Đuốc khổng lồ cao bằng tòa nhà ở hội làng Tường Phiêu
(Dân trí) - Trong đêm tối, để soi đường cho đoàn rước kiệu thánh từ đền về đình, dân làng đốt 4 cây đuốc khổng lồ làm bằng tre, cao như một tòa nhà 3 -4 tầng.
4 cây đuốc lớn được làm theo hình chiếc đó đánh cá dựng ngược, bên trong là các thân cây tre lớn được ngâm bùn để khô, bên ngoài là tay tre. Giữa thân đuốc có nhiều cây tre bánh tẻ để khi cháy sẽ phát ra tiếng nổ, bung tàn như pháo hoa.
Khoảng 8h tối ngày 14 tháng Giêng, dân làng bắt đầu đốt đuốc, đồng thời rước kiệu thánh từ đền Ngo về đình làng.
Thánh đi đến đâu thì đuốc cháy đến đó như soi đường cho thánh đi. Trời tối đen nhưng với 4 cây đuốc lớn, cả một vùng trời được soi sáng.
Một cây đuốc được dựng ngay đầu làng, người dân trong làng thích thú khi thấy cây đuốc bùng cháy, thi thoảng lại phát ra những tiếng nổ như pháo.
Người dân làn Tường Phiêu dù làm ăn sinh sống ở bất cứ đâu nhưng đến ngày hội làng đều về quê tham dự.
Kiệu trước thánh từ đền về đình. Ông Khuất Văn Thịnh, Trưởng tiểu ban di tích đình Tường Phiêu, cho biết: "Năm 1432, đền Ngo được dựng lên với truyền thuyết thánh Tản Viên Sơn về dạy dân làng đánh cá dập sào trên sông Tích. Khi Tản Viên Sơn và Thuỷ Tinh đánh nhau thì xảy ra lũ lụt, nhân dân ra sức theo Tản Viên Sơn để đắp đê".
"Nhân dân trong làng rất phấn khởi, thanh niên trong làng tích cực làm theo, sau ba năm Thánh trở lại dạy dân đánh cá lần hai vào đúng lúc trời tối. Thánh theo dân đánh cá từ Sơn Tây về Tích Giang thì trời tối quá, nhân dân mới đốt đuốc, đốt cá làm cơm thiết đãi Thánh, khi về trời tối nhân dân tiếp tục đốt đuốc tiễn Thánh về núi", ông Thịnh kể.
Ngoài 4 cây đuốc khổng lồ, tại lễ hội còn có nhiều cây đuốc nhỏ, gọi là đuốc rồng. Theo các cụ cao niên trong làng, lễ thánh tại đền Ngo được tổ chức từ năm 1432 đến ngày nay, cứ 3 năm một lần vào các năm chẵn (Tý - Ngọ - Mão - Dậu).
Trải qua hàng trăm năm lịch sử, lễ hội làng Tường Phiêu vẫn giữ được nét độc đáo. Quãng đường từ đình làng ra đền Ngo chỉ khoảng hơn 1km nhưng vào ngày hội luôn kín người rước Thánh trong đêm tối.
Đình Tường Phiêu là một di tích cổ kính nổi tiếng xứ Đoài, có bố cục độc đáo với duy nhất một đơn nguyên kiến trúc làm tăng dáng vẻ bề thế thâm nghiêm của di tích thờ Thành hoàng làng. Ngày 18/2, đình Tường Phiêu được nhận bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.
Trọng Trinh