Du học Nhật Bản - Là “quả đắng” hay “trái ngọt”? - Trò chuyện với Quách Đức Anh Akira Education

Cùng lắng nghe giải đáp của anh Quách Đức Anh - sáng lập Akira Education - người có nhiều năm kinh nghiệm hướng dẫn, định hướng du học Nhật Bản.

Chào anh Quách Đức Anh, ngày càng nhiều gia đình mong muốn cho con được đi du học tại Nhật. Ngoài một số bạn được học bổng, nhiều cha mẹ còn vay tiền cho con đi với hi vọng sẽ có nhiều tiền mang về. Thực tế thì du học sinh tại Nhật có thể dễ dàng kiếm thêm tiền ngoài giờ học hay không?

Anh Quách Đức Anh: Du học sinh Nhật Bản được phép làm thêm không quá 28 tiếng/tuần. Có rất nhiều công việc khác nhau mà các bạn có thể làm. Ví dụ như Phục vụ ở quán ăn, chạy bàn, thu ngân siêu thị,... hoặc một số việc ít sử dụng ngôn ngữ giao tiếp như làm ở xưởng chế biến cơm hộp, đồ ăn nhanh, phân chia hàng hóa,... Mức lương làm thêm tại các thành phố lớn như Tokyo, Osaka thường là dao động trong khoảng 900 - 1.100 Yên/giờ. Giả sử mỗi tuần làm đủ 28 tiếng và mỗi tháng làm đủ 4 tuần thì số tiền bạn có thể kiếm được là từ 100.000 ~ 123.000 Yên, tương đương với khoảng 20 - 25 triệu đồng.

Nếu chỉ nghe tới số tiền kiếm được mỗi tháng lên tới vài chục triệu đồng cho các việc như rửa bát hay chạy bàn, nhiều bạn hẳn sẽ cảm thấy kiếm tiền tại Nhật rất dễ. Tuy nhiên, cần phải cân nhắc 2 điều quan trọng sau:

Thứ nhất, tìm được việc là một chuyện, có làm được công việc ấy lâu dài không lại là chuyện khác. Người Nhật rất tỉ mỉ và cầu toàn. Dù là công việc đơn giản nhưng các quy định, chuẩn mực đều cần phải tuân theo chính xác. Có một bạn học sinh anh biết tại Akira đã suýt mất công việc làm thêm đầu tiên chỉ vì đến sau quản lý vài phút. Nếu không thể chịu được áp lực hoặc không thể đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của công việc thì rất khó làm được lâu dài.

Thứ hai, giá cả ở Nhật đắt đỏ hơn nhiều lần so với ở Việt Nam. Chi phí sinh hoạt tổng thể ở các thành phố lớn như Tokyo, Osaka dao động từ 70.000 - 90.000 Yên/tháng. Quy đổi sang tiền Việt, mỗi tháng du học sinh ở Nhật phải chi 14 - 18 triệu đồng cho các sinh hoạt hàng ngày. Việc làm 28 tiếng/tuần ở Nhật chỉ đủ trang trải sinh hoạt phí, sẽ không đủ để chi trả cả học phí nếu không được hỗ trợ từ gia đình. Nếu muốn có thêm tiền để gửi về nhà thì buộc phải làm nhiều việc cùng lúc, làm quá số giờ quy định. Như vậy là vi phạm pháp luật. Nếu bị phát hiện, du học sinh có thể bị trục xuất về nước, không thể quay trở lại Nhật nữa.

Anh muốn khuyên các bạn, trước khi đi hãy xác định rõ mục tiêu du học của mình. Kiếm tiền không sai, nhưng đi du học thì mục đích lớn nhất là học. Đừng để việc làm thêm ảnh hưởng tới sức khỏe và học tập. Nếu quá sa đà vào việc làm thêm, bỏ bê việc học thì mãi không thể tiến bộ. Hết thời gian học trường tiếng là sẽ phải về nước vì không đủ năng lực học tiếp hoặc xin việc tại Nhật. Trở về Việt Nam, tiếng Nhật không tốt, kĩ năng không có, các bạn sẽ quay trở lại vạch xuất phát. Uổng phí thời gian, công sức và cơ hội học tập mà bao nhiêu người mơ ước.

