Ai đứng sau hàng chục kho, bãi trái phép trên đất nông nghiệp?
(Dân trí) - 45 kho, bãi, gara ô tô, sân bóng... mọc lên trên đất nông nghiệp ở phường Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) nhiều năm qua nhưng chính quyền chưa xử lý dứt điểm.

Rạng sáng 11/3, tại bãi phế liệu ven Đại Lộ Thăng Long (địa bàn phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) xảy ra vụ hỏa hoạn, kèm theo nhiều tiếng nổ lớn.
Đáng chú ý, bãi phế liệu rộng khoảng 8.000m2 này mọc lên trên đất nông nghiệp nhiều năm qua nhưng chưa được xử lý dứt điểm.
Bên cạnh bãi phế liệu này, phóng viên Dân trí còn phát hiện hàng chục kho bãi tương tự xung quanh khu đất nông nghiệp Đồng Vườn - Đằng Xung - Dộc Khoai, Mễ Trì Thượng trên địa bàn phường Mễ Trì.
Tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, đất quy hoạch ở Hà Nội không còn xa lạ. Các quận, huyện đã có nhiều đợt ra quân xử lý công trình vi phạm, thậm chí nhiều cán bộ đã bị kỷ luật liên quan đến vấn đề này.
Nhằm phản ánh và để cơ quan chức năng vào cuộc chấn chỉnh, báo Dân trí đăng loạt bài phản ánh tình trạng vi phạm trên đất nông nghiệp tại phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Kỳ 2: Ai đứng sau hàng chục kho, bãi trên đất nông nghiệp?
45 kho, bãi trên đất nông nghiệp tồn tại nhiều năm
Khu đất nông nghiệp Đồng Vườn - Đằng Xung - Dộc Khoai, Mễ Trì Thượng trên địa bàn phường Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) rộng hàng chục ha, tuy nhiên nhiều năm gần đây nhiều đối tượng đã gom đất, "hô biến" 4,3ha đất nông nghiệp thành 45 kho, bãi rồi cho thuê kinh doanh buôn bán sắt vụn, kinh doanh xe tải, gara ô tô, trạm cân, kinh doanh máy xây dựng, sân bóng…
Hơn 4,3ha đất nông nghiệp này được chia lô, phân thành từng khu nhỏ, mỗi khu rộng từ vài chục đến vài nghìn m2.
Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, trong số 45 kho, bãi này có 17 khu do người đàn ông tên T.Đ.L. cho nhiều người thuê lại.
Bên cạnh đó, còn có 9 khu của người đàn ông tên Đ.V.H; 6 khu của người đàn ông tên N.A.T.; 6 khu của người đàn ông tên N.Đ.D.; 2 khu của người đàn ông tên T.V.C.; 2 khu của người đàn ông tên N.V.K., trong đó nhà xe Hải Vân thuê khoảng 2.000m2.
Ngoài ra, còn có hơn 8.000m2 của người đàn ông tên N.T.H. kinh doanh sân bóng cỏ nhân tạo.

Khu đất rộng hơn 4,3ha biến thành những kho, bãi trái phép, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, mất an toàn phòng cháy chữa cháy (Ảnh: Nguyễn Hải).
Theo ghi nhận, trên hàng nghìn m2 đất nông nghiệp này, những người thuê đã làm lán tạm, có khu vực đổ đường bê tông, đặt nhiều container… Khu vực này hoạt động nhộn nhịp, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, mất an toàn về phòng cháy chữa cháy.
Theo một nguồn tin, đa phần những người này đều là những người từ nơi khác đến gom đất rồi cho thuê lại. "Những đối tượng đã cắm chân vào đây đều không đơn giản", nguồn tin nói.
Cần xử lý nghiêm để răn đe
Về góc độ pháp lý, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng việc sử dụng đất phải đúng mục đích, nếu sử dụng sai mục đích sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính và còn có thể bị thu hồi.
Theo ông Cường, nếu đất nông nghiệp do Nhà nước quản lý và các chủ thể khác lại tự ý sử dụng mà không có sự cho phép của cơ quan chức năng thì đó là hành vi chiếm đất. Luật Đất đai quy định hành vi chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.
Mức phạt tiền đối với hành vi lấn, chiếm đất phụ thuộc vào loại đất bị lấn chiếm, diện tích, khu vực và đối tượng thực hiện hành vi. Đối với các sai phạm về đất đai dọc Đại lộ Thăng Long trên địa bàn phường Mễ Trì, luật sư Cường cho rằng chính quyền địa phương cần tiến hành kiểm tra để nắm rõ ai là người lấn chiếm đất đai, việc xây dựng, sử dụng trái phép được thực hiện như thế nào để tiến hành lập biên bản.
"Chính quyền địa phương cần ra quyết định đình chỉ hoạt động, quyết định buộc tháo dỡ công trình và cần thiết có thể ra quyết định cưỡng chế tháo dỡ theo quy định của pháp luật", ông Cường nhấn mạnh.

