Bộ Công an kiến nghị không hợp thức hoá condotel, officetel thành nhà ở

Bộ Công an vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ để bày tỏ bất cập trong quy hoạch pháp luật liên quan đến căn hộ du lịch (condotel), biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú (officetel).

Số liệu của Hiệp hội bất động sản Việt Nam cho thấy, cả nước đang có khoảng 82.902 căn hộ du lịch, 28.099 biệt thự du lịch, 12.617 phòng khách sạn, 15.663 căn shophouse tập trung tại Hà Nội, TPHCM, Quy Nhơn, Bình Thuận, Khánh Hoà, Đà Nẵng, Kiên Giang, Quảng Ninh, Bà Rịa- Vũng Tàu… Khoảng 16.523 căn hộ văn phòng kết hợp lưu trú, tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TPHCM.

“Hoạt động đầu tư, kinh doanh, mua bán, chuyển nhượng các loại hình bất động sản trên diễn ra dưới nhiều hình thức phức tạp, nhưng quy định của pháp luật liên quan chưa đầy đủ, tồn tại nhiều bất cập gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước, rủi ro cho người mua nhà, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, an ninh trật tự”- Bộ Công an cho hay.

Quá nhiều bất cập, lỏng lẻo

Bộ Công an cho biết, tháng 10/2019 Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định 3720 về Quy chế quản lý, kinh doanh loại hình căn hộ du lịch và biệt thự du lịch.

Ngày 31/12/2019, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 21/2019 về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư trong đó quy định các tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng đối với nhà chung cư được xây dựng với mục đích để ở và nhà chung cư được xây dựng có mục đích sử dụng hỗn hợp.

Tháng 2/2020, Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản số 703 hướng dẫn Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về chế độ sử dụng đất và việc chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải nhà ở.

“Các Bộ cho rằng đã đầy đủ cơ sở pháp lý để quản lý hình thức căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn hoá kết hợp lưu trú. Tuy nhiên thực tế việc đầu tư, xây dựng, quản lý loại hình bất động sản trên gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, các văn bản pháp luật trên chưa giải quyết được”- Bộ Công an cho hay.

Cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa hướng dẫn rõ việc giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản cho từng người mua căn hộ. Trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản cho từng người mua căn hộ trong dự án sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự trong quản lý vận hành toà nhà, quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh căn hộ; quản lý, thu hồi dự án khi hết thời hạn sử dụng đất của dự án.

Một số địa phương như Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu đang rà soát, đề xuất chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản căn hộ du lịch cho người mua, dần hợp thức các căn hộ du lịch, biệt thự du lịch thành nhà ở, gây áp lực hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp.

Trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản cho từng căn hộ sẽ phát sinh việc thế chấp quyền sở hữu tài sản để vay vốn tại các ngân hàng khác nhau. Như vậy sẽ có tình trạng một tài sản sử dụng làm tài sản đảm bảo nhiều lần tại nhiều ngân hàng.

Hơn nữa, văn bản số 703 của Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa đề cập việc xác định chế độ sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất và việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với loại hình văn phòng kết hợp lưu trú.

Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định 2 loại hình kinh doanh bất động sản là kinh doanh bất động sản có sẵn và kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai. Tuy nhiên, quy định điều kiện kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai còn lỏng lẻo, chưa rõ vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong việc quản lý hoạt động kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai là căn hộ du lịch, biệt thự du lịch.

Tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự

Theo Bộ Công an, vừa qua một số doanh nghiệp bất động sản đã thông báo tạm dừng chi trả lợi nhuận cho khách hàng mua căn hộ du lịch theo cam kết đã được ký kết với người mua. Đơn cử như Công ty cổ phần đầu tư phát triển và xây dựng Thành Đô ra thông báo chấm dứt trả lợi nhuận cho người mua căn hộ du lịch tại dự án Cocobay (Đà Nẵng); Công ty cổ phần FLC Homes có thông báo tạm dừng chi trả lợi nhuận cho khách hàng đã cam kết tại các dự án The Coastal Hill Quy Nhơn, Condotel Quảng Bình, Condotel Hạ long với lý do doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính.

Ngoài ra, quy định về quản lý, vận hành căn hộ du lịch và toà nhà hỗn hợp (căn hộ nhà ở và căn hộ du lịch) thiếu chặt chẽ, chưa có vai trò của chủ đầu tư dự án, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, an toàn toà nhà. Ví dụ tại dự án Our City tại Hải Phòng do Công ty TNHH Hiệp Phong Việt Nam (100% vốn Hồng Kông- Trung Quốc) có hàng trăm người Trung Quốc nhập cảnh qua đường du lịch, thuê căn hộ tại dự án này để tổ chức đánh bạc với quy mô rất lớn. Bộ Công an đã bắt giữ 395 người Trung Quốc và bàn giao cho phía Trung Quốc xử lý.

Tại dự án tổ hợp khách sạn chung cư cao cấp Oceanus Mường Thanh Viễn Triều - TP Nha Trang với 5 toà nhà 45 tầng, quy mô 1000 căn hộ, trong đó có khoảng 50% căn hộ dùng để ở và 50% căn hộ cho thuê. Hiện tại nhiều chủ đầu tư căn hộ cho thuê dưới nhiều hình thức nhưng không có sự quản lý, giám sát của chủ đầu tư, ban quản trị toà nhà cũng như chính quyền địa phương.

Việc này dẫn tới hoạt động của cư dân và khách thuê căn hộ diễn ra phức tạp, ảnh hưởng an ninh trật tự. Công an Khánh Hoà đã bắt 14 đối tượng người Trung Quốc thuê nhà tại đây với mục đích du lịch nhưng lại sử dụng nhiều máy tính, thiết bị công nghệ nghi vấn hoạt động tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Kiến nghị không hợp thức hoá

Từ thực tế đó, Bộ Công an đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản, quy định cụ thể tên gọi, hình thức quản lý, điều kiện kinh doanh, mua bán, cho thuê loại hình căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú; bổ sung định hướng kinh tế chia sẻ.

Đồng thời phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch hoàn thiện quy định về quản lý, vận hành các toà nhà hỗn hợp vừa có chức năng ở vừa có chức năng cho thuê văn phòng, du lịch…

Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về phân loại đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất đối với các loại hình bất động sản mới để các địa phương có cơ sở thực hiện; không hợp thức hoá các dự án căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú thành nhà ở.

Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra việc triển khai các dự án căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú tại một số địa phương phát triển nhiều loại hình bất động sản trên, phát hiện sai phạm đề xuất xử lý.

Trước mắt, Bộ Công an kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không phát triển thêm dự án căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, không hợp thức các loại hình này thành nhà ở.

Thế Kha