Huyện chỉ có 3 đơn vị cấp xã, trung bình 16 người/km2
(Dân trí) - Ia H'Drai, tỉnh Kon Tum là huyện đất liền có mật độ dân số và đơn vị cấp xã thấp nhất nước. Sau 10 năm thành lập, các xã đã cán đích nông thôn mới, đường bê tông, thảm nhựa vào tận nhà dân.
Một huyện chỉ có 3 đơn vị hành chính cấp xã
Ia H'Drai là huyện miền núi, biên giới của tỉnh Kon Tum, phía đông giáp tỉnh Gia Lai, tây giáp Campuchia, nam giáp tỉnh Gia Lai và Campuchia, bắc giáp huyện Sa Thầy (Kon Tum). Diện tích toàn huyện hơn 98.000ha, trong đó diện tích rừng và đất có rừng chiếm hơn 87%.
Năm 2015, khi mới thành lập, huyện có hơn 11.000 người. Nhưng đến cuối năm 2024, dân số toàn huyện đã có hơn 15.700 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ khoảng 61%.
Ia H'Drai là huyện đất liền có mật độ dân số thấp nhất nước, trung bình 16 người/km2. Đồng thời, huyện cũng chỉ có 3 đơn vị hành chính cấp xã gồm Ia Tơi, Ia Dom và Ia Đal.
Ia H'Drai là huyện đất liền có mật độ dân số và đơn vị hành chính thấp nhất cả nước (Ảnh: Phạm Hoàng).
Ông Trương Văn Hoàng, Phó Chủ tịch UBND xã Ia Tơi, là một trong những cán bộ công tác từ những ngày chưa tách huyện,chứng kiến hành trình "thay da, đổi thịt" của quê hương.
Theo ông Hoàng, Ia H'Drai được tách ra từ huyện Sa Thầy vào năm 2015. Đây là huyện có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu khắc nghiệt, nắng nóng quanh năm. Ia H'Drai cũng là huyện nghèo của tỉnh Kon Tum.
Hơn 10 năm trước, vùng này giao thông đi lại rất khó khăn, sóng điện thoại chập chờn nên không thu hút được người dân đến sinh sống. Nhà nước và các công ty cao su đã có nhiều chính sách nhằm kêu gọi, hỗ trợ nhà cửa, đất đai, nhiều người mới di cư tới.
Huyện Ia H'Drai đã nỗ lực hoàn thành 100% hệ thống đường nhựa, bê tông đến từng các thôn, làng (Ảnh: Phạm Hoàng).
Ông Hoàng giải thích, diện tích xã, huyện rộng và mật độ dân cư thấp nhất cả nước là do phần lớn đất đều được phủ xanh bởi cây cao su. Người dân đa số là công nhân cao su, với mức lương 7-10 triệu đồng/tháng.
"Trải qua 10 năm thành lập, vùng khó này đã có những thay đổi rõ ràng. Mọi người có mức thu nhập ổn định từ nghề công nhân cao su và tận dụng trồng thêm cây nông nghiệp. Nhiều năm nay, người dân đã xây được nhiều nhà to, khang trang", ông Hoàng nói.
Tuy nhiên, xã Ia Tơi nói riêng và huyện Ia H'Drai nói chung luôn phải đối mặt với điều kiện khí hậu nắng nóng, thổ nhưỡng đất pha cát, sỏi đá. Mùa hè tình trạng hạn hán, thiếu nước kéo dài khiến việc sản xuất nông nghiệp của người dân gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, huyện còn cách xa thành phố Kon Tum khoảng 100km nên việc di chuyển rất vất cả.
Người dân xã Ia Tơi phát triển nuôi trồng hải sản kết hợp du lịch trên lòng hồ thủy điện (Ảnh: Phạm Hoàng).
