"Chúng em chẳng cần gì, chỉ cần đừng thay đổi quy hoạch bất thình lình"

Quan điểm này được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chia sẻ khi thảo luận tại tổ sáng 9/6, về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Liên quan tới quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Chủ tịch Quốc hội lưu ý việc này phải được thực hiện một cách thực chất, tránh hình thức khi lấy ý kiến người dân.

Chẳng cần chính sách, chỉ cần đừng thay đổi quy hoạch bất thình lình

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) không quy định rõ bao nhiêu phần trăm (%) người dân được lấy ý kiến đồng thuận thì chính quyền được thông qua quy hoạch. Theo ông Huệ, việc này có thể khiến tính khả thi của luật rất thấp, gây khó cho cả người điều hành ở địa phương.

Liên quan quy định về rà soát, điều chỉnh quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội lưu ý đây là vấn đề nhiều tiêu cực, thời gian qua bị xử lý rất nhiều, do đó, nếu không quy định kỹ sẽ khó vận hành, mà vận hành được thì "chưa biết phải đầu hay phải tai".

Ông Huệ dẫn chứng tình trạng doanh nghiệp đầu tư sản xuất nông nghiệp rất sợ việc điều chỉnh quy hoạch bất thình lình, nay quy hoạch là đất nông nghiệp nhưng mai lại thay đổi thành đất ở, thương mại dịch vụ, nên không dám đầu tư.

"Khi còn ở Chính phủ làm Nghị định 57 về thu hút đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, tôi thấy cực kỳ khó. Doanh nghiệp họ nói chúng em chẳng cần chính sách gì, chỉ cần công bố quy hoạch đàng hoàng, đừng thay đổi bất thình lình là được", ông Huệ kể lại.

Theo ông, việc điều chỉnh quy hoạch là tất yếu do yêu cầu thực tiễn, song phải quy định chặt chẽ trình tự, thủ tục, thẩm quyền và chế tài để giám sát, tránh tùy tiện bởi đây là lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm, khiếu kiện.

Về nội dung định giá đất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn Nghị quyết 18 của Trung ương yêu cầu rõ phải có phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.

Dự thảo luật khi quy định về vấn đề này lại giao Chính phủ quy định chi tiết về phương pháp định giá đất. Điều này, theo Chủ tịch Quốc hội, là rất khó. Ông đề nghị phải quy định cụ thể trong luật về nguyên tắc và phương pháp định giá đất, để Quốc hội cho ý kiến.

"Như thế sẽ tường minh hơn, chứ chờ thông qua luật rồi Chính phủ mới đi xây dựng nghị định thì rất khó", ông Huệ nói càng nhiều phương pháp càng khó xác định.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội nhắc đến "cái khó nhất" trong định giá đất là ở những khu vực giáp ranh trong cùng một tỉnh hay hai tỉnh khác nhau, khi một bên là đô thị đặc biệt, một bên là đô thị thường, giá đất chênh lệch thường sinh ra khiếu kiện.

"Quy định về định giá đất dự thảo luật bỏ đâu hết rồi, bảo giao Chính phủ quy định trong nghị định làm sao Quốc hội yên tâm thông qua? Quan điểm của chúng tôi là Chính phủ quy định rõ nguyên tắc, phương pháp trong luật, còn hơn sau đó vất vả đi làm việc này", Chủ tịch Quốc hội góp ý.

Không nên thu hồi đất rồi trả lại bằng đất

Đại biểu Nguyễn Xuân Thắng (Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương), cho rằng dự thảo nêu "định giá đất theo nguyên tắc thị trường", là chưa đủ, vì không phải cái gì cũng theo thị trường.

Ông Thắng góp ý định giá đất cần dựa trên một hệ số điều chỉnh phù hợp với thực tiễn. Hệ số điều chỉnh này phải đáp ứng tiêu chí ổn định, tránh hôm nay ra một giá, hôm sau định giá khác khiến doanh nghiệp không yên tâm khi đầu tư.

Theo vị đại biểu, dự thảo luận cần đưa ra phương pháp định giá đảm bảo tính ổn định tương đối trong một thời gian nhất định, để doanh nghiệp người dân có thể xây dựng phương án sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp không sản xuất kinh doanh mà có tư tưởng đầu cơ, thì phải thu hồi.

Đối với Hội đồng thẩm định giá, ông Thắng cũng bày tỏ băn khoăn, cho rằng cơ quan quản lý Nhà nước, tức người sử dụng đất, lại nằm trong thành phần Hội đồng thẩm định giá đất. "Việc này không thể khách quan được", ông nói.

Nêu quan điểm về việc đền bù khi thu hồi đất, ông Nguyễn Xuân Thắng lưu ý cần nghiên cứu thận trọng, bởi quỹ đất hiện nay cũng rất hạn chế để có thể bồi thường.

"Có thể đền bù bằng tiền, quỹ nhà ở hoặc hình thức khác. Còn nếu thu hồi và bồi thường bằng đất, để người dân hiểu là thu đất và trả bằng đất thì nguy hiểm", ông Thắng chia sẻ và nhấn mạnh nguyên tắc bồi thường phải đảm bảo cho người dân đủ điều kiện sinh sống, làm ăn sau khi bị thu hồi.

Góp ý thêm về quy định thu hồi đất để thực hiện dự án mục đích quốc phòng - an ninh, ông Thắng cho rằng cần đánh giá, nghiên cứu, phân biệt một cách rạch ròi. Bởi trong đất quốc phòng, có đất dành cho mục đích quốc phòng - an ninh nhưng cũng có loại đất quốc phòng có tính chất lưỡng dụng. Nếu không rạch ròi, rất dễ xảy ra chuyện lạm dụng.