Chất lượng kiểm sát viên yếu dẫn đến án oan sai

Báo cáo về công tác của Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hòa Bình gửi đến Quốc hội cho thấy, năm 2014, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp, đã khởi tố 77.913 vụ án, tăng 2% so với năm 2013. Đáng chú ý là tội phạm về tham nhũng vẫn xảy ra nhiều, đã phát hiện nhiều vụ lợi dụng chức vụ, quyền hạn lừa đảo chiếm đoạt số tài sản lớn tại các ngân hàng, trong thực hiện các dự án lớn của Nhà nước.

So với các chỉ tiêu cơ bản ngành kiểm sát đã được Quốc hội giao trong Nghị quyết số 37 về công tác tư pháp, người đừng đầu VKSND tối cao báo cáo đã hoàn thành cả 4 chỉ tiêu. 100% các vụ án hình sự được kiểm soát từ khi khởi tố. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn đạt 99,97%, tăng 0,63% so với năm 2013 và vượt chỉ tiêu 9,97%. Tỷ lệ truy tố đúng tội danh đạt 99,76%, tăng 0,04% và vượt chỉ tiêu 4,76%. Tỷ lệ kháng nghị các loại án được Tòa án chấp nhận đạt 81,2%, vượt chỉ tiêu 11,2%...

Về tội phạm tham nhũng, Viện trưởng Nguyễn Hoà Bình khẳng định, đã chỉ đạo xử lý nghiêm minh các vụ án tham nhũng. Ông Bình cho biết, VKS các cấp thực hiện nghiêm túc nhiều biện pháp nhằm thực hành quyền công tố và kiểm sát tốt việc giải quyết tố giác, tin báo và kiến nghị khởi tố tội phạm về tham nhũng.

Qua kiểm sát, đã yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố 5 vụ án về tham nhũng. Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã phát hiện, khởi tố điều tra 17 vụ án về tham nhũng trong hoạt động tư pháp, chiếm 38,6% số vụ án thụ lý điều tra. Tuy nhiên, ông Bình thừa nhận, việc phát hiện tội phạm về tham nhũng, kinh tế chức vụ còn hạn chế, chất lượng giải quyết chưa cao. Chất lượng tranh tụng tại một số phiên tòa chưa đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Nhận định công tác giải quyết các vụ án về tham nhũng có nhiều chuyển biến, Viện trưởng VKSND tối cao thông tin, cơ quan này đã chỉ đạo toàn ngành báo cáo về những trường hợp đề nghị cho bị cáo hưởng án treo, kiểm sát chặt chẽ việc áp dụng các tình tiết giảm nhẹ khi xét xử cho bị cáo mức án thấp hơn và kiên quyết kháng nghị đối với các bản án tuyên xử cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ và mức án nhẹ trái quy định của pháp luật...

Vì vậy, số bị cáo phạm tội tham nhũng được hưởng án treo giảm 8,2%, số bị cáo phạt cải tạo không giam giữ giảm 66,6% so với năm 2013, qua đó thể hiện sự nghiêm minh và quyết tâm cao của ngành Kiểm sát trong đấu tranh với tội phạm về tham nhũng.

Báo cáo cũng điểm tên một số vụ án do VKSND Tối cao thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm, như vụ Dương Chí Dũng, vụ Huỳnh Thị Huyền Như, vụ Vũ Việt Hùng và vụ Nguyễn Đức Kiên…

Qua đây, Viện trưởng Bình khẳng định, công tác giải quyết các vụ án lớn về tham nhũng, kinh tế chức vụ có nhiều tiến bộ, tiến độ nhanh hơn kết quả xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật, được dư luận xã hội đồng tình, ủng hộ.

Phần báo cáo về những hạn chế, thiếu sót của Viện trưởng Nguyễn Hoà Bình thể hiện, việc điều tra, xử lý một số vụ án về tham nhũng, kinh tế chức vụ còn chậm. Tại một số phiên tòa, chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên chưa đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, một số địa phương còn để xảy ra oan, sai.

Những hạn chế nêu trên chủ yếu do năng lực trình độ và ý thức trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, kiểm sát viên chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra; một số đơn vị còn thiếu cán bộ, Kiểm sát viên; cơ sở vật chất, điều kiện làm việc chưa ứng được yêu cầu công tác; hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện,...

P.Thảo