Bộ Y tế đề xuất xây dựng dữ liệu quốc gia về mỹ phẩm

Hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị định về quản lý mỹ phẩm do Bộ Y tế chủ trì soạn thảo vừa được Bộ Tư pháp công bố.

Tại dự thảo, Bộ Y tế đề xuất xây dựng mã định danh mỹ phẩm bằng việc xây dựng lại cấu trúc số tiếp nhận phiếu công bố để xác định xuất xứ mỹ phẩm, phân loại mỹ phẩm.

Bộ đề xuất quy định trách nhiệm của doanh nghiệp đưa sản phẩm ra thị trường trong việc nhãn bao bì ngoài phải được in mã vạch (Bar Code), mã QR (Quick Response) hoặc mã Data Matrix Code (DMC) nhằm quản lý, nhận diện, truy xuất nguồn gốc.

Bộ Y tế lý giải, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, một số hình thức kinh doanh mới trong lĩnh vực mỹ phẩm như bán hàng trực tuyến (online) trên các trang thương mại điện tử (website) và sàn giao dịch thương mại điện tử về mỹ phẩm, phương thức đa cấp… ngày càng phát triển, gây khó khăn cho quản lý.

"Việc giới thiệu, quảng cáo mỹ phẩm giả, nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng trên mạng xã hội, trang thương mại điện tử cũng như việc kinh doanh không có cửa hàng khiến cơ quan kiểm tra gặp nhiều khó khăn do không xác định được chủ thể, không có hàng hóa để xử lý vi phạm", Bộ Y tế nêu thực tế.

Hiện nay, mỹ phẩm không có thông tin số tiếp nhận phiếu công bố, không có thông tin về tên, địa chỉ nhà sản xuất trên nhãn (trên nhãn chỉ có thông tin về nước sản xuất và tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường) gây khó khăn xác định nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm khi cần truy vết, kiểm tra, xác minh.

Hơn nữa, Bộ Y tế cho rằng cần thiết phải xây dựng dữ liệu quốc gia về mỹ phẩm thông qua việc xây dựng hệ thống thông tin tổng thể quản lý và truy xuất nguồn gốc mỹ phẩm.

Hệ thống dịch vụ công trực tuyến "Cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu" được Cục Quản lý Dược triển khai từ năm 2015, kết nối cơ chế hải quan một cửa từ năm 2017. Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, hệ thống này chỉ giải quyết hồ sơ công bố mỹ phẩm nhập khẩu.

Trong khi đó, việc công bố mỹ phẩm trong nước tại Sở Y tế thì có địa phương giải quyết bản giấy và có địa phương giải quyết hồ sơ trực tuyến, chưa kết nối với các hệ thống trung ương thành hệ thống thống nhất, chưa được pháp lý hóa hệ thống (phần mềm) trực tuyến về công tác quản lý mỹ phẩm.

Từ đó gây nên vướng mắc pháp lý cho các địa phương triển khai hệ thống trực tuyến về công bố mỹ phẩm sản xuất trong nước.

Theo thống kê từ năm 2012-2022, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã kiểm tra hậu mại (sau bán) 309 công ty sản xuất mỹ phẩm trong nước và kinh doanh mỹ phẩm nhập khẩu, thu hồi hơn 3.300 số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm; đình chỉ lưu hành, thu hồi 519 sản phẩm vi phạm chất lượng.

Quá trình kiểm tra của các cơ quan ở trung ương và địa phương gặp không ít khó khăn khi cơ sở sản xuất mỹ phẩm có địa chỉ khó tìm, sản xuất theo thời vụ nên thường đóng cửa khi tiến hành thanh, kiểm tra đột xuất.

"Số lượng kinh doanh mỹ phẩm quá nhiều, không đủ nhân lực để thực hiện thanh tra thường xuyên. Lực lượng thanh tra đã được củng cố, kiện toàn song vẫn còn quá mỏng so với yêu cầu khối lượng công việc thực tế", Bộ Y tế thông tin.