Hàng trăm người cùng dầm mình dưới nước kiếm cá "may"

Hàng trăm người mang theo những dụng cụ đánh cá truyền thống, dầm mình dưới nước tham gia lễ hội đánh cá Đồng Hoa. Đây là một lễ hội truyền thống của người dân xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh.

Theo các cụ cao niên trong làng thì Lễ hội đánh cá còn được người dân địa phương gọi là lễ hội đánh Vực Rào. Đầm nước được chọn để tổ chức lễ hội có tên là đầm Vực, nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh hùng vĩ, non nước hữu tình. Đầm nước có chiều dài hơn 1km với diện tích khoảng 30ha bắt nguồn từ dãy núi Hồng và đổ ra nhánh sông cửa Biển nên rất thuận lợi cho các loài cá nước ngọt sinh sôi nảy nở.

Xưa kia, làng lập ra quy định, có ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá. Chỉ khi đến ngày lễ, mọi người trong xã mới được tham gia hội và đánh bắt cá tại đầm Vực.

Theo tục lệ xa xưa, vào ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch được chọn là ngày tổ chức lễ hội chính. Vào ngày này, Lý trưởng (người đứng đầu làng) và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ hương đăng hoa quả cúng tế thành hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực. Sau khi làm lễ xong, một hồi trống chiêng vang dậy, đích thân Lý trưởng hú to một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá trước. Sau đó tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ gái trai, ai ai cũng tay nơm, tay lưới ào xuống đầm, thi nhau bắt cá.

Nếu ai bắt được con cá to thì vừa giơ cá lên vừa hú to để “khoe” rồi mọi người dân trên bờ dưới nước đều hú theo để tán thưởng một cách hào hứng. Người ta quan niệm rằng, ai bắt được cá to hoặc nhiều cá thì sẽ gặp nhiều may mắn, mùa màng bội thu trong suốt năm ấy. Sau một ngày diễn ra lễ hội, người nào bắt được con cá to nhất sẽ được làng ban thưởng và con cá ấy đươc dùng làm đồ cúng dâng lên Thành hoàng làng nhân dịp tết Đoan Ngọ.

Sáng ngày 12/6, hàng trăm người dân địa phương đã có mặt từ rất sớm để được hòa mình vào không khí lễ hội. Họ mang theo những dụng cụ đánh bắt cá truyền thống như nơm, vó, lưới ... đợi sẵn trên bờ chờ hiệu lệnh của ban tổ chức. Sau hiệu lệnh của ban tổ chức, hàng trăm người mang theo các dụng cụ đánh cá truyền thống tràn xuống đầm Vực đánh cá. Dòng người dàn thành hàng ngang “hành quân” dọc trên đầm, quyết đánh bắt được nhiều nhất số lượng cá có thể.

Người nơm, người cất vó, người kéo lưới, khiến không khí trở nên vô cùng náo nhiệt. Đặc biệt là mỗi khi có người đánh được cá, những người còn lại hô vang, reo hò khiến cả đầm trở nên nhộn nhịp.

Dự kiến lễ hội đánh cá Đồng Hoa sẽ được chính quyền địa phương duy trì và phát triển hơn nữa trong thời gian tới để tạo thành một lễ hội truyền thống của địa phương.

Nguyễn Duy