Giá đền bù bằng giá thị trường?

Vừa qua, một số chính sách mới liên quan đến đền bù, tái định cư đã được ban hành vì vậy phải sửa đổi qui định cho phù hợp. Mặt khác, qua một năm áp dụng chính sách đền bù theo quyết định 106, có nhiều vấn đề cần điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.

Thưa bà, một trong những vấn đề người dân quan tâm là chính sách đền bù về đất. Qui định lần này sẽ thay đổi ra sao so với trước đây?

Việc tính đền bù giá đất dựa trên cơ sở bảng giá đất hằng năm mà TP đã công bố và giá bồi thường trên địa bàn quận huyện hầu hết đã được TP phê duyệt.

Riêng chính sách hỗ trợ, chúng tôi cũng đề xuất UBND TP kiến nghị HĐND TP chấp thuận theo hướng giao quyền cho chủ tịch UBND quận huyện quyết định cụ thể mức hỗ trợ thêm vào giá đất qui định. Làm sao mức giá này sát với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường.

Mức hỗ trợ này do hội đồng bồi thường của dự án xác định trình chủ tịch UBND quận huyện phê duyệt theo nguyên tắc: phải phù hợp và không vượt mức giá các loại đất tính bồi thường đang áp dụng ở các dự án của Nhà nước trong cùng khu vực, có vị trí tương ứng trên địa bàn quận huyện, kể cả vị trí giáp ranh với quận huyện khác.

Ngoài ra cũng đảm bảo đất bị thu hồi sau khi trừ tiền sử dụng đất không thấp hơn các trường hợp tương tự ở dự án có vị trí tương ứng trước đó đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ về đất ở.

Nghị định 17 qui định: giá đất đền bù là giá đất đang sử dụng đã được UBND tỉnh, TP công bố. Trường hợp tại thời điểm có quyết định thu hồi đất mà giá này chưa sát với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND tỉnh, TP quyết định giá đất cho phù hợp. Vì sao TP không áp dụng qui định này để tính theo giá thị trường đền bù một lần cho người dân thay vì tính giá đền bù thấp và có thêm các chính sách hỗ trợ như hiện nay?

Nếu nói xác định theo giá thị trường thì vô cùng. Có những khu vực đóng băng rất lâu không có người chuyển nhượng thì cơ sở nào để xác định giá thị trường? Mặt khác, dư âm của cơn sốt đất năm 2003 đến nay vẫn còn tồn tại trong thị trường nhà đất.

Nếu lấy theo giá chuyển nhượng hiện nay cũng chưa hẳn là giá thực. Chính vì vậy đơn giá đất TP ban hành thời gian qua căn cứ trên nhiều yếu tố và còn thấp, chủ yếu TP áp dụng khi thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến thuế.

Tôi cho rằng các dự án thời gian qua đã áp dụng mức giá đền bù khá cao. Ngoài đền bù, tất cả các dự án đều có chính sách hỗ trợ kèm theo như chính sách về tái định cư (bán giá nhà tái định cư rẻ hơn giá thị trường), bán theo phương thức trả góp, hỗ trợ di dời, hỗ trợ sản xuất...

Cộng tất cả các khoản này là cao hơn giá đất do TP qui định. Mặc dù TP không tính theo giá thị trường để đền bù nhưng thật ra đã áp dụng theo qui định này thông qua các chính sách. Đây là vấn đề TP quan tâm nhiều hơn nhằm đảm bảo tốt cuộc sống người dân sau khi giải tỏa.

Như vậy hiện nay TP chưa thể áp dụng nghị định 17 trong việc xác định giá đất khi đền bù, giải tỏa?

Đây là qui định mới nên việc thực hiện cần có thời gian nghiên cứu, áp dụng sao cho phù hợp. Trước mắt, để đảm bảo hài hòa chính sách đền bù của Nhà nước và nghĩa vụ tài chính của nhà đầu tư, của người dân, chúng tôi kiến nghị TP vẫn áp dụng theo nghị định 197 để tính hỗ trợ, bổ sung khi Nhà nước thu hồi đất.

Thực tế đã có nhiều người dân chấp nhận chính sách này. Riêng các trường hợp khiếu nại đa số rơi vào các dự án đã triển khai nhiều năm trước, khi áp dụng chính sách đền bù theo nghị định 22.

Trường hợp người bị thu đất nông nghiệp sẽ được hoán đổi đất ở trong các dự án ra sao? Bởi vừa qua cho thấy mỗi địa phương, mỗi dự án có cách tính khác nhau khiến người dân thắc mắc?

Chuyện này TP đã có qui định. Tuy nhiên trong qui định chỉ xác định khung tỉ lệ từ 8-12% nên mỗi địa phương áp dụng theo thực tế địa phương mình. Lần này tỉ lệ hoán đổi đất được kiến nghị áp dụng thống nhất trên toàn TP.

Cụ thể: đối với đất nông nghiệp trồng cây hằng năm tỉ lệ hoán đổi là 10% (100m2 đất nông nghiệp đổi được 10m2 đất ở), đất trồng cây lâu năm là 12%. Riêng với đất giao thông (đường đất) thì nhà đầu tư hoán đổi cho Nhà nước khi làm đường giao thông theo tỉ lệ 15%.

Khi nào áp dụng qui định này?

Những nội dung trên chúng tôi đã đề xuất UBND TP. Được biết, UBND TP đang xin ý kiến HĐND TP thông qua qui định này.

Theo Phúc Huy
Báo Tuổi trẻ