Hãy cố gắng học tiếng Nhật thật tốt, như thế các bạn sẽ tìm được công việc mức lương cao hơn, đỡ vất vả hơn. Hãy sống thật tiết kiệm để giảm bớt áp lực kiếm tiền, từ đó có thể dành nhiều thời gian và tâm trí cho việc học tập hơn.

Không ít bạn trẻ trước khi sang Nhật cũng ảo tưởng về nơi đây toàn màu hồng, giống như thiên đường, thực tế thì những áp lực mà du học sinh sẽ phải đối mặt là gì?

Anh Quách Đức Anh: Khó khăn thì nhiều và với mỗi người lại khác nhau, nhưng cá nhân anh nhận thấy có 3 vấn đề chính:

Đầu tiên là rào cản ngôn ngữ. Đây là vấn đề gần như du học sinh nào cũng gặp phải, nhất là khi tiếng Nhật vốn là một ngôn ngữ khó. Nếu không thể dùng được tiếng Nhật trong cuộc sống hàng ngày sẽ nảy sinh nhiều bất tiện trong sinh hoạt bình thường. Từ đó tạo ra các áp lực tâm lý khi bạn không thể nhanh chóng bắt kịp với cuộc sống mới.

Khó khăn thứ hai cần nhắc tới là khác biệt văn hóa. Dù cùng ở khu vực châu Á, nhưng văn hóa Nhật Bản có nhiều điểm không giống Việt Nam. Người Nhật nổi tiếng đề cao công việc, kỉ luật và cầu toàn, nhiều khi tới mức cực đoan. Du học sinh sẽ phải sửa từ những thói quen nhỏ nhặt nhất cho phù hợp với môi trường sống và học tập đặc biệt ở đây. Nhiều bạn bị “sốc” văn hóa cũng vì như vậy.

Thứ ba, phải tự mình xoay sở. Nhiều bạn được gia đình bao bọc từ nhỏ nên các kĩ năng sống, khả năng tự lập còn kém. Ở nhà không biết nấu cơm, rửa bát, tới khi sang Nhật phải tự làm mọi thứ, khó có thể quen ngay được. Hơn nữa, sống xa gia đình, không có người bảo ban sát sao, nhiều bạn có thể dễ dàng bị dụ dỗ, chểnh mảng việc học tập và dính vào tệ nạn lúc nào không hay.

Hiện tại Akira có văn phòng đặt tại Nhật Bản, có thể hỗ trợ các bạn du học sinh Việt Nam trong quá trình học tập tại Nhật. Nếu các bạn gặp vướng mắc trong cuộc sống, hãy liên hệ với Akira tại Nhật Bản để được giúp đỡ.

Cuộc sống ở Nhật không phải màu hồng, thậm chí có phần khắc nghiệt. Nhưng nó giống như lò luyện linh đơn, các bạn phải vượt qua thử thách rồi mới lớn lên được. Những áp lực này là không thể thiếu trong quá trình trưởng thành của các bạn. Nhật Bản không chỉ dạy kiến thức, giúp bạn mở mang tầm mắt mà còn giúp rèn luyện tính cách, hoàn thiện bản thân. Đó là giá trị lớn nhất của việc du học Nhật Bản.

Có những trường hợp các bạn trẻ quá stress, trầm cảm khi mới qua Nhật vì chưa thể thích nghi. Theo anh bạn trẻ cần trang bị những kiến thức, kỹ năng gì để không "sốc"?

Anh Quách Đức Anh: Các bạn nên dành nhiều thời gian học tiếng Nhật, cả trước và sau khi sang Nhật. Đương nhiên việc học tiếng Nhật ở Việt Nam sẽ ít nhiều bị hạn chế do các bạn không có môi trường giao tiếp. Tuy nhiên có một lượng kiến thức cơ bản sẽ giúp các bạn hòa nhập với cuộc sống mới nhanh hơn và không bị hụt hẫng khi phải tự lập. Ngoài ra, tiếng Nhật tốt đồng nghĩa với nhiều cơ hội việc làm lương cao hơn, công việc đỡ vất vả hơn. Hãy học chăm chỉ, liên tục không ngừng nghỉ. Điều này lứa học sinh nào anh cũng khuyên nhưng không phải bạn nào cũng hiểu và thực hiện được.

