Sẽ tích hợp thông tin lý lịch tư pháp lên VNeID

Chiều 17/11, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. 

Chấm dứt lạm dụng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp

Đại biểu Đồng Ngọc Ba (đoàn Gia Lai) đánh giá cao tinh thần của dự thảo luật, đặc biệt là mục tiêu khắc phục tình trạng yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) tràn lan trong nhiều giao dịch và thủ tục.

Ông cho biết nhiều văn bản quy phạm pháp luật trước đây buộc cá nhân nộp Phiếu LLTP dù không có căn cứ rõ ràng, tạo gánh nặng thủ tục và ảnh hưởng đến quyền riêng tư của công dân.

Theo đại biểu, hai nguyên nhân khiến yêu cầu này bị lạm dụng là: vẫn tồn tại hàng loạt quy định yêu cầu nộp phiếu LLTP nhưng không dựa trên tiêu chí thống nhất; nhiều cơ quan, tổ chức hình thành thói quen yêu cầu phiếu để "chắc chắn", kể cả trong giao dịch dân sự thông thường không liên quan đến rủi ro pháp lý.

Ông đề nghị dự thảo luật phải thiết lập khung tiêu chí chặt chẽ để xác định trường hợp được phép yêu cầu phiếu LLTP - chỉ áp dụng với ngành nghề đặc thù như tài chính, an ninh… Đồng thời, trong các giao dịch dân sự, nếu tổ chức yêu cầu thông tin án tích mà không có căn cứ luật định thì phải coi là trái pháp luật.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đánh giá cao quyết tâm của dự thảo trong chuyển đổi số.

"Bên cạnh hình thức cấp phiếu lý lịch tư pháp điện tử, chúng ta chủ trương tích hợp, liên thông dữ liệu lý lịch tư pháp với cơ sở dữ liệu định danh quốc gia, sẽ giúp người dân sử dụng ngay thông tin định danh đó để chứng minh tình trạng tư pháp, không nhất thiết phải xin cấp phiếu. Đây là bước tiến rất quan trọng", đại biểu Đồng Ngọc Ba đánh giá. 

Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cần được cấp điện tử

Chia sẻ khó khăn của người dân, đại biểu Nguyễn Hải Nam nhấn mạnh việc xin phiếu LLTP hiện tốn nhiều ngày, gây trở ngại cho ứng tuyển, bổ nhiệm hoặc thực hiện thủ tục tại các bộ, ngành.

Ông đề nghị đẩy nhanh mô hình phiếu lý lịch tư pháp điện tử, cho phép người dân xác thực danh tính và nhận kết quả tức thì, tương tự các quốc gia đã triển khai "ID tư pháp điện tử". Điều này, theo ông, nếu kết hợp với việc tích hợp dữ liệu lên VNeID, sẽ giúp rút ngắn thời gian cấp Phiếu xuống còn vài giờ hoặc dưới một ngày.

Đại biểu khẳng định việc giảm phụ thuộc vào phiếu giấy và chuyển sang tích hợp dữ liệu là hoàn toàn phù hợp với tinh thần cắt giảm thủ tục hành chính và chuyển đổi số mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước chỉ đạo.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết Bộ sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến của đại biểu Quốc hội, đặc biệt là yêu cầu hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng yêu cầu phiếu LLTP số 2, bảo đảm bí mật đời tư và quyền tái hòa nhập của người từng có án tích.

Điểm mới quan trọng được Bộ trưởng nhấn mạnh là sẽ nghiên cứu chỉnh lý dự thảo theo hướng cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trực tiếp lên VNeID, với giá trị pháp lý tương đương phiếu LLTP. Khi đó thông tin tư pháp của công dân sẽ hiển thị như một trường dữ liệu cơ bản; các cơ quan có thẩm quyền được khai thác qua kết nối dữ liệu, không yêu cầu người dân nộp phiếu.

"Những thông tin này được ứng dụng kỹ thuật công nghệ bảo mật để chống giả mạo và cơ chế xác thực phiếu điện tử để các cơ quan thống nhất thực hiện", Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết.

Bộ trưởng thông tin, Bộ Công an đã hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đang phối hợp các bộ ngành, địa phương xây dựng hệ thống dữ liệu "đúng - đủ - sạch - sống", thống nhất, dùng chung. 

"Chúng tôi sẽ cập nhật đầy đủ các trường thông tin trên VNeID. Trong thời gian sớm nhất, khi VNeID được cập nhật đầy đủ thông tin, chúng tôi sẽ kiến nghị với Quốc hội bỏ Luật Lý lịch tư pháp", Bộ trưởng nhấn mạnh.