Con tham gia "Hội ghét cha mẹ": Sinh con là bản năng, nuôi con là kỹ năng

Khi đọc những dòng chia sẻ đẫm nước mắt của các bạn nhỏ trên "Hội ghét cha mẹ" và được PV đặt câu hỏi: "Liệu đây có phải hệ lụy của học tập trực tuyến hay không, khi các con được giao toàn quyền sử dụng internet và thiết bị điện tử?", Chuyên gia Tâm lý, Nguyễn Thị Hà Bắc (Giám đốc Công ty Cổ phần Đào tạo và Tư vấn huấn luyện Tâm Trí Thành) thẳng thắn bày tỏ:

"Chúng ta luôn có xu hướng đổ lỗi cho bất cứ việc gì mà chúng ta cảm thấy không hài lòng. Và trong trường hợp này cũng vậy, chúng ta cũng cho rằng lỗi là do hệ lụy của học trực tuyến. 

Trong thời buổi đại dịch Covid-19 hiện nay bố mẹ mặc dù rất muốn con được trở lại trường, được tương tác trực tiếp với bạn bè, nhưng không ai mong muốn con mình bị nhiễm bệnh cả. Vì vậy phương án học online sẽ là một giải pháp phù hợp với hoàn cảnh hiện tại.

Internet hiện nay là công cụ không thể thiếu cho các con học trực tuyến. Song song với những lợi ích mà internet mang lại cũng có rất nhiều nguy cơ mà trẻ phải đối diện khi tiếp xúc với môi trường internet quá nhiều. Nội dung độc hại tràn lan khó kiểm soát, thu hút các con tò mò tham gia. Tuy nhiên, lý do để con trẻ có những hành vi lệch lạc, lời nói, thái độ thù địch với cha mẹ trên mạng xã hội lại xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác". 

Vậy lý do thật sự nào khiến trẻ trút giận trên những "Hội ghét cha mẹ" với những ngôn từ, hành vi, suy nghĩ lệch lạc?

Giải đáp vấn đề này, Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Hà Bắc cho rằng: "Chúng ta có bao giờ nghĩ rằng, những hành vi, lời nói, suy nghĩ lệch lạc của trẻ chính là lỗi của người lớn không? Tôi cho rằng, không đứa trẻ nào khi mới sinh đã hư mà môi trường trẻ sống và lớn lên có ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách, hành vi của trẻ".  

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Hà Bắc nói thêm, người lớn thường không nhận thức được rằng chính những lời nói và hành vi của mình đã gây tổn thương đến trẻ và làm chúng trở nên tiêu cực. Khi bố mẹ vì bực tức, thiếu kiểm soát bản thân mà mắng chửi trẻ, chúng sẽ tức giận. Và khi gặp những nhóm bạn giống mình chúng sẽ kết nối, thành lập nhóm để thỏa mãn những bức xúc.

Những trẻ sống thiếu thốn tình cảm và sự thấu hiểu từ gia đình sẽ dễ có suy nghĩ tiêu cực và những hành vi, lời nói không phù hợp.

Khi còn nhỏ, trẻ phụ thuộc nhiều vào bố mẹ và chấp nhận mọi cảm xúc, hành vi chưa tốt của người lớn. Nhưng đến lứa tuổi dậy thì, trẻ bắt đầu phát triển mạnh về suy nghĩ, cảm xúc, lời nói, chúng sẽ có xu hướng phản kháng khi cảm thấy không hài lòng về vấn đề gì đó. Các bậc cha mẹ thường cảm thấy sốc với các hành vi của trẻ khi ở lứa tuổi này.

Bố mẹ nào cũng muốn con mình có cuộc sống tốt đẹp. Nhưng đôi khi lại không biết làm cách nào mà chỉ dạy con, thậm chí còn áp đặt con mình. "Chúng ta yêu con của mình nhưng lại không hoàn toàn tôn trọng cuộc sống của chúng, từ đó dẫn đến sự xa cách về mặt thế hệ và làm cho con trẻ cảm thấy bố mẹ không hề hiểu mình.

Bố mẹ hay so sánh con mình với con người khác. Việc con mình học chưa tốt làm bố mẹ cảm thấy lo lắng, sốt ruột, thậm chí xấu hổ khi con mình chưa giỏi. Từ đó bố mẹ cũng trở nên căng thẳng với việc học hành của con dẫn đến mắng mỏ thậm chí chửi bới, đánh đập khi con bị điểm kém. Đây cũng là một dạng của bạo hành tinh thần mà bố mẹ không hề biết", chuyên gia bày tỏ. 

Cha mẹ hãy học cách làm bạn với con

"Vậy làm thế nào để định hướng sống đúng cho trẻ? Bản thân chính bố mẹ cũng cần làm gương cho con cái của mình rất nhiều. Liệu bố mẹ có sẵn sàng ngồi đối thoại với con một cách cởi mở theo cách chia sẻ và nhận lỗi về chính mình không?

Lỗi của người lớn là đã bỏ mặc hoặc quan tâm con chưa đúng cách. Có những trường hợp bố hoặc mẹ vì những trải nghiệm cá nhân không tốt trong cuộc sống đã trút giận lên đầu con trẻ để gây tổn thương tinh thần của trẻ. Hay vì quá yêu con mà kiểm soát, áp đặt con phát triển theo ý của mình dẫn đến trẻ mất đi nội lực bản thân, những trẻ này rất dễ bị lôi kéo vào hành vi xấu", Chuyên gia Nguyễn Thị Hà Bắc cho biết.

Theo chuyên gia, trước đây, chỉ cần nhìn con chơi với nhóm bạn nào thì phụ huynh phần nào biết được con mình phát triển theo xu hướng nào để kịp thời điều chỉnh. Nhưng hiện nay, thời đại bùng nổ thông tin, internet phát triển mạnh mẽ, không hề dễ để chúng ta quan sát xem con đang phát triển theo cách nào.

Sinh con là bản năng. Nuôi dạy con cần kỹ năng. Bản thân bố mẹ cũng cần trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng làm cha mẹ, kỹ năng làm bạn với chính con của mình, đặc biệt trong thời điểm các bạn không thể đến lớp và đang phải phụ thuộc quá nhiều vào internet. 

Nếu trẻ được sống trong môi trường tích cực thì trẻ sẽ có hành vi và lời nói tích cực và ngược lại vì vậy, hãy giúp các con tham gia vào các hoạt động xã hội giúp đỡ người khác và các hoạt động hướng đến sự yêu thương, sự chia sẻ và cho đi, hướng con tham gia các cộng đồng, các dự án của lứa tuổi học trò vì cùng độ tuổi các bạn sẽ dễ chia sẻ và giúp nhau sống tích cực.

Chính vì không gian internet rất khó kiểm soát và ngăn chặn, nên phụ huynh hãy làm bạn với con, chia sẻ và trao đổi quan điểm với con mình để xem con nhìn nhận thế nào. Từ đó cha mẹ sẽ có những định hướng và hướng dẫn chúng cách phân biệt tốt xấu để tự bản thân con trẻ biết cách phòng tránh nội dung độc hại cho bản thân. Tuyệt đối không nên áp đặt vì sẽ tạo sự phản kháng từ trẻ và làm vấn đề trầm trọng hơn. Quan trọng là cần giúp trẻ xây dựng nội lực bản thân để tránh cạm bẫy.