Formosa phải khắc phục xong các hạn chế mới được vận hành

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng cho biết, từ cuối tháng 4 đến nay tỉnh đã chỉ đạo lấy các mẫu nước thải tại khu vực trạm quan trắc tự động tại Formosa với tần suất 1-2 lần/ngày, thành lập tổ giám sát để kiểm tra giám sát việc xả thải của Formosa và báo cáo hàng ngày. Tỉnh cũng yêu cầu Formosa khẩn trương hoàn thành việc khắc phục các vi phạm còn tồn tại (21 hạng mục) và thực hiện các nội dung đã cam kết, tiến hành quan trắc và báo cáo hằng ngày.

Đồng thời, yêu cầu Formosa sớm xây dựng trạm quan trắc độc lập ngoài hàng rào công ty; xem xét, xử lý trường hợp khi phát hiện thông số quan trắc vượt ngưỡng đối với nước thải, khí thải trong điều kiện công ty chưa xây dựng được hồ sự cố; làm rõ cơ chế hoạt động của tổ giám sát.

Đặc biệt, Formosa chỉ được vận hành thử nghiệm các hạng mục công trình của dự án khi được Bộ TNMT chấp thuận và vận hành chính thức khi được Bộ cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường.

Tại buổi làm việc đã có nhiều ý kiến được đưa ra thảo luận liên quan đến các vấn đề kiểm soát, giám sát cũng như khắc phục những sự cố môi trường liên quan đến Formosa.

Ông Nguyễn Chí Thức, Giám đốc Công ty Phú Hà cho biết hiện đơn vị đang xây dựng 1 nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt, 1 nhà máy xử lý rác công nghiệp với công suất 60 tấn/ngày đêm. Xây dựng một lò đốt rác thải công nghiệp nguy hại công suất 24 tấn/ngày, lắp đặt hệ thống xử lý rác thải nguy hại với công suất 5 tấn/giờ. Đồng thời đầu tư hầm chứa chất thải 10.000 m3 đạt chuẩn để chứa chất thải nguy hại.

“Hiện nay, đơn vị có thể xử lý được chất thải của Formosa. Bây giờ các hệ thống đã vận hành thử nghiệm xong và đang chờ cấp phép của Bộ TNMT”, ông Thức cho biết.

Ông Phan Lam Sơn, Phó Giám đốc Sở TNMT, Tổ trưởng giám sát cho biết, trong quá trình quản lý việc xả các chất thải tại Formosa đang có nhiều khó khăn, chồng chéo. Theo ông Sơn thì hiện nay đang có 2 tổ giám sát, một tổ của Bộ TNMT và một tổ của Sở TNMT Hà Tĩnh nên trong quá trình giám sát còn có những hạn chế, chưa thống nhất.

“Các tổ đang duy trì hoạt động nhưng hiệu quả chưa cao, anh em còn lúng túng. Thành lập tổ với nhiều thành viên nhưng chưa phát huy được hiệu quả”, ông Sơn cho biết.

Trước thực tế đó, ông Sơn cũng đề nghị tổ công tác hoạt động có thời hạn (3 năm) 2 tổ này nên thống nhất thành 1 tổ, phía Bộ làm tổ trưởng, đặt dưới sự điều hành của Bộ trưởng. Phải có phương thức hoạt động rõ ràng.

Ngoài ra, các đại biểu còn đề cập đến các vấn đề liên quan đến quá trình chuyển đổi công nghệ từ dập cốc ướt sang khô nên quản lý như thế nào để đảm bảo môi trường; hướng xử lý chất thải hiện có của Formosa; công tác kiểm tra, giám sát cam kết về môi trường của Formosa…

Tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn khẳng định: Quan điểm của Hà Tĩnh là dứt khoát phải tính đến sự phát triển bền vững của Formosa nói riêng và kinh tế - xã hội tỉnh nhà nói chung. Do vậy, các phương án để Formosa thực hiện đúng theo cam kết môi trường phải đảm bảo tính khách quan, khoa học. Đồng thời đề nghị Formosa sớm hoàn thiện, khắc phục những sai phạm, nhưng không được làm theo kiểu đối phó.

Phát biểu tổng kết tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà một lần nữa khẳng định: Sự cố vừa qua là một bài học quá đắt giá đối với các cơ quan quản lý nhà nước, với địa phương và của doanh nghiệp. Đây chính là lúc mà chúng ta phải thống nhất cao để cùng chung tay bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, phải đưa bảo vệ môi trường lên đúng tầm trong quá trình phát triển.

Bộ trưởng yêu cầu lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh phải phối hợp với các nhà quản lý mà cụ thể là của Bộ TNMT, UBND tỉnh Hà Tĩnh, Sở TNMT Hà Tĩnh trong việc áp dụng các quy chuẩn môi trường. Bộ trưởng yêu cầu Tổng cục Môi trường xem xét, nghiên cứu có thể áp dụng tiêu chuẩn môi trường của Nhật Bản, Đài Loan.

Yêu cầu Formosa Hà Tĩnh phải thiết kế, xây dựng ngay hồ chỉ thị sinh học để người dân dễ dàng tiếp cận, chứng kiến, giám sát, kiểm soát bằng được chất lượng nước thải trước khi thải ra môi trường.

Liên quan đến đề nghị của Formosa Hà Tĩnh trong việc xử lý bùn thải nguy hại, xử lý tro bay trong sản xuất…, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định Bộ TNMT sẽ giới thiệu, chỉ định các doanh nghiệp có chức năng xử lý, đặc biệt sẽ ưu tiên các doanh nghiệp đóng trên địa bàn.

Bộ trưởng nói: “Với các doanh nghiệp trong tỉnh, UBND tỉnh Hà Tĩnh sẽ thẩm định xem họ có đủ chức năng xử lý chất thải nguy hại hay không, cần ưu tiên, giảm ngắn gọn thủ tục cho các doanh nghiệp trên địa bàn nếu đủ điều kiện. Còn với các doanh nghiệp bên ngoài tỉnh, Bộ TNMT sẽ thẩm định giúp Hà Tĩnh và giúp Formosa…”.

“Đã đến lúc phải thay đổi, không thể chấp nhận những dự án gây ô nhiễm môi trường, không chấp nhận phát triển mà bỏ qua vấn đề môi trường, phải lấy môi trường làm mục tiêu để phát triển. Không chỉ chúng ta phải rút bài học kinh nghiệm mà các doanh nghiệp cũng phải rút kinh nghiệm, Formosa phải thay đổi. Khi nào Formosa khắc phục được xong các hạn chế thì khi đó mới được vận hành”, Bộ trưởng nêu quan điểm.

Xuân Sinh