Dân sinh
Fica
DTiNews"Con buôn" TQ giết voi lấy ngà ở Tanzania:
Kỳ 2: Chính phủ Tanzania ăn hối lộ, cấu kết với tội phạm có tổ chức TQ
EIA đã "phăng ra" chính phủ Tanzania cùng những doanh nhân "có quan hệ rộng" ăn hối lộ, cấu kết với tội phạm có tổ chức TQ buôn lậu ngà voi. Các chính khách của đảng cầm quyền Chama Cha Mapinduzi (CCM) của Tổng thống Jakaya Kikwete cũng tham gia tranh mua ngà voi, chủ yếu đáp ứng nguồn cầu từ TQ, theo EIA...
Cảnh sát Hồng Kông bắt ngà voi nhập lậu
EIA nêu: “Gốc rễ của thảm họa voi Tanzania là sự giám sát thất bại của chính quyền, tham nhũng và tội phạm”.
Kiểm lâm nghèo, không muốn từ chối khoản đút lót
Quan chức chính quyền các cấp tham nhũng góp vần vào vụ mua-bán lậu ngà voi.
Như kiểm lâm “xì” thông tin đường tuần tra cho “voi tặc”, nơi tập trung của đàn voi. Cảnh sát thì cho thuê vũ khí và giúp chở ngà voi. Và cán bộ ngành thế cho phép các container chứa đầy ngà voi xuống tàu xuất khỏi các cảng Tanzania.
Trong khi đó, người có nhiệm vụ bảo vệ đàn voi thì thiếu nhân sự, nguồn lực, chưa nói việc bị lãnh lương ít khiến các cán bộ này không thể từ chối những khoản hối lộ.
Đầu năm 2014, 21 kiểm lâm bị sa thải vì cấu kết với bọn voi tặc, sau một cuộc điều tra của Bộ Du lịch-Tài nguyên Thiên nhiên Tanzania.
Báo cáo EIA còn quy trách nhiệm chính quyền Tanzania “hèn nhát” đáp ứng nguồn cầu ngà voi của TQ. Có 8 vụ bắt quả tang tổng cộng 26, 5 tấn ngà voi, tức gần 4.000 con voi bị giết. Nhưng chỉ kết án mỗi “con buôn” Yu.
Cảnh sát Tanzania hồi tháng 11.2013 phát hiện 706 ngà voi nặng tổng cộng 1,8 tấn tại một căn nhà ở Dar es Salaam, cùng nhiều tiền mặt.
3 người TQ bị bắt tại chỗ vì toan hối lộ 50.000 USD, khi họ bị bắt quả tang đang nhét ngà voi vào đáy các bao đựng vỏ sò và bao tỏi.
Theo EIA, nhóm nghi can này dùng vỏ bọc nhập khẩu tỏi và chanh TQ, xuất hải sản để giấu hoạt động buôn lậu ngà voi của họ với các công ty TQ và Hồng Kông.
EIA cũng công nhận việc vận dụng lệnh cấm mua-bán ngà voi được cải thiện nhẹ trong năm 2013, do các nhóm buôn lậu tỏ ra thận trọng hơn, sau vụ “con buôn” Yu bị kết án tù, cùng những vụ truy lùng.
Tanzania là một đồng minh quan trọng của TQ ở Đông Phi, và Tổng thống Kikwete đã ký các thỏa thuận trị giá 1,7 tỷ USD trong một chuyến thăm Bắc Kinh vào tháng trước.
Tanzania có khoảng 142.000 con voi, khi ông Kikwete lên nhậm chức vào năm 2005. Nhưng năm 2015, ông ta sẽ mãn nhiệm, có lẽ đàn voi này chỉ còn khoảng 55.000 con.
Chủ tịch TQ Tập Cận Bình được Tổng thống Kikwete đón tận chân cầu thang chuyên cơ
Kiểu buôn lậu này đã làm giảm số voi Tanzania chỉ còn một nửa. Trong 4 năm Tanzania mất nhiều voi nhất vì nạn săn lấy ngà, hơn bất kỳ nước nào khác. Riêng năm 2013 mất 10.000 con tức cứ mỗi ngày có 30 voi bị giết.
Tổng số voi ở khu bảo tồn thiên nhiên Selous của Tanzania từ 39.000 con năm 2009 chỉ còn 13.0000 con năm 2013.
Dù đã mất nhiều voi, chính phủ tổng thống Kikwete đã 3 lần xin phép CITES cho bán kho trữ ngà voi của họ.
Giấu sản phẩm từ ngà voi trong quần lót !
TQ thường tuyên bố “chú ý nhiều” đến việc bảo vệ động vật hoang dã có nguy cơ bị tuyệt chủng, trong những năm gần đây đã tiến hành nhiều vụ bắt giữ những kẻ buôn lậu mặt hàng này trên toàn quốc.
Nhưng hồi đầu năm nay, Đại sứ TQ ở Tanzania công khai phàn nàn việc đồng bào ông hám chuộng ngà voi trái phép, nên có nhiều người TQ tuồn hàng lậu ra khỏi Tanzania trên nhiều đoàn xe, thậm chí giấu các sản phẩm từ ngà voi trong quần áo lót của họ.
Các nhà bảo tồn quốc tế từ lâu lên án Bắc Kinh làm ngơ chuyện TQ nắm vai trò lớn trong vụ mua-bán lậu ngà voi.
Từ việc tham gia CITES, TQ được phép mua trữ 68 tấn ngà voi châu Phi năm 2008.Chính phủ TQ ráo riết vận động để được phép mở hoạt động kinh doanh ngà voi hợp pháp tại TQ.
Những người ủng hộ nêu đó là cách kéo giảm nạn phá rừng và bảo vệ đàn voi. Nhưng hậu quả ngược hẳn: nạn mua-bán lậu ngà voi bùng phát khắp thị trường TQ vốn cần làm đồ trang sức rẻ tiền, tượng tôn giáo cho các nhà sưu tập giàu xổi.
Giá ngà voi ở TQ tăng gấp 3 lần trong 4 năm qua, theo báo cáo tháng 6 của Hội Cứu Đàn Voi.
Nạn giết voi châu Phi bùng lên khi tầm ảnh hưởng kinh tế của TQ tăng lên tại châu Phi. Theo tiến sĩ Rolf Baldus, người có 13 năm quản lý quỹ hoang dã Tanzania, nạn giết voi ở nước này tăng cùng việc ngày càng đông người TQ đến nước này lao động.
Ông Baldus dẫn báo cáo của Hội bảo vệ voi Tanzania: quan hệ kinh tế hai nước được nâng lên, đã tạo ra “cơn khát giết voi”.
Hàng năm tại châu Phi có hàng chục ngàn con voi bị giết, để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường châu Á đối với các sản phẩm làm từ ngà voi, đặc biệt là TQ, đối tác thương mại lớn nhất của châu Phi. Theo Quỹ hoang dã thế giới (WWF, bảo vệ môi trường) có khoảng 25.000 voi châu Phi bị săn lấy ngày năm 2011, và dự báo số voi bị săn sẽ còn tăng cao, khiến chỉ còn khoảng 470.000 voi. |
Theo Mai Hà/New York Times
Một Thế giới
