Chôn hàng trăm tấn thuốc trừ sâu: Lại “rút kinh nghiệm sâu sắc”!

Trách nhiệm sẽ “trôi” về đâu?

Hơn ba tháng trôi qua kể từ khi vụ chôn thuốc trừ sâu tại Cty Thanh Thái bị phát hiện, đến nay, các đơn vị chức năng vẫn đang tiến hành khai quật hiện trường. Theo kế hoạch thì việc xử lý giai đoạn 1 phải kéo đến ngày 15/1/2014. Tiếp đó, mới tiến hành xử lý triệt để ô nhiễm môi trường cả trong khuôn viên Cty Thanh Thái và các khu vực xung quanh.

Trong một diễn biến mới nhất, người dân lại phát hiện thêm một điểm chôn lấp mới với các chai thủy tinh đã qua sử dụng, có chai vẫn còn chất lỏng và phần lớn đã được nghiền chôn vào lòng đất, các cơ quan chức năng sẽ lập biên bản sự việc.

Như vậy, đến nay, thời gian khai quật đã được “nới” thêm, hàng trăm tấn chất thải nguy hại được đào lên. Số lượng chất thải độc hại được khai quật lên đã “phá sản” những nhận định, đánh giá của các cơ quan chức năng. Mức độ ảnh hưởng đến môi trường sống và sức khỏe của người dân các địa phương trong vùng thì chưa thể đánh giá hết được.

Đến nay cũng chưa rõ trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương và các ngành chức năng có liên quan như thế nào khi để xảy ra một vụ việc “động trời” trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay? Dư luận đang đặt ra câu hỏi, liệu rằng vụ việc có dừng lại ở việc kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong công tác thanh kiểm tra của các đơn vị liên quan? Rồi “quả bóng trách nhiệm” sẽ được “đá” cho ai?

Trong khi đó, theo báo cáo gửi Hội đồng nhân dân (HĐND) của Giám đốc Sở TN&MT Thanh Hóa - ông Vũ Đình Xinh cho rằng: “Quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở TN&MT luôn làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, đúng quy định và không có các hành vi bao che, dung túng cho các sai phạm hoặc tiêu cực của Công ty. Trong quá trình kiểm tra chỉ tập trung vào kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế các công trình xử lý môi trường theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐGTĐMT) đã được phê duyệt mà không lường trước, tính đến việc Cty Thanh Thái cố tình chôn trộm chất thải nên không thực hiện kiểm tra hành vi chôn lấp”.

Và nhận định của Sở TN&MT Thanh Hóa thì với địa bàn hoạt động của Công ty, việc kiểm tra phát hiện hành vi này là rất khó khăn (!?)

Trách nhiệm cũng được nhắc đến nhưng chỉ là kiểm điểm tập thể Chi cục bảo vệ môi trường (BVMT), thuộc Sở TN&MT với yêu cầu: “Cần rút kinh nghiệm sâu sắc để làm tốt hơn trong quá trình tổ chức, thực hiện công việc được giao”.

Trong đó, cá nhân ông Nguyễn Quang Thái - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường cần: “Rút kinh nghiệm sâu sắc trong quá trình tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ”.

Còn ông Phạm Văn Tiến - Chủ tịch UBND huyện Cẩm Thủy - khẳng định: “Sau khi có chỉ đạo của tỉnh, huyện đã tiến hành thực hiện kiểm điểm trách nhiệm việc quản lý Nhà nước đối với UBND, Phòng TN&MT cũng như UBND xã Cẩm Vân và Cẩm Tâm”.

Công ty thực hiện cố ý, bí mật!

Cũng trong bản báo cáo gửi HĐND, ông Vũ Đình Xinh cho rằng: “Trong quá trình kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật BVMT tại Cty Thanh Thái chỉ mới tập trung vào việc kiểm tra thực tế các công trình xử lý môi trường theo nội dung báo cáo ĐGTĐMT được phê duyệt; Sở không lường trước, không tính đến việc Cty Thanh Thái cố tình chôn trộm chất thải thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trái quy định nên không thực hiện kiểm tra hành vi chôn lấp; địa thế, địa hình hoạt động của công ty rất khó phát hiện hành vi chôn lấp vì thực hiện cố ý, bí mật…

Mặc dù khẳng định đây là vụ vi phạm pháp luật môi trường đặc biệt nghiêm trọng, một hành vi phi đạo đức trong sản xuất kinh doanh không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, về nguyên nhân của vụ việc được ông Xinh cho rằng: “Từ năm 2008 trở về trước, Cty Thanh Thái là đơn vị thuộc quyền quản lý của Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phòng. Việc chôn lấp chất thải nguy hại trái quy định của Cty Thanh Thái chủ yếu thực hiện trong giai đoạn này. Vì vậy việc kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường đối với Công ty chủ yếu do Bộ Quốc phòng thực hiện”.

Bên cạnh đó, theo, thời gian thực hiện hành vi chôn lấp của Cty Thanh Thái quá xa so với thời điểm kiểm tra; đoàn thanh tra trước khi tiến hành phải thông báo trước, đơn vị có hành vi vi phạm sẽ chủ động đối phó; mặt khác, từ khi thành lập đến nay, Sở chưa nhận được đơn thư, khiếu nại về hành vi chôn lấp chất thải của Cty Thanh Thái?

Trách nhiệm lại được “đẩy” xuống chính quyền cơ sở. Theo đó: “Nhiều năm qua, thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri và phản ánh của nhân dân tại các kỳ họp HĐND huyện, các địa phương có nắm được nội dung Cty Thanh Thái sản xuất thuốc BVTV gây ô nhiễm môi trường nhưng chưa kịp thời phản ánh kiến nghị của nhân dân về Sở. Hàng năm UBND huyện Cẩm Thủy không thực hiện việc tổng hợp báo cáo Sở TN&MT về công tác BVMT tại Cty Thanh Thái theo quy định”.

Tuy nhiên, theo Sở TN&MT thì từ năm 2008 đến nay, đã thành lập 4 đoàn kiểm tra giám sát về công tác BVMT, có sự tham gia của UBND huyện Cẩm Thủy, lãnh đạo xã Cẩm Vân nhưng không thể phát hiện được hành vi chôn lấp chất hóa học độc hại? 

                                                                                                 Duy Tuyên