Kem “bẩn” vẫn sống vì… “nhờn” luật?

Chị Thu Hằng, nhân viên văn phòng tại TPHCM đang có con học ở trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (Q.1) cho biết: “Ngày nào cháu nhà tôi cũng đòi mẹ mua kem vì kem là món “sở trường” của cháu. Thế nhưng, trước cổng trường có quá nhiều người bán kem dạo khiến tôi không thể phân biệt được chất lượng thế nào. Đành chiều theo cháu, để cháu tự mua theo sở thích và các bạn”.

Cùng tâm sự như chị Hằng, anh Đình Bảo, chủ cửa hàng điện gia dụng ở quận Phú Nhuận có con đang học ở trường tiểu học Lê Văn Sỹ chia sẻ: “Phụ huynh dù túi tiền ít hay nhiều đều muốn mua cho con em mình những thực phẩm chất lượng nhất. Thế nên chúng tôi rất mong trước cổng trường bày bán các nhãn hiệu kem có thương hiệu, chất lượng tốt, sạch sẽ để chúng tôi có thể yên tâm phần nào về sức khỏe của các cháu”.

Thực tế, không chỉ riêng kem mà hiện nay trên thị trường tràn lan các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm “bẩn”, kém chất lượng, thậm chí ô nhiễm độc hại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Điều đáng nói là những hành vi này vẫn ngang nhiên vi phạm trong khi đã và đang có rất nhiều văn bản pháp luật quy định về các chế tài xử lý như: Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân năm 1989, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa năm 2007, Luật An toàn thực phẩm năm 2010 và nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác của các bộ, ngành liên quan.

Thậm chí, Bộ luật Hình sự (BLHS) cũng có hẳn một điều luật quy định về tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm gồm 3 khoản với 3 khung hình phạt khác nhau tùy mức độ nghiêm trọng của hành vi…

Theo các chuyên gia pháp luật, sở dĩ hành vi sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm “bẩn” vẫn diễn ra với mức độ ngày càng trầm trọng hơn là do các luật vẫn đang bị “treo” chờ hướng dẫn, các chế tài xử phạt thì chưa đủ nghiêm minh. Ví dụ như, đến nay Luật An toàn thực phẩm vẫn chưa thể đi vào cuộc sống vì phải “chờ” hướng dẫn của Chính phủ và của các cơ quan hữu quan.

Quy định trong BLHS cũng chưa thể thực hiện do từ trước đến nay chưa có trường hợp nào bị xử lý về tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm vì không chứng minh được hành vi vi phạm gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người.

Việc xác định, chứng minh nguyên nhân gây ra thiệt hại từ các nguồn thực phẩm là vô cùng khó khăn, bởi tác hại tích lũy lâu dài chứ rất ít xảy ra ngay lập tức. Chưa kể, dù có xác định được nguyên nhân nhưng vẫn khó có tiêu chí cụ thể xác định thế nào là tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe để có thể truy cứu trách nhiệm hình sự…!

Nhà máy sản xuất kem của Merino đã đầu tư hàng triệu đô cho dây chuyền sản xuất

Trên thực tế, pháp luật Việt Nam đã quy định, một sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm phải được sản xuất theo tiêu chuẩn HACCP (Phòng ngừa và kiểm soát các mối nguy liên quan đến chuỗi cung ứng thực phẩm), tiêu chuẩn có ý nghĩa bắt buộc đối với doanh nghiệp Việt Nam trong ngành thực phẩm. Ngoài ra, một tiêu chuẩn nữa không kém phần quan trọng là bộ tiêu chuẩn ISO 22000: 2005 – đảm bảo thực phẩm không gây hại đến sức khoẻ con người.

Đối với riêng mặt hàng kem, để tạo ra sản phẩm chất lượng cao thì phải có một quy trình sản xuất khép kín đạt tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, trong đó phải kiểm soát chặt chẽ ngay từ những nguyên liệu đầu vào.

TS Lê Thị Hồng Hảo, Phó Viện Trưởng Viện Kiểm Nghiệm An Toàn Vệ Sinh Thực Phẩm Quốc Gia cho biết: “Để sản xuất được một que kem đáp ứng đầy đủ các tiêu chí người tiêu dùng mong muốn thì ngoài đảm bảo về an toàn chất lượng, còn phải tuân thủ theo quy định hiện hành của ngành hàng sản xuất. Xây dựng hệ thống vệ sinh an toàn thực phẩm nhằm đảm bảo sức khoẻ cộng đồng là trách nhiệm của mọi tổ chức kinh doanh thực phẩm”.

Rõ ràng, như vậy thì chỉ với những nơi đầu tư bài bản mới có thể đáp ứng thị trường ngày càng cao. Đó cũng là lí do tại sao một số nhãn kem uy tín như Merino, Celano… luôn được người tiêu dùng tin yêu và lựa chọn.

PV