Để có thể sớm thích nghi với cuộc sống xa gia đình, vừa học, vừa làm, khi còn ở Việt Nam, các bạn nên học cách sống tự lập và tự chăm lo cho bản thân. Ví dụ có thể tham gia phụ giúp ba mẹ việc nhà, làm thêm một công việc gì đó cuối tuần... Không cần quá khéo léo, đảm đang, nhưng phải đảm bảo để dù không có người thân kề bên vẫn có thể duy trì cuộc sống. Đặc biệt nên tập dần tính kỉ luật, đúng giờ vì đây là những điều xã hội Nhật rất coi trọng.

Nên có ý thức rèn luyện sức khỏe và hình thành dần các thói quen sinh hoạt điều độ từ bây giờ. Anh biết nhiều bạn trẻ không coi trọng phần này, nhưng sang Nhật rồi các bạn sẽ nhận ra. Ở Nhật, khí hậu khắc nghiệt hơn, cuộc sống nhiều khó khăn hơn. Nếu chỉ có ý chí tốt thôi thì chưa đủ, cần phải có sức khỏe, sức bền. Dù các bạn có quyết tâm đến đâu mà nay ốm, mai yếu thì cũng chẳng thể làm được gì. Ngay cả khi xin việc làm thêm, những bạn có vẻ ngoài khỏe mạnh cũng sẽ gây được ấn tượng tốt hơn với nhà tuyển dụng.

Nếu có sự chuẩn bị đầy đủ thì cuộc sống ở Nhật không đáng sợ đến mức “bát cơm chan đầy nước mắt” như một số du học sinh mô tả. Có thể các bạn sẽ sút đi vài cân, ngủ ít đi vài tiếng và có nhiều việc phải lo toàn hơn. Nhưng hãy tin rằng những gì các bạn bỏ ra đều sẽ mang lại kết quả xứng đáng. Miễn có định hướng đúng đắn và quyết tâm học tập, anh tin các bạn đều sẽ có được những thành công nhất định.

Có những bạn có ước mơ và quyết tâm đi du học nhưng không có điều kiện tài chính, anh có lời khuyên gì cho các bạn?

Anh Quách Đức Anh: Hiện nay chính phủ Nhật Bản và các tập đoàn của Nhật Bản có nhiều chương trình hỗ trợ dành cho các du học sinh. Ngoài việc cho phép các bạn làm thêm giờ để trang trải học phí, tại Nhật có rất nhiều quỹ học bổng, các chương trình hỗ trợ, tài trợ học phí. Tuy nhiên, hơi đáng tiếc là chỉ có một phần nhỏ các bạn học sinh có thể tiếp cận các chương trình này, do thông tin còn nhiều hạn chế.

Có thể kể đến một số chương trình uy tín đã được nhiều du học sinh ở Việt Nam lựa chọn như: Học bổng JOHO, Chương trình hỗ trợ du học sinh JOHO, Học bổng KOBE, Học bổng Aoyama, Học bổng Sasayama, Học bổng báo Asahi, Học bổng báo Yomiuri… Đặc điểm chung của các chương trình này là có cả học bổng và chương trình hỗ trợ học phí. Yêu cầu xét tuyển không quá khắt khe, ngay cả những bạn học lực vừa phải cũng có thể xét tuyển, miễn sao bạn cảm thấy phù hợp và đáp ứng được điều kiện của chương trình. Đăng ký tham gia các chương trình như vậy sẽ giúp giảm bớt nỗi lo về chi phí cho các bạn và gia đình so với du học tư trả phí hoàn toàn. Các bạn có thể tham khảo thêm về các chương trình khác trên website của Akira Education, Akira Education cũng là đại diện chính thức của một số chương trình học bổng uy tín ở Việt Nam.

Đối với những bạn gặp phải trở ngại về tài chính, anh khuyên các bạn nên chủ động hơn nữa trong việc trang bị kiến thức, kĩ năng và tiếng Nhật. Quyết tâm thực hiện ước mơ không thể hiện ở việc các bạn nói ra nó như thế nào, mà thể hiện ở việc các bạn luôn trong trạng thái chủ động, sẵn sàng nắm bắt cơ hội. Ngồi im chờ đợi và than thở về hoàn cảnh sẽ không giải quyết được vấn đề gì. Nếu các bạn thiếu thông tin, có thể liên hệ với anh hoặc Akira Education để được hỗ trợ. Nhưng nếu các bạn thiếu sự chủ động, thiếu sự chuẩn bị thì không ai có thể giúp được.