Bi hài chuyện phạt vạ ngoại tình của người J’rai

Với người J’Rai ở xã Ia Mơr (Chư Prông, Gia Lai), chuyện ngoại tình bị xem là việc vi phạm đạo đức không thể chấp nhận, nhẹ thì bị phạt vạ cho đến trắng tay, nặng thì bị đuổi ra khỏi cộng đồng làng. Nếu không bị đuổi khỏi làng thì người trong cuộc cũng sẽ phải sống cuộc sống tủi nhục trong làng cho đến cuối cuộc đời.

Giữa tháng 9/2013, dư luận làng Krông (xã Ia Mơr) không ngớt dè bỉu chuyện ngoại tình giữa chị Bui Ble (20 tuổi, vợ anh Rơ Châm Vang) và một người đàn ông hàng xóm tên Thuận. Trước đó, cặp đôi này thường xuyên nhắn tin tình cảm qua điện thoại và lén lún hẹn hò. Vào một ngày giữa tháng 9, sau khi kết thúc buổi liên hoan mừng nhà mới của gia đình ông Sloai (53 tuổi) - bố đẻ chị Ble, anh Vang vào buồng nằm ngủ nhưng mãi không thấy vợ vào.

Trong lúc đó chị Ble tưởng chồng đã ngủ say nên rủ người tình hàng xóm xuống sàn nhà “tâm sự”. Anh Vang đi tìm vợ và bắt gặp chuyện ngoại tình. Anh Vang liền gọi người thân và làng xóm đến chứng kiến “hiện trường”.

Ngay ngày hôm sau, 1 cuộc họp khá căng thẳng giữa những người trong cuộc và già làng, phó trưởng thôn, tổ hòa giải và người dân làng Krông đã diễn ra ngay giữa nhà Rông. Tại đây, Thuận và Ble đã phải cúi đầu nhận lỗi về hành vi phản bội vợ, chồng của mình. Theo luật tục, anh Vang và gia đình nhà mình có quyền đưa ra án phạt cho những người có “tội”. Gia đình Ble phải đền danh dự và mất mát cho chồng mình số tài sản gồm: 1 xe tay ga hiệu Air blade, 1 xe máy hiệu Sirius và 1 con trâu lớn để cúng Yàng, tạ lỗi với dòng họ nhà chồng. Còn anh Thuận phải đền danh dự cho anh Vang số tiền mặt là 60 triệu đồng. Dù cái giá mà anh Vang đưa ra khá cao nhưng theo luật làng, những người mang “tội” ngoại tình bắt buộc phải tuân theo, nếu không sẽ bị tịch thu nhà cửa và đuổi khỏi làng.

Sau khi bị phạt vạ, bố của Ble vì quá tiếc của và giận con gái, con rể mà sinh bệnh, phải vào trạm y tế cấp cứu. Về phía gia đình anh Thuận do mới chuyển từ Bắc vào làm thuê cho gia đình anh trai nên không có tiền nộp phạt. Vì vậy anh Thuận phải viết giấy nhận nợ và trong vòng 3 tháng phải trả đủ số tiền phạt. Theo quy định của làng, nếu không thực hiện, 3 tháng sau, vợ chồng Thuận sẽ phải gán nhà, đất cho gia đình anh Vang và bị đuổi khỏi làng vĩnh viễn.

Bản thân anh Vang dù lấy được nhiều của nhưng do buồn chuyện vợ không chung thủy nên cả ngày chìm trong men rượu, sau đó tuyên bố bỏ vợ và về lại nhà mình sống (người J'rai theo chế độ mẫu hệ, người đàn ông phải ở rể). Khoảng 2 tuần, anh Vang nhớ vợ con nên quyết định quay lại nhà vợ; nhưng lúc này chị Ble do quá buồn chán nên cũng đã bỏ vào rừng sống xa lánh mọi người.

Thương vợ, anh Vang lại đeo gùi vào rừng tìm vợ về. Khi tìm lại được Ble, gia đình Vang lại sắm lễ vật theo quy định để mang sang nhà Ble hỏi cưới, rồi tổ chức ăn thịt, uống rượu ghè mừng đám cưới theo phong tục của người J’rai. Trước khi làm đám cưới, anh Vang cũng bắt anh Thuận viết giấy cam kết không được quay lại với vợ mình nữa.

Sau khi tổ chức đám cưới, để tránh cho vợ mình bị tổn thương trước dư luận của dân làng, anh Vang đã đưa vợ lên rẫy sống và làm việc, hiếm khi người dân thấy họ về làng.

Già làng Ksor H’Blâm cho biết, ngoại tình là chuyện cực kì hiếm xảy ra đối với người dân nơi đây. Khi sự việc xảy ra, án phạt đưa ra cho người mắc lỗi đều do gia đình đối phương đưa ra, và theo lệ làng thì bất kì người mắc lỗi là ai đều phải tuân theo.

Thiên Thư