Đề xuất thu phí 9 tuyến cao tốc đầu tư bằng ngân sách nhà nước

Theo Bộ GTVT, do việc thu phí các tuyến cao tốc Nhà nước đầu tư chưa có tiền lệ. Do đó, việc tiến hành thí điểm phải được thực hiện tuần tự theo đúng quy định.

Trước tiên, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đề xuất phương án thí điểm thu phí sử dụng đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Trong đó, 9 tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư đưa vào khai thác trước năm 2025 thực hiện thí điểm theo cơ chế phí bao gồm: Cao Bồ - Mai Sơn; Mai Sơn - QL45; QL45 - Nghi Sơn; Nghi Sơn - Diễn Châu; Cam Lộ - La Sơn; Vĩnh Hảo - Phan Thiết; Phan Thiết - Dầu Giây; cầu Mỹ Thuận 2 và TPHCM - Trung Lương.

Mức thu phí dựa trên 3 nguyên tắc. Theo đó, mức thu phù hợp với lợi ích và khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc. Đồng thời, mức thu phải được xây dựng trên cơ sở tổng số phí thu được sau khi bù đắp chi phí tổ chức thu phải đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách nhà nước.

"Ngoài ra, mức thu được tính toán theo từng đoạn/tuyến đường bộ cao tốc cụ thể để đảm bảo phù hợp với điều kiện khai thác, kinh tế - xã hội theo từng khu vực", Bộ GTVT nêu rõ.

Thời gian thí điểm dự kiến áp dụng cho đến khi quy định về thu phí sử dụng đường cao tốc được Quốc hội thông qua. Tuy nhiên, thời gian thu phí tối đa cũng chỉ 5 năm kể từ khi tuyến đường bộ bắt đầu thu phí.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT đề xuất áp dụng toàn diện thu phí không dừng đa làn liên thông giữa các đoạn/tuyến cao tốc, giữa các dự án do Nhà nước đầu tư và các dự án PPP. Số tiền thu được sẽ nộp trực tiếp vào ngân sách Nhà nước sau khi trừ chi phí tổ chức thu.

Để triển khai việc thí điểm, Chính phủ sẽ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết chấp thuận cơ chế thí điểm thu phí sử dụng đường cao tốc thông qua trạm thu phí trên các đoạn/tuyến đường bộ cao tốc.

Sau khi Quốc hội thông qua về cơ chế thí điểm, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định hướng dẫn tổ chức thu, nộp, quản lý, sử dụng số tiền thu được. Từ đó, Bộ GTVT và Bộ Tài chính ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Sau khi cơ sở pháp lý hoàn thiện, Bộ GTVT chỉ đạo xây dựng các đề án khai thác đối với tuyến đường cao tốc đã được chấp thuận thí điểm, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định pháp luật có liên quan.

Việc khai thác được thực hiện theo quy định tại Điều 80, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, bao gồm các phương thức: đối tượng được giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng; cho thuê quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng.