Tàu Cần Giờ và gần 500 ngày oan nghiệt

Dựa vào lan can phía sau mạn tàu, Nguyễn Trọng Dũng, một trong bốn thủy thủ đã ở lại cùng con tàu trong suốt hơn 13 tháng bị tạm giữ ở Tanzania, phóng cặp mắt đăm chiêu nhìn xa xăm, kể: “Hơn 500 ngày trước cũng vào một buổi trưa nắng nóng như ngày hôm nay, ở một nơi tít bên kia Nam bán cầu, mấy anh em chúng tôi đang chuẩn bị những khâu cuối cùng cho việc xuất bến cảng Da Es Salaam (Tanzania).

Hai người da đen bất ngờ xuất hiện mang theo một tập hồ sơ dày. Họ tìm capt (thuyền trưởng - NV). Sau vài câu chào hỏi và trao đổi, chúng tôi thấy nét mặt của capt căng thẳng và biến sắc. Cả ba vào thẳng phòng riêng của capt, cửa phòng đóng lại... Sau đó một người bước ra đọc lệnh giữ tàu và các thuyền viên của Tòa án Tanzania.

Người đàn ông da đen to lớn đó buộc capt ký vào biên bản giữ tàu... Lúc đó chúng tôi vô cùng hoang mang không hiểu chuyện gì đã xảy ra, cứ nghĩ chắc có sự nhầm lẫn nào đó. Rồi suốt buổi cũng như cả ngày hôm đó là chuỗi thời gian căng thẳng, lo lắng. Thuyền trưởng liên lạc về VN và mãi sau đó mới biết rõ sự việc như thế nào”.

Kế hoạch sang Mozambique, Nam Phi, Singapore và trở về VN tan theo những con sóng đập vào mạn tàu... Chuỗi ngày sau đó mọi thành viên chìm trong trạng thái căng thẳng và trầm lắng vô cùng.

Thủy thủ Hưng bảo, ai cũng tranh thủ liên lạc với gia đình để động viên mọi người ở nhà nhưng người thân thì vô cùng hoang mang, “vợ và người thân ở nhà cứ tưởng chúng tôi bị bắt vào tù, bị giam cầm, ngược đãi nên lại càng hoảng loạn”.

Máy trưởng Phúc Toàn thì thông báo cho người thân chừng hai tháng sẽ giải quyết xong, nhưng rồi hai tháng đi qua mà chẳng có tin tức gì về số phận con tàu và anh em thủy thủ. Phúc Toàn hướng dẫn anh em cách thức liên lạc với gia đình bằng chat, webcam, chỉ cho anh em cách lên mạng đọc báo VN cho đỡ buồn và cập nhật tình hình tàu.

Anh em chia ca để lên bờ mua hàng, chat và mỗi lần đến dịch vụ Internet đều mang thêm thông tin nhà về kể cho mọi người nghe. “Bao nhiêu lần tim tôi thắt lại khi nhìn thấy vợ chẳng nói lời nào mà chỉ khóc trong webcam, con thì chuẩn bị thi đại học mà chẳng có bố...” - Hưng thở dài.

Phúc Toàn nhớ lại: “Ở cảng Dar Es Salaam này an ninh trật tự kém lắm, trộm cắp nhan nhản còn trấn lột thì xảy ra như cơm bữa. Ngay cả anh em chúng tôi cũng bị trấn lột. Vì thế toàn bộ thủy thủ trên tàu đều phải nghiêm chỉnh chấp hành mệnh lệnh: Rời khỏi tàu phải là ban ngày và luôn đi 2 người trở lên. Canh giữ tàu 24/24, vậy mà thỉnh thoảng chúng tôi vẫn bị mất đồ”.

Đã nhiều lần kẻ trộm leo lên tàu cắt dây neo. Lần khác, các thủy thủ tóm được một tên trộm leo vào kho trữ hàng, đang tìm cách phá khóa kho. Anh em đã giao nộp tên đạo chích này cho cảnh sát cảng với lời đe dọa đòi cảnh sát phải làm cho ra lẽ, nếu không sẽ kiện cảnh sát vì tội bao che.

“Dọa thế chứ nếu kiện thì cũng khó lắm. Nhưng cũng chính vì thế mà cảnh sát làm nghiêm nên bọn trộm kiềng mặt chúng tôi, ít lai vãng lên tàu", anh Toàn nói.

4 thủy thủ đã bám chốt trên tàu: Thứ tự từ trái qua Bùi Vĩnh Phúc Toàn - Nguyễn Quang Hưng - Nguyễn Trọng Dũng - Phạm Gia Thành. (Ảnh: Tiền Phong)

Chẳng biết khi nào mới được thả về, nhiều anh em căng thẳng quá đâm ra lẩn thẩn. Anh Hưng kể có một thủy thủ có biệt danh là “Hải béo” thường ra boong ngồi bệt xuống thẫn thờ, rồi có lúc như người điên ngồi cười, rồi lại làm thơ, làm vè lẩm nhẩm đọc một mình.

Sợi dây tinh thần anh em thủy thủ vốn đã căng lại căng thêm khi biết Tòa án Tanzania đang xem xét lại vụ tranh chấp, nhưng mấy tuần trôi qua mà chẳng có gì sáng sủa hơn.

Thỉnh thoảng đại sứ quán, SSS cử người sang động viên, cập nhật tình hình vụ tranh chấp, anh em phấn chấn hẳn lên, vui vẻ, “nhưng khi tiễn mọi người về, cảm giác cô đơn, bị bỏ rơi, bị giam hãm lại ùa về. Trống trải kinh khủng...” - Phúc Toàn tâm sự.

Trên tàu thường xuất hiện những tiếng thở dài thườn thượt, rồi tiếng đóng cửa đánh rầm... Chuyện cơm nước anh em chẳng thèm coi trọng, nhiều người gầy rộc đi, khuôn mặt vêu vao. Tương lai tăm tối...

Sau chín tháng, ngày 13/4/2005, bảy trong số 11 thủy thủ trên tàu Cần Giờ được SSS thu xếp về nước. Trên tàu từ lúc này chỉ còn lại bốn thủy thủ với nhiệm vụ giữ tàu, đồng thời tự bảo vệ mình trong tình huống tàu không có thuyền trưởng, thuyền phó (đã về nước)...

Bốn người phải đảm nhiệm công việc của 11 người và bao lần chính quyền Tanzania đã “khủng bố” tinh thần anh em... Con tàu trống vắng bỗng trở nên rộng lớn vô cùng. Bốn người rơi vào những khoảng thời gian khủng hoảng cực độ...

Theo Tuổi trẻ, Tiền Phong