Bộ GTVT đề xuất không mở đường qua khu sinh quyển thế giới

Ngày 7/7, Bộ GTVT có văn bản gửi Thủ tướng về Dự án xây dựng cầu Mã Đà và quốc lộ 13C nối tỉnh Đồng Nai với Bình Phước.

Trong văn bản này, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn cho biết, phương án kiến nghị lên Thủ tướng sau khi lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương liên quan và trên cơ sở phân tích, so sánh các phương án.

"Bộ GTVT nhận thấy phương án xây cầu Mã Đà và mở đường xuyên Khu dự trữ sinh quyển thế giới (khu bảo tồn) kinh phí rất lớn, ảnh hưởng diện tích rừng. Do vậy, Bộ GTVT kiến nghị lựa chọn phương án không làm đường đi xuyên vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Đồng Nai" - Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nêu rõ và cho rằng nghiên cứu bổ sung phương án kết nối tỉnh Bình Phước với đường vành đai 4 TPHCM, không qua cầu Mã Đà là khả quan nhất.

Trước đó, Bình Phước nhiều lần đề xuất xây dựng tuyến kết nối với Đồng Nai, điểm đầu tại đường tỉnh 741 (TP Đồng Xoài) đi theo đường tỉnh 753, đến vị trí giáp ranh khu bảo tồn sẽ xây cầu Mã Đà kết nối tỉnh Đồng Nai. Tuy nhiên phương án này gây nhiều tranh cãi, phản ứng của dư luận vì Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai từ lâu được xem là "lá phổi xanh" của vùng Đông Nam Bộ.

Tỉnh Bình Phước cũng đề nghị Đồng Nai phối hợp làm cầu Mã Đà, nhưng sau nhiều năm 2 tỉnh này vẫn chưa thống nhất được phương án kết nối giao thông.

Đánh giá phương án tỉnh Bình Phước đề xuất, Bộ GTVT cho biết có khó khăn là tuyến đi qua vùng lõi rừng gây ra các tác động lớn, chia cắt vùng lõi, phân mảnh hệ sinh thái, ảnh hưởng đến hành lang liên kết đa dạng sinh học do các phương tiện lưu thông. Nơi đây có di tích lịch sử cách mạng là Trung ương cục miền Nam, Khu ủy miền Đông Nam Bộ, địa đạo suối Linh và là nơi yên nghỉ của hàng ngàn liệt sĩ trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước.

"Nếu làm đường xuyên lõi Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai còn gây ra các tác động lớn đến hệ sinh thái, vướng mắc về Luật Đa dạng sinh học và các điều ước quốc tế; chưa phù hợp với Luật Lâm nghiệp, Luật Di sản văn hóa, Luật Bảo vệ môi trường, chưa phù hợp với các chủ trương của Đảng, Chính phủ" - lãnh đạo Bộ GTVT cho hay và nhấn mạnh khu bảo tồn này được UNESCO công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Việt Nam vào năm 2011, vì vậy cần được bảo vệ nghiêm ngặt và thực hiện đúng các cam kết.

Hồi tháng 6, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam cũng có công văn đề cập về dự án xây dựng cầu Mã Đà và quốc lộ 13C nối tỉnh Đồng Nai với Bình Phước, đi qua vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai.

Theo UNESCO, việc xây dựng đường cao tốc đi qua vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai làm hệ sinh thái bị chia cắt dẫn đến mất tính liên tục, sự liên kết của các hành lang đa dạng sinh học bị phá vỡ, ảnh hưởng xấu đến môi trường sống của các loài động vật quý hiếm và làm chết động vật hoang dã do phương tiện lưu thông trên đường, gây ra ô nhiễm đất, nước và không khí do chính quá trình xây dựng đường gây ra. 

Cơ quan này nhận định, những tác động của việc làm đường xuyên qua khu sinh quyển sẽ dẫn đến suy thoái môi trường, mất môi trường sống, đa dạng sinh học và không đáp ứng được các tiêu chí và chức năng của vùng lõi của sinh quyển. Việc xây dựng cầu Mã Đà và dự án đường cao tốc sẽ không phù hợp với mục tiêu bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học của pháp luật Việt Nam.