Doanh nghiệp đề xuất xây mới 4 thủy điện, Phú Yên lên tiếng

Xây mới 4 thủy điện

Trong 4 thủy điện đang được đề xuất xây dựng tại Phú Yên, có 3 nhà máy dự kiến đặt tại thượng nguồn sông Kỳ Lộ ở xã Phú Mỡ (huyện Đồng Xuân), khu vực giáp ranh 2 tỉnh Gia Lai và Bình Định; một nhà máy đặt ở sông Ba (huyện Phú Hòa).

Đến nay, các nhà đầu tư đang thực hiện thủ tục trình UBND tỉnh Phú Yên chấp thuận chủ trương đầu tư cùng lúc 3 nhà máy thủy điện, gồm Khe Cách, Sơn Hòa 1 và Sơn Hòa 2 trên sông Kỳ Lộ.

Dự kiến doanh nghiệp sẽ thực hiện các thủ tục đầu tư vào quý IV/2024, xây dựng hoàn thành, đưa vào sử dụng trong quý I/2027.

Các nhà máy trên có công suất thiết kế 10-14MW, tổng sản lượng điện ước đạt khoảng hơn 110 triệu kWh/năm. Cả 3 nhà máy có tổng mức đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng.

Tại xã Phú Mỡ đã có nhà máy thủy điện La Hiêng 2 đang hoạt động với công suất 18MW, sản lượng điện hàng năm hơn 68 triệu kWh. Như vậy, nếu tỉnh Phú Yên chấp thuận chủ trương đầu tư 3 dự án trên, đầu nguồn sông Kỳ Lộ sẽ có 4 nhà máy thủy điện được xây dựng, cùng hoạt động.

Còn tại khu vực sông Ba, nhà đầu tư đã có báo cáo đề xuất cơ hội đầu tư với UBND tỉnh Phú Yên về việc xây dựng thêm một nhà máy thủy điện tại dòng sông này, khu vực gần di tích Quốc gia Danh lam thắng cảnh đập Đồng Cam (huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên).

Theo đề xuất của nhà đầu tư, Nhà máy thủy điện Đồng Cam dự kiến được xây ở bờ nam sông Ba, cách phía hạ lưu đập thủy nông Đồng Cam khoảng 1km. Nhà máy có kết cấu bê tông cốt thép, bố trí 2 tổ máy, công suất 50MW. Tổng vốn đầu tư hơn 1.470 tỷ đồng.

Đề xuất này khiến người dân và các cơ quan chuyên môn của tỉnh Phú Yên lo lắng, bởi một khi nhà máy thủy điện trên triển khai sẽ có nguy cơ tác động đến giá trị cảnh quan và kiến trúc xây dựng đã hơn 100 năm của di tích Quốc gia đập Đồng Cam.

Chỉ đạo rà soát kỹ

Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Phú Yên, cho biết trên sông Kỳ Lộ theo Quy hoạch điện VIII (quy hoạch phát triển nguồn điện và lưới điện truyền tải ở cấp điện áp từ 220kV trở lên) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ có 3 dự án thủy điện; còn đối với khu vực đập Đồng Cam trên sông Ba trong quy hoạch không có dự án thủy điện.

Theo ông Tuấn, trên cơ sở quy hoạch, có 3 nhà đầu tư đang đề xuất chủ trương đầu tư xây 3 nhà máy thủy điện với tổng công suất 36MW tại đầu nguồn sông Kỳ Lộ gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Phú Yên thẩm định.

Trong quá trình cơ quan chức năng thẩm định, phát sinh một số vấn đề như: nhà đầu tư chưa đánh giá kỹ khả năng ảnh hưởng của rừng tự nhiên, khả năng sử dụng nước, cấp thoát nước cho hạ du vào mùa khô và gây lũ lụt vào mùa mưa; có một số vị trí trùng với đất rừng, chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương.

Từ những vướng mắc trên, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Phú Yên đã có văn bản gửi nhà đầu tư, thông báo 3 dự án này chưa đủ điều kiện để trình UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư.

Đối với dự án Thủy điện đập Đồng Cam chưa có trong Quy hoạch điện VIII, do đó nhà đầu tư đề xuất xin nghiên cứu khảo sát để lập hồ sơ cập nhật vào quy hoạch.

Giám đốc Sở Công Thương Phú Yên cho biết, thực hiện theo chỉ đạo của UBND tỉnh, sở đã thẩm định và gửi ý kiến đến các ngành.

Khi thẩm định cũng có một số vấn đề như hồ sơ của nhà đầu tư chưa đánh giá được an toàn của đập Đồng Cam vào mùa lũ, khả năng cấp nước vào mùa khô đối với các vùng hạ du và dự án sẽ ảnh hưởng như thế nào đến di tích cấp Quốc gia đập Đồng Cam.

"Sau khi xem xét, sở đã có văn bản gửi cho nhà đầu tư, thông báo doanh nghiệp chưa đủ điều kiện để ngành công thương trình hồ sơ đến UBND tỉnh cho phép nghiên cứu", ông Tuấn cho hay.

Ông Lê Tấn Hổ, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên, cho biết đối với 4 dự án thủy điện trên, tỉnh chỉ đạo rà soát kỹ những vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế, môi trường, dân sinh.

"Tinh thần nếu tính toán không kỹ, không rõ ràng thì không bao giờ để triển khai", ông Hổ nhấn mạnh.

Đối với Thủy điện đập Đồng Cam, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên cho rằng dự án được xây dựng ở một địa điểm rất "nhạy cảm", vì nơi đây rất đẹp. Do đó, tỉnh cũng đề nghị các bên phải làm thật rõ.

"Nếu các bên tính toán đúng, đủ không tác động xấu đến môi trường, xã hội thì tỉnh sẽ khuyến khích làm, để khai thác lợi thế tự nhiên của Phú Yên, tăng thu ngân sách", ông Hổ cho hay.