Ông Hoàng kỳ vọng, xã có tuyến quốc lộ 14C đi qua và giáp với tỉnh Gia Lai, nước bạn Campuchia nên việc thông thương, trao đổi hàng hóa sẽ thuận lợi. Ngoài ra, xã có thuận lợi khi diện tích lòng hồ thủy điện lớn, giúp người dân phát triển thêm nghề nuôi trồng kết hợp du lịch.
Người dân vùng khó vươn lên thoát nghèo
Ông Nguyễn Trọng Quang đã có 10 năm công tác trong vai trò phó chủ tịch và đang là Chủ tịch UBND xã Ia Dom.
Theo ông Quang, sau khi thành lập, Ia Dom phải đối mặt với nhiều khó khăn về thiếu cơ sở vật chất, nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Cây trồng chính là cao su nhưng diện tích kinh doanh chưa đáng kể. Mạng lưới trường lớp học, y tế cơ sở chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ nên việc giảng dạy, học tập và khám, chữa bệnh của người dân gặp nhiều khó khăn.
Từ một vùng đất khó khăn, người dân trong xã đã chăm chỉ làm công nhân cao su, kết hợp trồng trọt, chăn nuôi. Nhờ vậy, thu nhập bình quân đầu người đã đạt 70 triệu đồng/người/năm.
Ia Dom cũng nỗ lực hoàn thành các tiêu chí phấn đấu là xã đầu tiên cán đích nông thôn mới vào năm 2021. Bộ mặt nông thôn được khởi sắc, đời sống kinh tế người dân được nâng lên, đường bê tông đến tận nhà dân.
Ia H'Drai còn gặp nhiều khó khăn khi khí hậu nắng nóng, đất đai cằn cỗi nên tình trạng thiếu nước thường xảy ra (Ảnh: Phạm Hoàng).
Chị Nguyễn Thị Thùy, ở thôn 2, xã Ia Dom, huyện Ia Hdrai phấn khởi khi mới xây dựng được căn nhà khang trang, trị giá 850 triệu đồng.
Theo chị Thùy, năm 2017, chị cùng chồng tay trắng vào làm công nhân cao su. Lúc này, gia đình đang là hộ nghèo nên ngoài làm công nhân, vợ chồng còn tận dụng đất đồi núi để trồng cà phê, điều.
Qua 8 năm lập nghiệp, đến nay, gia đình chị đã sở hữu 150 trụ tiêu, 1.100 cây cà phê, 600 cây điều. Ngoài ra, mỗi tháng chị hưởng khoảng 10 triệu đồng tiền lương từ nghề công nhân cạo mủ cao su.
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết Ia H'Drai là một trong 3 huyện nghèo của tỉnh Kon Tum, tình hình kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, địa bàn rộng, dân cư không tập trung; cơ sở hạ tầng trong điều kiện nguồn lực còn nhiều khó khăn; phát triển kinh tế có mặt còn hạn chế, sản xuất nông nghiệp tuy đã có bước phát triển, tuy nhiên còn chưa tương xứng với thế mạnh, tiềm năng của vùng.
Huyện Ia H'Drai có diện tích rừng và lòng hồ thủy điện lớn (Ảnh: Phạm Hoàng).
Theo ông Dũng, những năm qua, chính quyền và người dân đã đồng lòng, đồng sức để từng bước khắc phục khó khăn và đã gặt hái được những thành tựu trên mọi mặt. Kinh tế phát triển ổn định, duy trì tăng trưởng khá, tổng giá trị sản xuất năm 2024 đạt hơn 8.651 tỷ đồng, tăng 21 lần so với năm 2015.
Huyện đã huy động các nguồn lực để ưu tiên cho việc xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Đến nay, cả 3 xã đã cán đích nông thôn mới, cơ bản các thôn đều có đường bê tông, nhựa. Trụ sở làm việc các cơ quan được xây dựng, nâng cấp, sửa chữa, cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, y tế, giáo dục, văn hóa.
Song song với đó, huyện xây dựng đề án, bố trí sắp xếp dân cư trên địa bàn, kết hợp với các mô hình kinh tế nhằm đưa thu nhập của người dân ngày càng nâng lên.
