Bộ trưởng Nông nghiệp: Dịch corona khiến nông nghiệp tổn thương nghiêm trọng

Chiều nay, 3/2, Bộ NN&PTNT đã tổ chức hội nghị thúc đẩy thương mại, phát triển sản xuất nông sản trước tác động của dịch bệnh corona.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận định, năm Canh Tý 2020 nhuận hai tháng 4, miền Bắc đang thời kỳ mưa phùn là điều kiện thuận lợi cho dịch corona phát triển.

Ông Cường đánh giá, dịch corona sẽ còn diễn biến phức tạp trong thời gian tới. Ngoài đe dọa đến tính mạng con người, dịch corona còn đang làm tổn thương nghiêm trọng đến nền kinh tế của các ngành, trong đó, ngành nông nghiệp được dự báo sẽ tổn thương rất nặng nề.

"Trung Quốc là thị trường khổng lồ của nông sản Việt Nam. Do dịch corona nên phía Trung Quốc đã hạn chế giao dịch nông sản. Trong nhóm rau quả thì thanh long là ngành hàng chịu tổn thương nhất. Ngoài nông sản, dịch corona còn làm tổn thương trực tiếp đến đầu tư giữa Việt Nam và Trung Quốc, do hạn chế đi lại giữa 2 bên, nên các doanh nghiệp chưa thể nối lại đàm phán" - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết.

Ông Cường cho biết, chính những thách thức khó khăn nói trên, hôm nay, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị để cùng nhận dạng chính xác về nguy cơ tổn thương do dịch corona bùng phát. Hội nghị nhằm tìm ra các giải pháp đối phó để giảm thiệt hại.

Tuy nhiên, ông Cường cho rằng, chính những thách thức khó khăn như vậy lại là thời cơ tạo áp lực cho việc tái cơ cấu nông nghiệp nhanh và sâu sắc hơn.

Ông Cường nói: "Chợ cũ nguy cơ rủi ro cháy thì không ngồi đó mà khóc, mà phải nghĩ để bàn giải pháp xây chợ mới. Đây là tiền đề và là áp lực buộc chúng ta phải tái cơ cấu sâu sắc hơn nữa nông nghiệp, chứ không phải đợi đến khi xảy ra sự cố gì mới đi bàn các giải pháp chắp vá, phải nghĩ đến các giải pháp xa hơn, để không bán hàng chỗ này thì bán hàng chỗ khác, không bán hôm nay thì phải có giải pháp bán hôm sau hoặc lâu hơn nữa".

Về nhận định tác động của dịch corona đến thương mại nông sản giữa Việt Nam và Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết: Với diễn biến phức tạp, khó lường của dịch corona trong những ngày gần đây và những động thái của Chính phủ Trung Quốc trong việc hạn chế giao dịch hàng hóa để tránh tình trạng tập trung đông người tạo điều kiện cho dịch bệnh có cơ sở lây lan trên diện rộng, dự báo dịch corona sẽ có những tác động tiêu cực đến thương mại nông lâm thủy sản hai nước.

Đối với mặt hàng trái cây chủ lực, nhất là thanh long, dưa hấu chiếm tỷ trọng lớn phục vụ thị trường Trung Quốc trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán và lễ sau Tết: Qua rà soát, từ nay đến hết rằm tháng Giêng âm lịch, tại tỉnh Long An lượng thu hoạch thanh long khoảng 21.600 tấn. Đợt tiếp theo từ ngày 8/2-28/2 thu hoạch khoảng 54.000 tấn. Đầu tháng 3, tại Tiền Giang thu hoạch khoảng 10.000 tấn, Bình Thuận khoảng 100.000 tấn... Hầu hết các sản phẩm trái cây nêu trên là xuất khẩu tươi, chưa qua chế biến. Tuy các địa phương đã hướng dẫn, chủ động trong điều chỉnh kế hoạch sản xuất nhưng tình trạng ùn tắc, dư cung cục bộ sẽ diễn ra do việc hạn chế giao dịch tại các cặp chợ biên giới trên địa bàn tỉnh Quảng Tây, Vân Nam, lịch nghỉ Tết Nguyên Đán của Trung Quốc kéo dài và các biện pháp đảm bảo công tác phòng chống dịch Viêm phổi cấp được triển khai từ cả hai phía (đến tối ngày 2/2/2020, theo cập nhật có khoảng 175 xe thanh long loại 20 tấn/xe tại Lạng Sơn).  

Đối với các sản phẩm từ chăn nuôi được xuất khẩu sang Trung Quốc, đặc biệt là sản phẩm sữa Việt Nam mới được phép xuất khẩu chính ngạch từ tháng 10/2019, việc xuất khẩu sẽ gặp khó khăn khi thông thương nội địa và quốc tế của Trung Quốc bị đình trệ do tác động của dịch bệnh corona.

Đối với xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc năm 2019 vẫn có mức độ tăng trưởng khá (tăng 22% so với 2018), đặc biệt là tháng 12/2019 đã tăng 36,2% so với tháng 11/2019, trong đó một số sản phẩm có mức tăng trưởng mạnh như: tôm tăng 17%, cá tra tăng 61,5%; mực và bạch tuộc tăng 16,1%. Nhìn chung xu hướng xuất khẩu thủy sản đang có xu hướng tăng lên, tuy nhiên trong Quý I/2020, do Trung Quốc đã thông báo tạm dừng khiến cho việc xuất khẩu thủy sản gặp khó khăn về thời điểm giao hàng. Cụ thể, nhiều nhà nhập khẩu Trung Quốc đã thông báo cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tạm dừng việc giao hàng cho đến hết ngày 9/2/2020 hoặc cho đến khi có thông tin bình thường hóa các hoạt động trở lại từ Chính phủ Trung Quốc.

Cuối cùng, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đã đưa ra một số kiến nghị và giải pháp, trong đó, kiến nghị với Bộ Công Thương chỉ đạo các thương vụ/ văn phòng Xúc tiến thương mại Việt Nam ở nước ngoài đẩy mạnh thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng cho hàng hóa nông lâm thủy sản; Phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong các hoạt động xúc tiến thương mại nông lâm thủy sản, nhất là thúc đẩy tiêu thụ nội địa theo các chuỗi siêu thị, bán lẻ.

Tăng cường quản lý nhà nước về thương mại, quản lý thị trường, lưu thông, cung ứng hàng hóa. Phối hợp với Bộ NN&PTNT tăng cường các đoàn kiểm tra về chất lượng sản phẩm nông lâm thủy sản và an toàn thực phẩm; kiên quyết xử lý các hành vị trục lợi, ép giá, gian lận thương mại, gây tâm lý hoang mang cho người sản xuất và tiêu dùng.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho biết, để giải quyết về câu chuyện xuất nhập khẩu nông sản, Bộ Công thương sẽ vào cuộc quyết liệt, chỉ đạo các thương vụ tìm các thị trường mới. Khuyến nghị bà con nông dân điều chỉnh lại sản xuất, tăng cường tiêu thụ nội địa. Đối với những lô hàng nông sản không xuất khẩu được chính ngạch sẽ hướng dẫn để xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc; khi chợ biên giới Trung Quốc mở cửa, sẽ ưu tiên xuất khẩu những lô hàng không phải xuất khẩu chính ngạch để lưu thoát hàng hóa;...

Nguyễn Dương