Bò tót bị giết trong Khu bảo tồn thiên nhiên?

Người dân xã Triệu Nguyên, huyện Đakrông (Quảng Trị) cho biết: hơn một tháng nay, tại vùng rừng Trừ Lấu, nơi giáp ranh giữa 3 huyện Đakrông, Triệu Phong và Cam Lộ xuất hiện một đàn bò tót khoảng 15 con. Đây không phải lần đầu tiên bò tót xuất hiện trong vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông.

Từ năm 2004 trở về trước, loài động vật hoang dã quý hiếm này thường xuyên có mặt tại các khu rừng nói trên nhưng càng về sau do sự tác động của con người đến môi trường sống, đặc biệt là nạn săn trộm, đã làm cho đàn bò tót hoảng sợ và di tán đi nơi khác.

Năm 2004, Khoa Quản lý bảo vệ tài nguyên rừng và môi trường thuộc Trường Đại học Lâm nghiệp Hà Nội tiến hành khảo sát, nghiên cứu một số đặc điểm sinh học và sinh thái học bò tót ở đây. Các cán bộ khoa học cùng với cán bộ kiểm lâm và thợ săn đã khảo sát theo các tuyến từ xã Triệu Nguyên đi theo hướng Tây lên đỉnh đồi Hai Vú, rồi từ đó lại theo hướng Tây Bắc về đến xã Ba Lòng (Đakrông) với tổng chiều dài tuyến xác định trên bản đồ qui đổi là 10.600m.

Tại khu đồi Hai Vú, Khe Ngàn với tổng chiều dài 15.000m, đoàn khảo sát đã thu thập được những dấu vết của đàn bò tót có số lượng 10 - 13 con. Ngoài ra, rải rác trong các vùng rừng Triệu Nguyên, Ba Lòng, đoàn còn tìm thấy rất nhiều dấu chân và xương bò tót...

Ông Trần Hòa (54 tuổi), một thợ săn kì cựu đang sống tại xã Triệu Nguyên nói: “Các thợ săn do không hiểu biết nên đã ngang nhiên bắn hạ bò tót để lấy da và bộ sừng bò tót để bán”. Cũng theo ông Hòa, nếu như trước đây bò tót rất dạn dĩ, thường lao vào người khi cảm thấy bị đe dọa thì bây giờ bò tót đánh hơi thấy người, thậm chí chỉ cần một tiếng ho là chúng đã tháo chạy. Mặc dù vậy, bò tót vẫn tồn tại ở khu vực rừng Trừ Lấu do tại đây có nguồn nước, thức ăn rất thích hợp.

Ngày 22/6/2006, trao đổi với chúng tôi về thông tin bò tót ở rừng Trừ Lấu, ông Nguyễn Văn Cảnh - Phó giám đốc Khu bảo tồn Thiên nhiên Đakrông - khẳng định: “Chỉ là tin đồn, chưa có bất kỳ cán bộ, nhân viên kiểm lâm trên địa bàn huyện Đakrông nhìn thấy bò tót” (?!).

Tuy nhiên, trong quá trình thu thập tài liệu, chúng tôi đã vô tình “tìm thấy” một cái đầu và 4 chân của 1 con bò tót còn tươi ngay tại… trụ sở làm việc của khu bảo tồn! Cái chết của con bò tót đã nói lên nhiều điều…

Ông Lê Thanh Tuyền - Trưởng phòng kỹ thuật đành phải xác nhận: “Con bò tót đã bị giết hại tại rừng Trừ Lấu cách đây khoảng 10 ngày”. Tuy nhiên, bằng cách nào khu bảo tồn lại có được phần đầu và 4 chân bò tót thì ông Tuyền không biết. Chúng tôi đã tìm cách “nối lại” liên lạc với ông Nguyễn Văn Cảnh nhưng không được. Cán bộ khu bảo tồn cho biết ông Cảnh đã vắng mặt ở cơ quan, trong khi điện thoại cầm tay mặc sức đổ chuông!

Cùng ngày, chúng tôi đã liên lạc qua điện thoại với ông Nguyễn Văn Long - Giám đốc Khu Bảo tồn Thiên nhiên Đakrông (cán bộ cấp dưới của ông Long cho biết, ông Long đang ở Hà Nội - PV), ông Long đã trả lời bằng một câu hỏi khó hiểu: “Bò tót nào?” - Bò tót có cái đầu và 4 chân nằm tại khu bảo tồn, chúng tôi trả lời ông Long như thế và ông Long hứa sẽ trả lời chúng tôi sau ít phút nhưng đến nay vẫn bặt vô âm tín!

Theo kinh nghiệm của ông Trần Hòa, bò tót không thể chết nếu bị mắc bẫy do chúng khỏe đến mức có thể giật phăng bẫy để tự thoát thân khi gặp nạn. Cái chết của con bò tót tại… trụ sở khu bảo tồn chắc chắn là bị bắn. Nhưng ai đã bắn nó và bằng cách nào Khu bảo tồn Thiên nhiên Đakrông có được nó thì vẫn nằm trong vòng bí ẩn.

Hy vọng rằng chúng tôi sẽ có thông tin khi có câu trả lời từ phía cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Trị để đáp ứng sự quan tâm của bạn đọc và dư luận.

Theo Minh Thắng - Thiên Sơn

Sài Gòn Giải Phóng