Bộ trưởng Võ Hồng Phúc: Tôi không liên quan đến vụ Rusalka!

Vụ án Nguyễn Đức Chi (Rusalka) là một trong những vụ lừa đảo về kinh tế nổi cộm nhất năm 2005 với số tiền bị chiếm đoạt lên tới 165 tỉ đồng. Dư luận không thể không thắc mắc vì sao một đối tượng bất hảo như vậy lại dễ dàng có trong tay nhiều dự án “béo bở” đến thế. Chính vì vậy, Bộ trưởng Phúc đã dành phần lớn thời gian để trả lời các câu hỏi xoay quanh vụ án này. Ngoài ra, vấn đề chất lượng đầu tư, tăng trưởng kinh tế, quy hoạch yếu kém, lãng phí vốn ODA... cũng được các đại biểu mang ra tranh luận với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư sáng nay.

Mở đầu phiên chất vấn là đại biểu Dương Kim Anh (Trà Vinh). Sau nhiều phút vòng vo khiến Phó chủ tịch QH Nguyễn Văn Yểu nhắc nhở đến hai lần, bà Kim Anh mới đưa ra được thắc mắc: “Bộ trưởng trả lời chất vấn hai vấn đề không đúng, đó là việc tổng giám đốc Tổng công ty lương thực Miền Nam  không quen Bộ trưởng, và Bí thư tỉnh uỷ có buổi làm việc như Bộ trưởng nói là không đúng” (trong vụ án Rusalka của Nguyễn Đức Chi).

Bộ trưởng Phúc tái khẳng định: “Tôi không quen giám đốc công ty lượng Trà Vinh, không quen Cty lương thực miền Nam, nhưng đồng chí Nguyễn Thái Bình (bí thư tỉnh uỷ Trà Vinh) đã đề nghị gặp tôi và kéo theo Tổng giám đốc công ty lương thực miền Nam. Văn bản của tỉnh Trà Vinh trình bày rất “thảm thiết”, số nợ của công ty Lương  thực Trà Vinh tới 48 tỉ nên các doanh nghiệp trên địa bàn không được vay vốn. Với tư cách bộ trưởng, nhiều anh em khuyên tôi không xử lý nhưng tôi đề nghị phải xử lý, miễn là đúng luật. Cái đau là cả hai công ty bị lừa đều nghèo cả. Lương tâm tôi không chấp nhận”.

Đại biểu Đỗ Trọng Ngoạn không thoả mãn với phần trả lời bằng văn bản của Bộ trưởng nên vẫn giữ nguyên quan điểm và câu hỏi về chất lượng đầu tư năm 2005 không hơn gì năm 2004. “Mía đường có cứu vãn được không, đánh bắt xa bờ có cứu vãn được không, dự án Chè Nhật bản thất bại, lúa lai làm một số tỉnh lao đao có cứu vãn được không? dự án khí điện đạm Cà Mau chậm như thế có cứu vãn được không? xóa đói giảm nghèo có giảm không?”, ông Ngoạn dồn dập.

Theo giải trình của Bộ trưởng Phúc, các chương trình không hiệu quả hầu hết là hậu quả của năm, mười năm về trước, bây giờ chỉ là khắc phục.

Ông Ngoạn truy tiếp: “Tôi muốn hỏi các dự án lớn vẫn đưa vào thực hiện năm 2005 cơ? Nông dân Nghệ An lao đao vì lúa lai, rồi Chè Nhật bản cũng là 2005, rồi khí điện đạm Cà Mau, QH đề nghị 2005 phải hoàn thành bây giờ không thực hiện được. Những cái đó có phải cũ đâu”. “Bộ trưởng nói các nơi bị lừa, vậy bộ trưởng có bị lừa không?”.

“Tôi không bị lừa, tôi rất tỉnh táo vì tôi là người xử lý hậu quả nên phải sáng suốt”, Bộ trưởng Phúc khẳng định. “Chúng ta có bị lừa vì hồ sơ là giả, toàn bộ hồ sơ giả hết ông Igo, ông  Ivan ở nước ngoài đều giả hết. Nhưng tôi không bị lừa, lừa từ năm 1999 đến năm 2002 tôi mới về (bộ KH-ĐT ). Về khí điện đạm, chúng ta phải bàn lại với nhà đầu tư về giá cả, chúng ta không thế làm bằng bất cứ giá nào nên chậm, còn các dự án khác hiện vẫn đang xử lý”, ông Phúc nói.