Khu vực này hoạt động nhộn nhịp cả ngày đêm (Ảnh: Nguyễn Hải).
Nói về vấn đề này, luật sư Hoàng Trọng Giáp, Giám đốc Công ty Luật Hoàng Sa (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho rằng, cơ quan chức năng cần xác định cụ thể những người nào phải chịu trách nhiệm trước những sai phạm về lấn chiếm đất nông nghiệp tại địa bàn phường Mễ Trì.
Để làm được việc này, theo luật sư Giáp, cần xem xét cá nhân nào thực hiện hành vi lấn chiếm, kẻ ô, cắm mốc và cho thuê diện tích đất nông nghiệp dọc Đại lộ Thăng Long.
Được biết, UBND phường Mễ Trì đã giao Công an phường xác minh nhân thân các đối tượng sử dụng đất sai mục đích tại khu đất nông nghiệp Đồng Vườn - Đằng Xung - Dộc Khoai, Mễ Trì Thượng.
"Đây rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai và bị xử phạt theo Điều 13 Nghị định số 123/2024/NĐ-CP quy định xử phạt trong lĩnh vực đất đai với mức phạt cá nhân cao nhất lên đến 500 triệu đồng, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất, buộc nộp lại số tiền thu được do vi phạm", luật sư Giáp nói.
Ông Giáp nhận định, trong trường hợp các sai phạm vượt mức xử lý hành chính, thì cần xem xét khởi tố hình sự theo Điều 228 Bộ luật hình sự về tội Vi phạm quy định sử dụng đất đai.
Bên cạnh đó, vị luật sư cho hay, các cơ quan chức năng cần xem xét những cá nhân, đơn vị thuê lại diện tích đất vi phạm đó làm cơ sở kinh doanh, sản xuất, kho bãi... có hay không hành vi vi phạm trong phòng cháy, chữa cháy.
"Nếu họ vi phạm về phòng cháy chữa cháy thì phải lập hồ sơ xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 50, 51 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt trong phòng cháy, chữa cháy", theo lời ông Giáp.
Vị luật sư nhận định, trường hợp vụ việc gây hậu quả trên mức hành chính thì phải xem xét khởi tố hình sự theo Điều 313 Bộ luật hình sự tội Vi phạm quy định phòng cháy, chữa cháy.

Với vị trí ngay mặt đường, 4,3ha đất nông nghiệp đã bị chiếm dụng nhiều năm qua (Ảnh: Nguyễn Hải).
Ngoài ra, luật sư Giáp cho rằng, cơ quan chức năng cần xem xét có hay không trách nhiệm buông lỏng quản lý, gây thất thoát, lãng phí nguồn lực đất đai của chính quyền sở tại. Cụ thể là lãnh đạo UBND phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Theo luật sư Giáp, để xử lý dứt điểm tình trạng lấn chiếm đất, sử dụng đất sai mục đích tại địa bàn phường Mễ Trì nói riêng và ở Hà Nội nói chung, chính quyền cần có biện pháp quản lý đất đai chặt chẽ, nghiêm minh; thường xuyên tăng cường công tác kiểm tra hiện trạng đất, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về pháp luật đất đai.
"Đặc biệt cần xử lý mạnh tay với những cá nhân, cơ quan vi phạm để đảm bảo tính răn đe cho xã hội, không vùng cấm. Nếu không xử lý triệt để thì sẽ gây thất thoát lớn về kinh tế do đất đai bị lấn chiếm, thất thu thuế từ nguồn lực đất, dự án không thực hiện theo tiến độ cấp phép, gây mất an ninh trật tự do tranh chấp, khiếu kiện và làm mất mỹ quan đô thị do xây dựng trái phép tràn lan, san lấp bừa bãi không theo quy hoạch chung...", vị luật sư nhận định.
Chủ tịch Hà Nội yêu cầu khẩn trương xử lý nghiêm
Liên quan đến vụ việc này, ngày 17/3, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh giao UBND quận Nam Từ Liêm chủ trì, phối hợp đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra, làm rõ thông tin báo Dân trí phản ánh, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Chủ tịch Hà Nội cũng giao quận Nam Từ Liêm và các đơn vị liên quan xem xét trách nhiệm của tập thể, cá nhân theo Chỉ thị số 24-CT/TU ngày 7/8/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy về việc tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị thành phố nếu để xảy ra sai phạm; báo cáo thành phố kết quả thực hiện trước ngày 28/3.
Văn phòng UBND TP Hà Nội được giao theo dõi, đôn đốc đơn vị thực hiện, tổng hợp báo cáo UBND thành phố.