xử lý tố giác, tin báo về tội phạm; bảo đảm các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đều được khởi tố điều tra theo đúng pháp luật, chống bỏ lọt tội phạm và hành chính hoá quan hệ hình sự. Hạn chế đến mức thấp nhất số người bị tạm giữ hình sự nhưng sau đó phải trả tự do hoặc chuyển xử lý hành chính vì hành vi không cấu thành tội phạm.

Khắc phục triệt để việc để xảy ra oan

Nghị quyết giao VKSND Tối cao phải có giải pháp nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; giảm tỷ lệ trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng so với năm 2015; khắc phục triệt để việc để xảy ra oan và tăng tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm.

Nâng cao hơn nữa chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa, chất lượng kháng nghị, kiến nghị, bảo đảm các kiến nghị phải có căn cứ, đúng pháp luật, được các cơ quan, đơn vị hữu quan chấp nhận đạt tỷ lệ trên 80%.

Đối với TAND Tối cao, nghị quyết yêu cầu phải có giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, hạn chế tối đa bản án bị huỷ, sửa do vi phạm quy định của pháp luật, bảo đảm tỷ lệ bản án, quyết định bị huỷ, sửa do nguyên nhân chủ quan hằng năm không vượt quá 1,5%.

Đặc biệt tòa án không để xảy ra tình trạng vi phạm thời hạn tạm giam bị cáo trong giai đoạn xét xử, phấn đấu không để xảy ra việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm.

Tăng cường kê biên, phong tỏa tài khoản, tài sản đối tượng phạm tội

Cơ quan điều tra, VKSND, TAND, cơ quan thi hành án phải phối hợp chặt chẽ với Cơ quan thanh tra, Kiểm toán Nhà nước trong công tác phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng. Trong giải quyết, xử lý người phạm tội kinh tế, chức vụ, tham nhũng, cần tăng cường áp dụng các biện pháp kê biên, phong toả tài khoản, tài sản của các đối tượng phạm tội ngay từ giai đoạn điều tra nhằm chống tẩu tán tài sản, bảo đảm việc thu hồi.

“Xem xét việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với những trường hợp tích cực khắc phục hậu quả thiệt hại trong vụ án; nâng tỷ lệ thu hồi tiền, tài sản bị chiếm đoạt đạt tỷ lệ trên 60%”- nghị quyết yêu cầu.

Nghị quyết yêu cầu cơ quan thanh tra, Kiểm toán Nhà nước tăng cường thanh tra, kiểm tra  việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước, kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm, bảo đảm 100% các vụ việc sau khi thanh tra, kiểm toán có dấu hiệu tội phạm đều được chuyển ngay đến cơ quan có thẩm quyền xem xét việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật.

Thế Kha