Chưa thể dự báo được hiện tượng lốc xoáy

Sau khi lốc xoáy gây thiệt hại về người và tài sản của người dân ở các xã Đại Hồng, Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam ngày 14/4 vừa qua, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó phòng dự báo hạn ngắn (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương) đã có cuộc trao đổi với phóng viên.

Thưa ông, hiện tượng lốc xoáy thường xảy ra nhất vào thời điểm nào ở nước ta?

Vào thời điểm giao mùa như hiện nay (khoảng tháng 3,4,5), hiện tượng lốc xoáy thường rất dễ xảy ra. Bởi vì, trong thời điểm giao mùa, sự bất đồng về nền nhiệt độ giữa các địa phương thường rất cao, ở vùng này có thể từ 33-34 độ C, vùng kia lại chỉ có hơn 20 độ C. Sự khác biệt giữa các vùng mang tính địa phương cùng với hệ thống thời tiết có mây đối lưu có thể xuất hiện khiến hiện tượng lốc xoáy có thể xảy ra ở bất cứ địa phương nào trên địa bàn cả nước.

Trong lốc xoáy, yếu tố thời tiết nào đáng lo ngại nhất, thưa ông?

Lốc xoáy có tốc độ gió giật rất cao, có thể tốc độ của nó các thiết bị đo không đo được. Nó không giống cơn bão có quy mô lớn, nó chỉ có quy mô nhỏ, tuy nhiên gió giật rất mạnh và đây là yếu tố nguy hiểm nhất khi xảy ra lốc xoáy. Về mặt lý thuyết, trong cơn dông, cơn lốc có gió giật mạnh có thể lên cấp 12, còn cơn dông vừa xảy ra ở Quảng Nam gió giật cấp 8, cấp 9. Và trước đây cũng đã có hiện tượng thời tiết này xảy ra tại Quảng Ninh, với sức gió đo được giật mạnh cấp 16.

Khi lốc xảy ra, nguy hiểm nhất là gió giật, bên cạnh đó, trong lốc xoáy thường kèm theo mưa, mưa đá. Do đó, với hệ thống xoáy lốc có tính chất liên hoàn và gây ra mưa lớn trong thời gian ngắn thì có thể xảy ra lũ quét. Tuy nhiên, có rất ít trường hợp như vậy xảy ra.

Vậy với hiện tượng thời tiết này, chúng ta có thể dự báo trước được không?

Về hiện tượng này, hiện nay ở Việt Nam không thể dự báo được. Ngay cả ở Mỹ, nước hay có hiện tượng vòi rồng kéo dài trong vài tiếng thì cơ quan khí tượng cũng chỉ có thể dự báo rất chung chung và đưa ra các cảnh báo. Còn việc dự báo chi tiết vào ngày giờ cụ thể và địa điểm chính xác vòi rồng xảy ra ở đâu thì chưa thể dự báo được.

Hơn nữa, hiện tượng thời tiết này xảy ra chỉ có tính chất thời điểm nên rất khó dự báo trước. Nếu muốn dự báo phải có sự theo dõi liên tục và có hệ thống ra-đa hoạt động thường xuyên ở ngay tại vùng đó thì mới có thể phát hiện được. Do đó cả ở các nước tiên tiến cũng khó thể có thể dự báo được hiện tượng này.

Còn ở Việt Nam hiện nay thì chưa thể dự báo được cụ thể được trước khi nào và nơi nào xảy ra lốc xoáy, nhưng trong các bản tin dự báo thời tiết, chúng tôi thường dự báo có mưa rào rải rác và có nơi có dông. Như vậy trong dông hàm ý có lốc, người dân cần chú ý theo dõi các bản tin thời tiết và chủ động đề phòng. 

Xin cảm ơn ông!

Hiền Linh
(thực hiện)