Hài hước chuyện tòa soi kính lúp trên bản đồ để... đo đất

Bỗng nhiên mất đất...

Theo trình bày của ông Võ Tá Dy (thôn Văn Xá, xã Đức Thủy, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh), năm 1974, gia đình ông có mua của bà Thái Thị Chiểu mảnh đất có diện tích 555m2 tại thửa 939, bản đồ 299. Năm 2004, mảnh đất này đã được cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên vợ ông, bà Nguyễn Thị Tùng.

"Năm 2007, nhà thờ họ Võ tiến hành xây dựng nhà thờ và đề nghị tôi nhượng cho một phần đất để xây cổng, tháo dỡ một phần bờ rào để khỏi vướng tầm nhìn của nhà thờ. Tôi đề nghị phía nhà thờ viết giấy xin nhượng đất nhưng họ không viết mà lật lọng kiện tôi ra tòa án vì cho rằng tôi lấn đất nhà thờ họ”, ông Võ Tá Dy cho biết.

Sau nhiều lần hòa giải tại UBND xã Đức Thủy bất thành, ngày 5/3/2012, họ Võ đã chính thức khởi kiện ông Dy ra TAND huyện Đức Thọ với nội dung ông Dy xây hàng rào không đúng với bản đồ 299.

Mặc dù đất nhà thờ họ Võ chi thứ chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và trên thực tế chưa xác định được diện tích đất, diện tích các cạnh giáp ranh với các lô đất xung quanh. Nhưng TAND huyện Đức Thọ lại có một căn cứ rất lạ để xác định diện tích đất cho cả 2 nhà bằng cách… soi kính lúp đo mm trên bản đồ 299, từ đó tính toán ra chiều dài, chiều rộng của mảnh đất đang tranh chấp.

Theo đó, từ bản đồ 299, luật sư nguyên đơn đã dùng kính lúp rồi phóng đại theo tỷ lệ của bản đồ 1:2000 để tính toán. Sau khi có số đo thực tế và số đo soi kính lúp trên bản đồ, TAND huyện Đức Thọ đã lấy số đo thực tế, chia cho số đo trên bản đồ 299 sau đó nhân với số đo từng thửa đất để tính toán ra đất ông Dy. Từ đó, HĐXX suy ra việc họ Võ chi thứ khởi kiện ông Dy xây hàng rào không đúng với bản đồ 299 là có cơ sở.

Ông Phạm Quang Thạnh - Trưởng Phòng TN-MT huyện Đức Thọ cho biết: Dùng kính lúp soi trên bản đồ để tính toán ra chiều dài, chiều rộng của mảnh đất không đủ cơ sở pháp lý để khẳng định một cách chính xác các số đo. Đây chỉ là một trong những phương án để xác định độ dài của các cạnh thửa đất đối với bản đồ chính quy. Để xác định được độ dài của từng cạnh thửa đất, chúng tôi sử dụng đồng thời nhiều phương pháp khác nhau, kể cả lấy ý kiến dân cư… nhưng số liệu cũng chỉ là tương đối.

Nhận thấy lập luận, cách tính của luật sư nguyên đơn là có căn cứ nên TAND huyện Đức Thọ ra phán quyết buộc ông Võ Tá Dy và bà Nguyễn Thị Tùng phải tháo dỡ 15,9m hàng rào phía Tây (giáp nhà thờ), mốc tháo dỡ tính từ điểm giữa của bờ rào kéo theo cho đến hết điểm cuối (phía Nam). Dịch điểm cuối hàng rào (điểm phía Nam) từ điểm hiện tại sang phần đất của ông Dy, bà Tùng (sang phía Đông) 1,6m (tương đương gần 12,5m2). Ngoài ra ông Dy phải chịu mức án phí sơ thẩm 200 nghìn đồng.

Viện KSND huyện Đức Thọ: Bản án của tòa không có căn cứ

Sau khi TAND huyện Đức Thọ ra phán quyết phần thắng kiện thuộc về họ Võ chi thứ, Viện KSND huyện Đức Thọ đã kháng nghị bản án và nêu rõ: Họ Võ chi thứ không xuất trình được một loại giấy tờ gì mang tính pháp lý chứng minh cho quyền sử dụng đất của mình, trong khi đó gia đình ông Võ Tá Dy đã có đầy đủ các loại giấy tờ này. Theo nguyên tắc, đất sử dụng có giấy tờ hợp pháp phải được pháp luật bảo vệ.

Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án thành lập Hội đồng thẩm định tại chỗ với đầy đủ các thành phần quy định liên quan về đo đạc diện tích hiện trạng thực tế sử dụng. Hội đồng thẩm định đã xác định diện tích đất mà ông Dy đang sử dụng là 546,14m2 và nhà thờ họ Võ chi thứ đang sử dụng 329,5m2. Như vậy diện tích đất hiện tại gia đình ông Dy sử dụng còn thiếu 5,86m2 so với bản đồ 299 và thiếu 8,86m2 so với giấy CNQSD đất. Nay tòa án tuyên xử cắt bớt đất của ông Dy cho nhà thờ là không phù hợp, trong khi đó bên nguyên không đưa ra được bằng chứng pháp lý nào về diện tích đất của mình được phép sử dụng.

Phương pháp tự soi kính lúp căn số đo trên bản đồ để tính toán chiều dài, chiều rộng thật của các lô đất mà không được một cơ quan có thẩm quyền nào xác nhận, thẩm định là hoàn toàn thiếu cơ sở pháp lý.

Mặc khác, trong quá trình hòa giải ở cơ sở, ở tòa án cũng như tại phiên tòa, nguyên đơn và luật sư bảo vệ quyền lợi của nguyên đơn cũng thừa nhận: Họ Võ không kiện ông Dy lấn chiếm đất nhà thờ mà chỉ kiện ông Dy xây dựng hàng rào không đúng với hình dáng theo bản đồ 299. Vậy mà tòa án lại quyết định cắt đất của ông Dy đang sử dụng cho nhà thời họ Võ; quyết định này không có căn cứ.

Rõ ràng, từ một việc tranh chấp nhỏ của những người trong dòng họ nhưng bằng phán quyết thiếu công tâm của tòa án đã đẩy vụ việc đi quá xa khiến mọi việc càng trở nên rắc rối, mâu thuẫn dòng họ trở nên sâu sắc hơn.

Hoàng Lam