Không chỉ đặt câu hỏi về chất lượng đầu tư, ĐB Ngoạn còn tiếp tục chất vấn về vụ Nguyễn Đức Chi: “Bộ trưởng nói vụ này là làm đúng luật, thế có phải là luật sai không? Tôi đọc thấy một loạt  biến đổi, ban đầu không cho liên danh nước ngoài, sau lại cho, ban đầu không cho vốn, sau lại cấp vốn. Nếu bộ trưởng không cho phép, Đức Chi không thể điều chỉnh, ngoắc với rất nhiều nơi. Đức Chi làm được thế là do bộ trưởng đã thay đổi nhiều lần…”. Rồi ông tự kết luận: “Bất cứ là ở đâu sai nhưng bộ trưởng là tư lệnh lĩnh vực, tôi chưa nói đến tiêu cực nhưng đây là buông lỏng quản lý và đó là trách nhiệm của bộ trưởng”.

Bộ trưởng đáp rằng đã xử lý đúng và Bộ KH-ĐT chưa cấp phép gì ngoài giấy phép đầu tư và giấy phép điều chỉnh.  

Trước bức xúc về việc chất lượng tăng trưởng kinh tế năm 2005 không hơn gì năm 2004, Bộ trưởng Phúc lập luận, tốc độ tăng trưởng kinh tế của ta vẫn đạt 8,4% là mức tăng cao nhất trong vòng 9 năm gần đây. Năng suất lao động xã hội đã tăng từ 17 triệu đồng/lao động năm 2004 lên 19 triệu đồng/lao động năm 2005.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Trân đặt câu hỏi: “Nhiều ý kiến cho rằng, bộ KH-ĐT quá chú trọng tăng trưởng vốn đầu tư phát triển để tăng GDP mà xem nhẹ hiệu quả sử dụng vốn, đặc biệt là vốn nhà nước. Chiến lược của bộ thông qua đầu tư trong kế hoạch 5 năm tới là gì?”.

Bộ trưởng Phúc cho biết đã có dự thảo về chiến lược phát triển năm năm, hiện đang tiếp tục hoàn chỉnh. Ông Phúc thừa nhận qui hoạch có vấn đề nhưng có những qui hoạch vì vấn đề xã hội chung. Và ông dành tới 10 phút đồng hồ để “hùng biện” về sự đầu tư cho các vùng, “chúng ta có 54 dân tộc và không thể để dân tộc nào về sau, tư tưởng, tâm nguyện của tôi là như vậy”, ông Phúc nhấn mạnh.

Tỏ ra thất vọng với lời giải trình của Bộ trưởng, đại biểu Trân gay gắt hơn: “Đồng chí không nên nói như vậy để giải thích cho sự thiếu qui hoạch của mình. Tôi là người ủng hộ khí điện đạm Cà Mau, ủng hộ Dung Quất, ủng hộ đầu tư phát triển ở các vùng đói, nghèo, cái tôi muốn nói là khảo sát, thiết kế để định thời gian làm. Chúng ta không nên giấu nhau là khâu qui hoạch của chúng ta còn rất yếu và đó là cái tôi muốn nói. Chứ không phải là việc đầu tư để phát triển hài hoà giữa các vùng miền, đồng chí đừng nói cái đó để che giấu cái yếu kém trong qui hoạch”.

Đại biểu Huỳnh Minh Hoàng đặt câu hỏi về vốn ODA: Trong báo cáo của Chính phủ về trồng 5 triệu ha rừng, chúng ta có 45 dự án với tổn số vốn 371 tỉ đồng mà kết quả trồng được vài chục ha, bình quân 8,2 tỉ đồng cho một dự án chỉ trồng được 1ha rừng trong khi chi phí trung bình của ta chỉ có 5triệu/ha. Với nguồn vốn trên chúng ta có thể trồng 74.200ha rừng. Như thế, sử dụng vốn ODA là rất lãng phí. Bộ trưởng phải có trách nhiệm làm rõ vấn đề trên.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Phúc giải thích rừng trồng ở khu ngập mặn thì chi phí phải khác. Rừng ngập mặn đang được một số tổ chức quốc tế thí điểm với mục tiêu về môi trường, sinh thái. Mục tiêu này  khác với mục tiêu trồng 5 triệu ha rừng.

Sau Bộ trưởng Võ Hồng Phúc, Bộ trưởng Công nghiệp Hoàng Trung Hải đăng đàn với những vấn đề về giá điện mới, vụ điện kế điện tử, dự án Dung Quất, khí điện đạm Cà Mau...

Đức Hòa - Hồng Hạnh