Diễn đàn kinh tế báo chí: Làm sao để độc giả trả tiền đọc báo?

Báo chí là "món ăn" tinh thần hàng ngày

Ngày 24/2, tại TP Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) phối hợp với UBND tỉnh Bình Định tổ chức Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023.

Đây là một sự kiện trong chuỗi hoạt động của dự án phát triển báo chí Việt Nam giai đoạn 2020 - 2024, với mục tiêu hỗ trợ cho sự phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam hòa nhập với sự phát triển của báo chí thế giới, góp phần thực hiện tốt vai trò trong việc xây dựng khát vọng về một Việt Nam hùng cường và vươn cao hơn nữa.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm chia sẻ, bối cảnh cuối năm vừa qua, nhiều cơ quan báo chí phản ánh doanh thu quảng cáo giảm gần như theo chiều thẳng đứng và đầu năm nay vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Trong khi đó, nguồn thu từ quảng cáo vô cùng quan trọng với các cơ quan báo chí. 

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cũng cho biết, báo chí là "món ăn" hàng ngày nhưng qua khảo sát trên không gian truyền thông chưa đề cập nhiều. Thậm chí, trong một số cuộc họp khi đề cập đến khái niệm kinh tế báo chí vẫn còn có những quan niệm, câu hỏi tại sao phải thực hiện kinh tế báo chí, trong khi báo chí thực hiện nhiệm vụ phục vụ nhiệm vụ chính trị.

"Tôi hy vọng diễn đàn lần này là cơ hội để đại diện các cơ quan báo chí tâm sự, giãi bày, chia sẻ những cách làm hay, kinh nghiệm tốt để gỡ khó cho bài toán kinh tế báo chí hiện nay mà nhiều cơ quan báo chí gặp phải với tinh thần lạc quan tiến về phía trước", ông Lâm nói.

Chuyển đổi số giúp đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí

Phát biểu tham luận tại diễn đàn, đại diện báo Nhân dân cho rằng nguồn thu của các cơ quan báo chí trên thế giới có thể chia làm ba nhóm chính, bao gồm từ khách hàng quảng cáo, truyền thông chính sách hoặc thương hiệu; từ độc giả thông qua thu phí trên báo điện tử; từ hoạt động liên kết, hợp tác để tạo những giá trị mới như tổ chức sự kiện, môi giới dữ liệu, thương mại điện tử, khai thác nội dung đã xuất bản.

Trong khi đó, khó khăn lớn nhất đối với các tòa soạn báo chí ở Việt Nam để tăng nguồn thu bao gồm cạnh tranh của truyền thông xã hội; thiếu cơ chế "đặt hàng" báo chí; vi phạm bản quyền.

Vị này cũng cho hay, tại Việt Nam, các cơ quan báo chí có nguồn thu lớn trên nền tảng số đều có nội dung chất lượng, có tính sáng tạo cao và lượng độc giả lớn. Thành công về nội dung báo chí thường đến trước và tạo tiền đề cho thành công trong kinh doanh báo chí.

Do đó, các tòa soạn ưu tiên chiến lược phát triển nội dung khác biệt, sáng tạo đáp ứng nhu cầu của tập độc giả trung thành, song hành với chiến lược kinh doanh để thu hút khách hàng tiềm năng.

Trong khi đó, đại diện Thông tấn xã Việt Nam cho rằng thương hiệu tờ báo, chất lượng thông tin là cơ sở để các doanh nghiệp, địa phương quyết định "đặt hàng" truyền thông.

Ngoài ra, nhiều đại biểu cũng cho rằng, hiện các nguồn thu của các cơ quan báo chí truyền thống phụ thuộc vào phát hành, quảng cáo nhưng đều giảm sút mạnh. Do vậy, báo chí hiện trông vào nguồn thu từ người dùng. Đây là nguồn thu mới, vậy nên nhiều tòa soạn báo chí đổi mới nội dung đặc sắc, tạo những "thực đơn" hấp dẫn nhằm chăm sóc bạn đọc.

Cũng tại diễn đàn, các đại biểu đưa ra một số giải pháp cho kinh tế báo chí như chuyển đổi số báo chí, nhằm thay đổi toàn diện hoạt động tòa soạn từ quản trị nhân lực, sản xuất, tối ưu hóa dữ liệu, đến quy trình xuất bản, phân phối nội dung. Chuyển đổi số cũng gắn với phát triển kinh tế số, đa dạng hóa nguồn thu, tăng sức cạnh tranh của cơ quan báo chí với các nền tảng xuyên biên giới.

Bình Định dành ngân sách "đặt hàng" truyền thông với báo chí

Tại diễn đàn, ông Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết, bên cạnh các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Bình Định luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động báo chí phát triển.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, kinh tế báo chí là một vấn đề cấp thiết cần có lời giải đáp để báo chí Việt Nam phát triển. Đặc biệt, giải được bài toán kinh tế báo chí cũng giúp cho báo chí các địa phương có thể từng bước tự chủ tài chính, để có bước phát triển đột phá nhằm thực hiện tốt vai trò, chức năng báo chí cách mạng Việt Nam; là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương.

"Để gỡ khó cho bài toán kinh tế báo chí của địa phương, tỉnh Bình Định đang ưu tiên dành nhiều nguồn lực, tăng ngân sách chi cho hoạt động truyền thông, mà đặc biệt là hoạt động truyền thông chính sách, tập trung truyền thông các nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu của địa phương theo cơ chế hợp tác truyền thông để hỗ trợ cho các cơ quan báo chí", ông Phạm Anh Tuấn thông tin.