Đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ

Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số được cho ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần thứ 7, sáng 25/3.

Luật gồm 9 chương, 60 điều, dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9.

Quản lý quá thận trọng sẽ kìm hãm đổi mới sáng tạo

Đại biểu chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải nhận định đây là dự luật có ý nghĩa quan trọng để thể chế hóa Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết 57 yêu cầu đổi mới tư duy quản lý, tránh tư duy "không quản được thì cấm", mở đường cho công nghệ mới qua cơ chế thí điểm có kiểm soát.

Dự thảo luật lần này cũng đã có bước tiến với quy định cơ chế thử nghiệm, song theo ông Khải, phạm vi thử nghiệm còn quá hẹp, bỏ sót nhiều đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng liệt kê nhiều hành vi bị cấm rất chung chung và đặt thêm một số điều kiện kinh doanh.

"Cách quản lý quá thận trọng này sẽ kìm hãm đổi mới sáng tạo, khiến doanh nghiệp e ngại thử nghiệm công nghệ mới tại Việt Nam", ông Khải nêu quan điểm.

Ông kiến nghị mở rộng phạm vi thử nghiệm cho mọi sản phẩm, dịch vụ công nghệ số mới chưa được pháp luật điều chỉnh; đơn giản hóa thủ tục phê duyệt thử nghiệm; lược bỏ các quy định cấm, điều kiện không thực sự cần thiết.

"Đồng thời, cần trao quyền cho Chính phủ tạm thời cho phép thí điểm những công nghệ, mô hình mới chưa có luật điều chỉnh (báo cáo Quốc hội sau) nhằm kịp thời nắm bắt cơ hội phát triển", ông Khải góp ý.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị cũng đòi hỏi có chính sách đặc biệt để thu hút, trọng dụng nhân tài công nghệ trong và ngoài nước với các cơ chế đột phá. Dự thảo Luật đã nêu vấn đề này, nhưng theo đánh giá của đại biểu Khải, còn chung chung, chưa cụ thể hóa những ưu đãi vượt trội.

Chẳng hạn, chưa có quy định miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia công nghệ cao, hay tạo thuận lợi về thủ tục lưu trú dài hạn cho chuyên gia nước ngoài.

Dự thảo luật cũng thiếu chính sách thu hút sinh viên giỏi vào các ngành công nghệ chiến lược. Những hạn chế này khiến chúng ta khó cạnh tranh thu hút chất xám, nguồn nhân lực chất lượng cao tiếp tục thiếu hụt, theo lời ông Khải.

Vị đại biểu kiến nghị bổ sung chính sách đột phá thu hút nhân tài, như miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ; đơn giản hóa thủ tục lưu trú cho chuyên gia nước ngoài; tăng cường hỗ trợ đào tạo nhân tài công nghệ số…

Quản lý tài sản ảo khó và phức tạp

Đại biểu chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội Phạm Trọng Nghĩa cũng cho rằng dự thảo Luật đã đưa ra một số ưu đãi nhằm đào tạo và thu hút nhân lực cho công nghiệp công nghệ số thông qua các chính sách như hỗ trợ học bổng; thu hút chuyên gia nước ngoài và trọng dụng nhân tài.

Tuy nhiên, việc thu hút nhân lực, nhất là tài năng công nghệ số đòi hỏi cạnh tranh quốc tế rất cao.

"Để thu hút được nhân tài quốc tế và tránh việc chảy máu nhân tài trong nước, các chính sách ưu đãi phải vượt trội, đặc thù, đặc biệt như Nghị quyết 57 đã xác định, đồng thời phải đủ sức cạnh tranh với các quốc gia khác", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Ông đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về các chính sách ưu đãi của một số quốc gia trong khu vực ASEAN để cung cấp thêm thông tin cho đại biểu.

Về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, ông Nghĩa đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo thêm ưu điểm và hạn chế cũng như tác động của việc thực hiện các quy định hiện hành về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, để làm cơ sở thực tiễn cho đại biểu Quốc hội xem xét.

Góp thêm ý kiến về quy định liên quan tài sản số, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa nhất trí với việc phân chia tài sản số theo 3 tiêu chí: Mục đích sử dụng; công nghệ và tiêu chí khác, trên cơ sở đó đưa ra biện pháp quản lý phù hợp trong Dự thảo Luật.

Song ông nhấn mạnh quản lý tài sản ảo là vấn đề pháp lý mới, khó và phức tạp, là vấn đề xuyên quốc gia. Vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo bổ sung Báo cáo kinh nghiệm quốc tế để các đại biểu Quốc hội tham khảo khi xem xét thông qua Dự án Luật tại kỳ họp thứ 9.