Quảng Ninh phải biến KHCN, đổi mới sáng tạo thành “đột phá của đột phá”

Ngày 29/11, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Bộ biên tập Tạp chí Cộng sản và Tỉnh ủy Quảng Ninh phối hợp tổ chức hội thảo khoa học “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và xây dựng con người Quảng Ninh trong kỷ nguyên mới”.

Gần hai thập kỷ Quảng Ninh kiên định chuyển đổi từ “nâu” sang “xanh”

Phó Bí thư Tỉnh ủy Vũ Quyết Tiến cho biết gần hai thập kỷ qua, Quảng Ninh kiên định chuyển đổi mô hình phát triển từ “nâu” sang “xanh”, tái cấu trúc mạnh mẽ không gian kinh tế, đầu tư hạ tầng chiến lược và cải cách môi trường đầu tư kinh doanh.

Tỉnh đồng thời nâng cao chất lượng nhân lực, thúc đẩy chuyển đổi số, bảo đảm quốc phòng - an ninh và mở rộng hợp tác quốc tế. Nhờ sự kiên định và quyết liệt, giai đoạn 2020-2025, tỉnh đạt nhiều kết quả nổi bật, khẳng định hình ảnh một địa phương “kiến tạo, phục vụ nhân dân”.

Tuy nhiên, lãnh đạo tỉnh đánh giá giai đoạn phát triển mới đặt ra nhiều thách thức. Các nguồn lực truyền thống dựa vào đất đai và tài nguyên thu hẹp, trong khi những mô hình phát triển hình thành từ trước cần được điều chỉnh để phù hợp bối cảnh mới.

Sự bùng nổ của khoa học - công nghệ, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số toàn cầu tạo ra yêu cầu cao hơn với chiến lược phát triển của địa phương. Ông Tiến nhấn mạnh nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” vẫn hiện hữu nếu tỉnh không sớm bổ sung động lực tăng trưởng mới.

Từ các yêu cầu đó, Phó Bí thư Tỉnh ủy cho rằng Quảng Ninh cần tiếp tục đổi mới tư duy, định vị lại tầm nhìn phát triển, hoàn thiện mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại và bền vững; đồng thời đặt trọng tâm vào tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát huy tối đa năng lực con người.

KHCN và đổi mới sáng tạo là “đột phá của đột phá”

Phát biểu chỉ đạo và đề dẫn, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng cho rằng thế giới đang trải qua những thay đổi mang tính thời đại, tạo ra thời cơ và thách thức đan xen. Trong nước, nhiều quyết sách chiến lược được triển khai, đặt ra yêu cầu mới, cao hơn với quá trình phát triển. Theo ông, đây cũng là “bước ngoặt mới, vận hội mới mang tính lịch sử đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Ông phân tích cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với các đột phá về trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật, chuỗi khối, sinh học, vật liệu mới, năng lượng sạch… đang làm thay đổi phương thức sản xuất, kinh doanh, quản trị và đời sống xã hội. Trong bối cảnh đó, Đảng đã ban hành nhiều chủ trương chiến lược, trong đó có Nghị quyết 57 về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh: “Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải trở thành một trong những ‘đột phá của đột phá’, được tiến hành quyết liệt, đồng bộ để đất nước tự chủ chiến lược và tiến mạnh trong kỷ nguyên mới”.

Ông cho rằng Quảng Ninh có vai trò đặc biệt trong chiến lược phát triển quốc gia khi là cực tăng trưởng quan trọng của tam giác Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và là cửa ngõ vùng Đông Bắc. Tỉnh không chỉ sở hữu tiềm năng vượt trội mà còn tiên phong trong đổi mới tư duy phát triển, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, xây dựng chính quyền điện tử và thành phố thông minh.

Theo ông, Quảng Ninh đã kiên định triết lý phát triển lấy con người làm trung tâm, là chủ thể và mục tiêu của phát triển; coi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt, là con đường ngắn nhất để hội tụ và bứt phá.

Từ thực tiễn của địa phương, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương gợi mở các định hướng lớn: phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và xây dựng con người không chỉ là trụ cột kinh tế - xã hội - kỹ thuật, mà là đột phá chiến lược về thể chế và mô hình phát triển; đầu tư hạ tầng KHCN và hạ tầng số tương xứng vị thế “hạ tầng chiến lược” mới của tỉnh; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp mang bản sắc Quảng Ninh; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh liên kết vùng và hợp tác quốc tế.

Ông đề nghị các đại biểu tập trung cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57 vào điều kiện thực tiễn của tỉnh, tổng kết mô hình hay, cách làm mới để KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng và phát triển nhân lực thực sự trở thành nền tảng bứt phá.