Cần làm rõ những rủi ro, khó khăn, thách thức…

* Ý kiến đóng góp Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XI Đảng Cộng sản Việt Nam

1. Về đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội X - Trang 47. Phần (1). Tôi nhất trí với đánh giá 5 năm đã đạt được. Nhưng những hạn chế, khuyết điểm chưa đủ: Ví dụ “Hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển chậm, thiếu đồng bộ… Cần nêu thêm nữa: chính sách đất đai có nhiều bất cập, quy hoạch, thiết kế, mỹ quan đô thị còn nhiều vấn đề cần điều chỉnh. - Trang 47. Phần (2). Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng số lượng, quy mô với nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo - nên thêm “… đào tạo ở các cấp” để ngành giáo dục thấy được những khuyết điểm trong những năm qua.

2. Về tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới: - Tôi nhất trí: dự báo tình hình trên thế giới trong những năm tới. - Tôi chưa hoàn toàn nhất trí dự báo tình hình trong nước trong những năm tới: Nếu chỉ thấy đà từ những năm trước thì hoàn toàn phấn khởi. Nhưng chúng ta cần thấy những mặt trái của cơ chế thị trường cần khắc phục, đó là “nhiều người thiếu trách nhiệm, thiếu quan tâm đến lợi ích cộng đồng, thiếu bảo vệ môi trường sống, v.v…” - Các mục tiêu, nhiệm vụ trong 5 năm tới cũng vậy, tôi đọc chỉ thấy mặt thuận, chưa thấy rủi ro thách thức cần né tránh. Nghĩa là thiếu hẳn mục đánh giá rủi ro, khó khăn, thách thức để mọi thành viên trong xã hội thấy được, cùng tìm cách khắc phục. - Tôi không đủ khả năng đánh giá về các chỉ tiêu kinh tế xã hội….

3. Về đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế… (Trang 55. Mục 5) Tập trung xây dựng, tạo bước đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng… Tôi đề nghị ghi thêm “Giãn bớt xây dựng các trường đại học, bệnh viện ra xa trung thâm đô thị thành phố”… để giảm bớt ách tắc giao thông và áp lực cuộc sống đô thị.

4. Tôi không có ý kiến gì về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

6. Chăm lo phát triển văn hóa - Về phương hướng củng cố và tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú đa dạng. Một mối lo chung khác là “Văn hóa công sở, văn hóa nơi công cộng (nơi du lịch, nơi đình chùa, nơi bến xe, bến tàu v.v…) gần như bị bỏ ngỏ trong nhiều năm, thỉnh thoảng có đề cập đôi chút xong rồi lại bỏ đấy, gây bức xúc cho khách du lịch trong và ngoài nước, cho người dân, tức hiện tượng chèo kéo, gạ gẫm khách ở mọi thể loại dịch vụ với giá “cắt cổ”. Vậy những vấn đề này ai chịu trách nhiệm, ai lo toan dàn xếp cho ổn, ai sẽ gây dựng cho người dân có ý thức nhường nhịn nhau nơi đông người. Có như vậy thì các hiện tượng xã hội mới ít xảy ra. (Ở nhiều nước, họ làm việc này rất tốt, khách du lịch đến 1 lần, muốn quay lại lần 2, lần 3 và giới thiệu cho nhiều người cùng đến). - Về phương hướng phát triển thông tin đại chúng: Tôi có ý kiến đề nghị: Làm thế nào và bao giờ thì đa số người dân thích đọc báo và người dân được đọc báo. (Có như vậy thì mọi chủ trương đường lối, nhiều thói hư tật xấu trong xã hội mới kịp thời được nắn chỉnh, hoặc ý thức tham gia giao thông mới được nâng lênv.v… Ở nhiều nước, ý thức đọc báo của người dân rất tốt, mọi lúc, mọi nơi đều thấy người dân chăm chú đọc). Cần làm rõ khái niệm “Xã hội học tập” để đại đa số người dân làm theo, nếu chỉ nêu cụm từ “xã hội học tập” tôi e rằng sẽ bị hiểu theo kiểu xã hội hóa giáo dục thành mọi người muốn học phải đóng góp.

7. Thực hiện có hiệu quả tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội trong từng bước và từng chính sách phát triển - Vấn đề tạo điều kiện giải quyết ngày càng nhiều việc làm, đặc biệt là cho nông dân…. Chưa thấy trình bày những điều kiện cần và đủ để ý tưởng trở lên khả thi. - Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân…. Theo tôi vấn đề tuyên truyền, giáo dục ý thức tự bảo vệ sức khỏe cho người dân là rất quan trọng, làm sao gây dựng cho người dân có ý thức về y tế cộng đồng. Theo cách này không tốn kém lắm. Bằng hình thức tờ rơi và các đoàn tuyên truyền. (Không nên chỉ dựa vào tivi, đài, báo vì nhiều người dân có đọc và nghe đâu?) Mục XIII, IX, X, XI (trang 64, 65, 67): Tôi không có ý kiến gì, tuyên truyền, giáo dục, kiểm tra đôn đốc đến từng chi bộ thì đã quá tốt. Mục XII. Nâng cao, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng: Tôi thấy mục này cần nêu các điểm cụ thể như thế nào để “quy” trách nhiệm cá nhân của những người đứng đầu chính phủ, các bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội thấy được vai trò trách nhiệm trước cộng đồng (những người đã tín nhiệm bầu những cá nhân đó - gánh vác trọng trách với xã hội).

Tôi thấy mục (7) trang 73 về Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát ghi: “Các cấp ủy, tổ chức đảng phải quan tâm nhiều hơn nữa” là chưa thỏa đáng mà cần ghi “Các cấp ủy, tổ chức đảng phải coi kiểm tra, giám sát theo điều lệ Đảng là hoạt động thường kỳ (có thể 2 lần mỗi năm). Mục cuối cùng, trang 74 có ghi “Tập trung giải quyết một số vấn đề xã hội bức xúc (suy thoái đạo đức, lối sống, tệ nạn xã hội, trật tự, kỷ cương xã hội), để từ xã hội ở đây còn chung chung quá mà cần ghi ….. kỷ cương trong gia đình, nơi công sở, trường học, bệnh viện, nơi du lịch danh lam thắng cảnh. Có như vậy các ông Bộ trưởng mới thấy được trách nhiệm của mình. Tóm lại. Toàn bộ văn kiện mới chỉ thấy toàn Đảng, toàn dân sẽ tiến theo hướng thuận chưa thấy hướng ứng phó với những bất thuận với những mặt trái của xã hội. - Ví dụ: Cần thêm mục những rủi ro, thách thức có thể gặp phải, hoặc thêm mục trách nhiệm các cá nhân lãnh đạo phải chịu trách nhiệm với những hoạt động của mình…