Bộ KH&CN: Tránh những nhận định thiếu căn cứ về tình trạng cá chết

Cuộc họp tập trung vào việc chia sẻ kết quả khảo sát, phân tích; chia sẻ năng lực của các đơn vị nghiên cứu; trao đổi chuyên môn giữa các nhà khoa học, nhà quản lý liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau bao gồm: nuôi trồng thủy sản, môi trường, địa chất- địa vật lý biển, hóa học, cơ học, công nghệ vũ trụ, kiểm định an toàn vệ sinh thực phẩm, lọc hóa dầu, khai thác khoáng sản.

Tổng hợp lại, cho đến ngày 26/4/2016, đã có nhiều đơn vị nghiên cứu và quản lý của các bộ, ngành, địa phương triển khai các công việc khảo sát, phân tích, đánh giá và đưa ra nhiều nhận định khác nhau. Cụ thể là: Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): thành lập đoàn công tác cùng với Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, Viện nghiên cứu Hải sản, đã tiến hành lấy mẫu cá chết trong lồng tại Hà Tĩnh; mẫu nước, mẫu trầm tích, sinh vật phù du tại Quảng Trị, Quảng Bình và Thừa Thiên - Huế;

Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): đã phân tích mẫu môi trường và bệnh dịch thủy sản; Viện Nghiên cứu Hải sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): đã phân tích mẫu môi trường nước và tảo độc, khảo sát và nghiên cứu về hải dương và dòng chảy ven bờ;

Viện Môi trường nông nghiệp (Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam): đã tiến hành phân tích các mẫu cá, mẫu nước do Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 thu thập được để phân tích độc tố; Các Viện nghiên cứu thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam: đã tiến hành lấy mẫu cá chết và quan trắc môi trường, dòng hải lưu, quan trắc ảnh vệ tinh; Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường): đã lấy mẫu nước biển, nước thải, mẫu cá chết; Viện Kiểm định an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (Bộ Y tế): đang tiến hành phân tích mẫu cá chết do Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi;

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Tĩnh: đã phối hợp với các cơ quan có liên quan lấy mẫu cá chết để phân tích; Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Bình: đã tiến hành lấy mẫu nước và phân tích; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình: đã phối hợp với các cơ quan có liên quan tiến hành lấy mẫu cá chết, mẫu nước, tảo và chất đáy để phân tích; Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh Quảng Trị: đã lấy mẫu cá gửi cho Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng 2 Đà Nẵng đề nghị kiểm tra một số yếu tố gây độc kim loại nặng; Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên - Huế: đã khảo sát lấy mẫu nước mặt, mẫu trầm tích để phân tích.

Như vậy, việc phân tích, đánh giá hiện tượng hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh miền Trung đang được các đơn vị nghiên cứu khẩn trương tiến hành và đưa ra nhiều đánh giá và nhận định. Tuy nhiên, để có thể đưa ra kết luận một cách khoa học, khách quan, toàn diện về hiện tượng này, cần có sự phối hợp, chia sẻ thông tin và nguồn lực giữa các đơn vị nghiên cứu của các bộ, ngành khác nhau. Cần tránh những nhận định khi chưa có đầy đủ căn cứ xác định nguyên nhân của hiện tượng nêu trên.

Theo đánh giá của Bộ KH&CN, việc vội vàng đưa ra những nhận định về cá chết hàng loat ở miền Trung khi chưa có minh chứng khoa học xác thực, sẽ đẩy ngành du lịch, ngư nghiệp, chế biến hải sản... gặp những khó khăn nhất định.

Nguyễn Hùng